موافقان فیلترینگ فضای مجازی، ویدئو و ماهواره را به یاد بیاورند| نمی‌توانیم اینترنت را نظامی کنیم
نماینده مجلس دهم گفت: به موافقان فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی توصیه می‌کنم، تجربه ویدئو و ماهواره را به یاد بیاورند.
مجلس دهم به صورت جدی بحث ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی را در قالب طرحی بررسی و مرکز پژوهش‌های مجلس نیز آن را به‌منظور اصلاح اختیارات برخی دستگاه‌های اعلام شده تدوین کرد. حالا نسخه نهایی این طرح برای تصویب به مجلس بازگشته است. این طرح بر اساس نظرات مستقیم مرکز پژوهش‌های مجلس تغییر کرده و ۱۹ ماده اصلی دارد، در حالی که طرح گذشته ۲۱ ماده داشت.
درباره این طرح با احمد مازنی نماینده مردم تهران در مجلس دهم به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
در مورد طرح ساماندهی فضای مجازی که از زمان مجلس دهم مطرح بود، توضیح دهید. چرا این طرح در همان مجلس به تصویب نرسید؟
طرح ارائه شده در مجلس دهم در کمیته‌های تخصصی و کمیسیون فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت و جلسات زیادی به آن اختصاص پیدا کرد. در نهایت به‌دلیل برخی شبهات و اشکالاتی که اعضای کمیسیون به آن وارد دانستند، این طرح بر اساس یکی از مواد قانون آیین‌نامه داخلی به مرکز پژوهش‌ها ارجاع داده شد. مرکز پژوهش‌ها موظف بود با استفاده از پژوهشگران مرکز و نمایندگان مجلس همان دوره و ادوار که در آیین‌نامه پیش‌بینی شده، این طرح را بررسی کند و نظر کارشناسی خود را به کمیسیون فرهنگی مجلس دهم بدهد، اما این طرح به نوبت کمیسیون و صحن نرسید.
چند اختلاف نظر درباره طرح پیام‌رسان‌ها وجود داشت؛ اختلاف نظری اساسی این بود که ما معتقد بودیم راه‌حل برای مدیریت شبکه‌های اجتماعی، ایجاد محدودیت و فیلترینگ نیست؛ بلکه راه حل این است که واقعیت فضای مجازی را بپذیریم، چرا که اینترنت هر چقدر هم که محدود شود باز امکان دسترسی مردم به آن فراهم است و محدودیت، راه‌حل نیست.
مسئله دیگر در این طرح نیز به مسئله «مرز» مربوط بود. در حالت کلی، مرزی که برای اینترنت تعریف شده، مرز دیجیتال و فضای مجازی است، اما بعضی از دوستان با همفکری و همکاری بعضی از نهادهای نظامی، تشخیص‌شان این بود همان‌طور که مرز هوایی، زمینی و دریایی توسط نیروهای مسلح کنترل می‌شود، مرز اینترنت هم باید به آنها سپرده شود، مثل ستاد کل نیروهای مسلح، سپاه یا جای دیگر، اما اختلاف نظر در این بود که این مرز با مرزهای دیگر فرق دارد، چرا که مرزداران فضای مجازی باید نهادهای مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات باشند.
همچنین مسئولیت هماهنگی‌هایی که به امنیت ملی، ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ملی مربوط می‌شود، بر عهده مرکز ملی فضای مجازی و بالاتر از آن، شورای عالی فضای مجازی است که در آن شورا، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، وزیر ارتباطات، رئیس قوه قضاییه، رئیس جمهور، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزیر اطلاعات حضور دارند. در نهایت همه کسانی که مرزداران نظامی، امنیتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور محسوب می‌شوند، آنجا حضور دارند؛ بنابراین این مرز، مرز نظامی تعریف نمی‌شود که بخواهیم به استناد یک بند قانون اساسی (مرزها را نیروهای هوایی، زمینی و دریایی باید کنترل کنند) اینترنت را نظامی کنیم.
اگر مرزها را ببندیم، راه را برای ارتباطات بسته‌ایم
اختلاف در همین دو مورد بود که اشاره کردید یا موارد دیگری نیز مطرح شد؟
مسئله دیگری هم مطرح بود، اینکه برخی از دوستان اصرار داشتند به‌جای استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی، پیام‌رسان‌های داخلی را تقویت کنیم. مخالف این نبوده و نیستیم، اما در نظر بگیرید خودروی تولید شده در این کشور، پراید است که کیفیت ندارد و مردم دعوت به خرید این خودرو می‌شوند، قطعاً این پراید نمی‌تواند با بنز رقابت کند، در نتیجه مردمی که می‌خواهند سلامت بوده و در رفاه و آسایش، ایاب و ذهاب داشته باشند و جان و زندگی برایشان اهمیت دارد، هیچ‌وقت در حوزه صنعت خودروسازی، تسلیم این انحصار نمی‌شوند. این روش خودروسازی در مورد پیام‌رسان های داخلی هم در حال اعمال بود، در عمل هم تجربه شد و جواب هم نداد، زیرا مردم از تلگرام به پیام‌رسان های داخلی کوچ نکردند یا از فیلترشکن استفاده کردند یا کسانی که به هر دلیلی از پیام‌رسان‌های خارجی، رفته بودند دوباره به تلگرام فیلتر شده بازگشتند.
