واکسن بخرید!»، از مدتی پیش به یکی از کلیدواژه‌های پرتکرار فضای مجازی تبدیل شد. این موضوع، با واکنش‌هایی همراه بود. همزمان با تکرار این کلیدواژه، تست اولیه واکسن ایرانی کرونا نیز به صدر اخبار فضای مجازی تبدیل شد.
چند شرکت داروسازی آمریکا مدتی قبل از این قضایا، مدعی ساخت واکسن کووید ۱۹ شده و تست‌های اولیه این واکسن را انجام داده بودند. با این همه، بر اثر فشارهای ایجاد شده در فضای مجازی، حسن روحانی در جلسات ستاد کرونای دولت، دستور تهیه ارز و خرید واکسن را صادر کرد.
از این دستور چند روزی سپری نشده بود که رهبر انقلاب در سخنرانی خود، خرید هرنوع واکسن کرونا از آمریکا و انگلیس را ممنوع اعلام کرد. ایشان دلیل ممنوعیت را، سابقه بدعهدی و خباثت این دو کشور و عدم اعتماد به آنها دانست.
پس از این سخنرانی، واکنش‌ها دستور رهبری آغاز شد. بسیاری در داخل کشور، این دستور را عقلانی و برخی در خارج کشور، آن را سیاسی توصیف کردند.
آیا دستور رهبرانقلاب سیاسی بود؟
واقعیت ماجرا چیست؟ به راستی، رهبر انقلاب که تصمیمات کشور را منوط به نظر کارشناسی اعلام می‌کرد، بدون توجه به ماهیت و نوع واکسن‌های آمریکایی و غربی این دستور را صادر کرده‌اند و تصمیم ایشان سیاسی بوده است؟
این دستور، نه تنها سیاسی نیست، بلکه کاملا بر پایه عقل، علم و تجربه است. این موضع را جعفر رازقی، دکترای بیولوژی مولکولی و بیوتکنولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار آناج اعلام می‌دارد. او معتقد است: تست واکسن کرونای شرکتهای آمریکایی هنوز به مرحله تثبیت و واکسیناسیون عمومی نرسیده و نتایج تاثیرگذاری این واکسن نامعلوم است.
تفاوت علمی واکسن ایرانی با واکسن آمریکایی
رازقی در ادامه می افزاید: به طور سه نسل واکسن وجود دارد که نسل اول با استفاده از پاتوژن ضعیف شده یا کشته شده است، نسل دوم با استفاده از زیرواحد و بخش خاصی از پاتوژن است و واکسن نسل سوم بر پایه اسید نوکلییک مانند mRNA است. شرکت آمریکایی فایزر، شیوه جدیدی برای تولید واکسن کرونا اتخاذ کرده‌اند که در اصطلاح مرسوم، به شیوه mRNA معروف است.
وی در ادامه با توضیح مکانیزم تولید واکسن کرونا توسط شرکتهای آمریکایی می گوید: این واکسن‌ها همانگونه که مطرح شد، نسل جدیدی از تولید واکسن در دنیاست که تنها کارهای تحقیقاتی و مطالعاتی آن موفق بوده اما در مرحله عملی، این واکسن هم‌اکنون مراحل آزمون و خطای خود را سپری میکند. در واکسن بر پایه mRNA احتمال تداخل ژنتیکی وجود دارد و باید گفت که نتایج کارهای انجام شده قبلی در مورد تولید واکسن سارس با استفاده از mRNA رضایت بخش نبود..
اقدام عمومی فایزر غیرعلمی است
رازقی با بیان اینکه مجوز تایید و اثر بخشی یک واکسن، پروسه طولانی داشته و حداقل ۲ سال زمان برای تایید آن لازم است، میگوید: آمریکایی ها به بهانه نداشتن زمان، این مجوز را اخذ کرده‌اند اما هنوز طبق اطلاعات منتشر شده توسط خود آمریکایی‌ها، اثربخشی این واکسن در حال آزمایش است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، با بیان اینکه یکی از اصلی‌ترین دلایل ممنوعیت خرید واکسن از آمریکا و انگلیس توسط رهبر انقلاب، معلوم نبودن تاثیر این واکسن است، گفت: حدود یک ماه است که تزریق همگانی واکسن کرونا در آمریکا شروع گردیده و با این حساب درصورت اثربخشی آن، میبایست میزان آمار ابتلا و مرگ بر اثر کرونا در آمریکا کاهش محسوسی می‌یافت. در حالی که اینگونه نیست. علاوه بر آن، طبق اطلاعات منتشر شده، هنوز بسیاری از مردم آمریکا نسبت به واکسن کرونا، اعتماد کافی ندارند و بخش گسترده‌ای، از تزریق آن خودداری کرده‌اند.
بازخوردگیری از ژن‌ها؛ هدف شرکت آمریکایی
رازقی با بیان اینکه صرف نظر از اعتماد به آمریکایی‌ها، در یک بحث علمی، شتاب برای خرید واکسنی که هنوز کیفیت آن محل تردید است، کار غیرعقلانی می‌باشد، افزود: به طور کلی، شرکتهای داروسازی برای آزمایش دارو یا واکسن شرکت خود، سعی می‌کنند آن را به حجم انبوهی از مردم جهان تزریق کنند تا بازخوردهای آن را بر روی ژن‌های مختلف ثبت کنند.
او می افزاید: مرسوم است که شرکتهای داروسازی، داروهای جدید را بدون هیچ هزینه‌ای در اختیار داوطلبان میگذارند تا پس از اثبات اثربخشی و تبدیل شدن دارو به برند، آن را با هزینه‌های گزافی به فروش برسانند.
صداقت شرکتهای سوداگر، محل تردید است
دکترای بیولوژی مولکولی و بیوتکنولوژی دانشگاه تبریز با بیان اینکه آزمایش این واکسن بر روی مردم ایران درحالی که هنوز تاثیر آن معلوم نیست، باعث عوارض احتمالی خواهد بود، میگوید: در بُعد تجربی، سابقه نشان داده که آمریکایی‌ها و غربی‌ها خصوصا فرانسه، سابقه خوبی در کمک‌های بهداشتی و دارویی به ایران ندارند. خون‌های آلوده نمونه آن است و از طرفی، این شرکت‌ها اگر صداقت و راستگویی داشته بودند، نیازهای اولیه دارویی مردم ایران را تحریم نمیکردند و اگر بدبینانه نگاه کنیم، این موضوع در نوبه خود محل شک و تردید است.
رازقی به تولید واکسن ایرانی کرونا هم اشاره داشته و میگوید: واکسن ایرانی بر پایه ویروس ضعیف شده است و تولید آن واقعا کار بسیار مهم و بزرگی است و هم اکنون آزمایش‌های انسانی آن در حال انجام است.
اناج
