طرحهای توسعه با برنامهریزی سنتی دچار فرسایش شده است
داود بهبودی روز سه شنبه در نشست علمی تخصصی «الزامات برنامهریزی منطقهای» که به شکل مجازی برگزار شد، اظهار کرد: برنامهریزی، تلاش آگاهانهای برای استفاده بهینه از منابع در دسترس در جهت تحقق اهداف توسعه، رفع چالشها و مسائل جامعه و یکی از ابزارهای اصلی برای رسیدن به نرخ رشد بالاتر، تغییر و کسب استانداردهای زندگی، ارتقاء سطح سلامت و بهداشت عمومی و افزایش امید به زندگی است.
وی با بیان اینکه دغدغه بشر از گذشته، کشف آینده و برنامه ریزی برای آن بود، افزود: رویکردهای گذشته در پیش بینی دقیق آینده با عدم قطعیت و اطمینان مواجه و دچار ناکارآمدی و در نتیجه غیرقابل استناد بود و شالوده کلان طرحها و برنامهها را بهم میریخت.
بهبودی اظهار کرد: جریان فرایند برنامهریزی سنتی، جریانی خطی و دارای بازخورد بعد از اجرا بوده و عمدتا بر اساس تحلیل روندهای گذشته به پیش بینی وضعیت آینده و تعیین اهداف کلی پرداخته میشود؛ در واقع در این رویکرد تحولات آینده دارای پیوستگیها و ارتباطات عمیق با تحولات گذشته و حال بوده و هیچگونه موضوعی در خصوص ناپیوستگی و شگفتیسازهای علم و تکنولوژی در پیش بینی جهان آینده مورد توجه قرار نمیگیرد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی آذربایجان شرقی ابراز داشت: در سالهای اخیر رویکرد برنامهریزی منطقهای با ورود ادبیات آیندهپژوهی در حال بازیابی بوده و انتظار میرود گرایشهای سنتی را کنار گذاشته و چالشها را پوشش دهد.
وی الگوی تلفیق برنامههای منطقهای، ملی و بخشی را از جمله چالشهای نظام برنامهریزی اعلام و بر ضرورت بازنگری بر فرایند برنامهریزی تاکید کرد و گفت: طرح های توسعه در ایران به دلیل تکیه بیش از حد بر فرایند برنامهریزی سنتی دچار فرسایش محتوا شدهاند و پشتوانه علمی و اجرائی مطمئنی ندارند.
وی ادامه داد: طرحهای توسعه ای کمتری توانسته اند در دستیابی به هدفهای خود موفق باشند و این خود دلیلی بر الزام بازتعریف مجدد فرایند برنامهریزی منطقهای است.
بهبودی از عدم موفقیت برنامهریزی متمرکز اقتصادی جامع و از بالا به پایین به دلیل مشکلات ساختاری و نیاز گسترده به منابع مالی، آمار و اطلاعات، گروه مجرب کارشناسی و نظام سازمانی و نظارتی چابک و کارآمد یادکرد و گفت: در مقابل، برنامهریزی هستههای کلیدی به دنبال توانمندسازی بخشها و حوزههای مختلف اقتصادی و اجتماعی و تعیین برنامههای اجرایی هر بخش به عنوان موتور محرکه و جهش توسعه آن بخش است.
استاد اقتصاد دانشگاه تبریز سطح مشارکت جویی بالا و تاکید بر خرد جمعی، آینده نگاری، ایجاد گفتمان واحد از توسعه و پیشرفت منطقه، تعیین سطح بهینه مولفه های توسعه پایدار و ضمانت اجرایی را از جمله ویژگیهای برنامه ریزی هستههای کلیدی برشمرد و افزود: برنامهریزی مبتنی بر هستههای کلیدی با نگاهی چندبعدی بر مشارکت در تصمیمگیری و تدوین برنامه با رویکرد از پایین به بالا تاکید دارد.