اختلاف نظر دیگر این بود که بعضی از دوستان معتقد بودند باید شبکه‌های خارجی را فیلتر کنیم، اما در مقابل، ما بر این نظر مقام معظم رهبری تأکید داشتیم که به‌جای فیلتر شبکه‌های خارجی، نهضت تولید محتوا را تقویت کنیم. نکته قابل توجه این است که شبکه‌های اجتماعی، نرم‌افزارهای داخلی یا خارجی به‌تنهایی موضوعیت ندارند، بلکه طریقیت دارند، بنابراین محتوای آنها موضوعیت دارد. اگر محتوای ارزشی، ملی و متناسب با رشد فکری جامعه، توسعه فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تولید کنیم و در اختیار اپلیکیشن‌ها قرار دهیم، می‌توانیم بر مرزهای فضای مجازی حکومت کنیم. اگر مرزها را ببندیم، راه را برای ارتباطات بسته‌ایم؛ ضمن اینکه مردم منتظر کسی نمی‌مانند و از طریق فیلتر شکن وارد این شبکه‌ها می‌شوند. ضرر فیلترشکن به‌مراتب بیشتر از آثار اخلاقی و تربیتی رسانه‌های خارجی است. نوجوان با فیلترشکن می‌تواند بدون محدودیت به هر محتوایی دسترسی پیدا کند، در حالی که در کشور ما برای اینترنت بین‌المللی در حالت عادی یک‌سری محدودیت‌ها تعریف شده است و به‌راحتی هر مطلبی را ارائه نمی‌دهد. بعضی از واژه ها و اصطلاحات در ایران، فیلتر هستند و نمی‌توان از طریق اینترنت داخلی وارد این فضاها شد، ولی فیلتر شکن امکان هر گونه دسترسی را می‌دهد و این نکته‌ای است که به آن توجهی نمی‌شود.
موافقان فیلترینگ فضای مجازی، به تجربه ویدئو و ماهواره در ایران توجه کنند
با توجه به مواردی که اشاره کردید، توصیه شما به کسانی که سعی در فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی دارند، چیست؟
توصیه من این است که تجربه ویدئو و ماهواره در ایران را به یاد بیاورند و بیش از این نظام قانون‌گذاری را دستخوش رفتارهای نسنجیده خود نکنند. البته نکته مهم این است که درباره این موضوع، نگاه سیاسی هم وجود دارد. وقتی که پیام‌رسان‌ها آزادی داشته باشند، کاندیداها در ایامی مثل انتخابات می‌توانند از این طریق مواضع خود را اعلام کنند و به نقد بگذارند. عصر امروز، عصر جهانی شدن است و دسترسی آسان به اطلاعات وجود دارد. اینطور نیست که با ایجاد محدودیت بتوانیم کاری کنیم. با این حال با اصل مدیریت، کنترل و هدایت رسانه‌های مجازی، مخالف نیستم، ولی بیش از آنکه به بستن و محدود کردن فکر کنیم، به این موضوع بیندیشیم که چگونه از ظرفیتی که در اختیار داریم بهره ببریم. در حال حاضر شورای عالی فضای مجازی، وظیفه کنترل و نظارت بر فضای مجازی را بر عهده دارد، بنابراین تشکیل نهادی دیگر (آن‌طور که در خبرها آمده) تحت عنوان «نهاد مرکزی هیئت ساماندهی» تنها می‌تواند موازی‌کاری باشد.
ناگفته نماند همین عبارت «نهاد ساماندهی» نشان‌دهنده این است که فردی باسواد این طرح را ننوشته است، چون همین اعضا در شورای عالی فضای مجازی هم حضور دارند و اکنون با این طرح می‌خواهند نهادی موازی ایجاد کنند. استنباطم این است که اگر با این ادبیات تصویب شود، شورای نگهبان این طرح را تأیید نکند. این تصمیمات، درست نیستند، مثل پدر خانواده‌ای که قادر به تأمین نیازهای فرزندان خود نیست و دائم قصد سرکوب این نیازها را دارد. سرکوب کردن‌ها و کنترل‌ها 41 سال است در کشور تجربه شده و نشان داده آثار منفی آن بیش از آثار مثبتش است.
پیام نو| انسیه ربیعی
/گفتگونیوز
