پیوست زیست محیطی، لازمه پروژه‌های شهری قزوین
پیوست زیست محیطی، لازمه پروژه‌های شهری قزوینبه گزارش ایرنا، یکی از مهمترین مسائل در حوزه مدیریت شهرها، محیط زیست است که در کارنامه سه ساله شورای شهر پنجم قزوین بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
به گفته بسیاری از کارشناسان، افزایش معضلات محیط زیستی به ویژه آلودگی هوا در سال‌های اخیر، انتظارات از شوراهای شهر را به عنوان یکی از مهمترین نهادهای پیگیری و مدیریت این بحران جلب کرده است.
کمیسیون بهداشت و محیط زیست یکی از کمیسیون‌های شورای اسلامی شهر قزوین است که تقریبا در تمامی شوراهای اسلامی شهرهای کشور تشکیل و پایه‌ریزی شده و چنانکه از نام آن برمی‌آید به مسائل بهداشتی و زیست محیطی می‌پردازد.
خبرگزاری ایرنا مرکز قزوین به منظور آشنایی بیشتر با وظایف و کارکردهای این کمیسیون، نشستی را با سیده منیره قوامی رییس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی شهر قزوین تشکیل داده و از وی در خصوص مهمترین اقدامات و مسایل و مشکلات مدیریت شهری پرسیده است.
قوامی معتقد است، شورای پنجم و شهرداری قزوین در بحث محیط زیست ورود خوبی داشته و در همین راستا گام اول کمیسیون محیط زیست، پیگیری پیوست زیست-محیطی در پروژه‌های عمرانی شهرداری بود که هم اکنون در دستور کار شهرداری قزوین قرار دارد.
وی می‌گوید: در شورای پنجم شهر قزوین، انسان محوری، نگاه غالب است و تصمیم گیری‌ها و تصمیم سازی‌ها نیز بر اساس همین نگاه صورت می‌پذیرد.
ایرنا. مهمترین وظیفه کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای شهر چیست؟
یکی از وظایف شوراها، ارتقای بهداشت عمومی شهر و شهروندان بوده و هدف اصلی از تاسیس این کمیسیون در شورا نیز در واقع همین موضوع بوده است.
ما در این کمیسیون باید بررسی کنیم که چه نارسایی‌های در حوزه بهداشت محیط زیست وجود دارد و این نارسایی‌ها در چه زمینه‌ای هستند و بعد با طرح‌های راهبردی و عملیاتی این نارسایی‌ها و کمبودها را پوشش دهیم و جبران کنیم.
امروز محیط زیست با چالش‌های زیادی روبه رو بوده که وظیفه بررسی بخشی از این چالش‌های محیط زیستی بر عهده ما است و سعی می‌کنیم با ارائه راهکارهای مناسب کمک کنیم این چالش‌ها مرتفع شود تا بتوانیم به مبحث مهم توسعه
پایدار که در تمامی برنامه‌ها مطرح است، برسیم.
علاوه بر اینکه شهر باید در مسیر پیشرفت‌های مالی و توسعه اقتصادی قرار گیرد، محیط زیست به عنوان یک اصلی اساسی باید در نظر گرفته شود و پیشرفت در حوزه‌های دیگر نباید آسیبی به محیط زیست وارد کند و آن را در معرض نابودی قرار دهد، چون ما در برابر آیندگان نیز مسوول هستیم.
ایرنا. آیا پروژه‌های شهرداری پیوست زیست محیطی دارند؟ رعایت مسایل محیط زیستی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شهرداری قزوین تنها شهرداری استان است که امروز پیوست زیست محیطی را در دستور کار قرار داده و اولین پروژه‌ای که این پیوست برای آن اجرا می‌شود کمربند شرق است که کمک کرد آثار و تبعات زیست محیطی در این طرح کاهش یابد.
یکی از دغدغه‌های من ارائه پیوست‌های زیست محیطی برای پروژه‌های مشمول در قانون است، خوشبختانه تهیه این پیوست‌ها امروز در دستور کار شهرداری قزوین قرار دارد و من این را یک دستاورد برای کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای پنجم می‌دانم چون در ذیل این پیوست‌ها می‌توانیم بدون تخریب محیط زیست به سمت توسعه و پیشرفت شهر حرکت کنیم.
ایرنا. آیا مدیران شهرداری اعتقادی به محیط زیست دارند؟
پروژه‌های شهر، نمایانگر نگاه مدیریت شهری به محیط زیست است و طرح‌های در حال اجرا اولویت‌های مدیران را مشخص می‌کند و نشان دهنده سمت و سوی مدیریت شهری است؛ به عنوان مثال پروژه کمربند شرق نشان می‌دهد که این اعتقاد در مدیران وجود داشته است یا خیر، پل امام رضا در دل باغستان و جاده کمربند شرق نیز به همین شکل بود ولی در این سه سال این نگاه تغییر کرده و مدیران شهری در حوزه محیط زیست احساس مسوولیت می‌کنند.
خوشبختانه این حساسیت نه تنها در مدیران شهری بلکه در مدیران استانی هم ایجاد شده و حفظ باغستان سنتی قزوین را مد نظر دارند و توجه‌ها به محیط زیست جلب شده و نگاه‌ها تغییر کرده است و مدیران ما با تغییر الگوی توسعه‌ای خود، به سمت نوسازی و توسعه محض و پایدار حرکت خواهند کرد.
امروز وضعیت رعایت پیوست زیست محیطی از سه سال پیش خیلی بهتر است اما زمانی که اداره محیط زیست در شهرداری قزوین تاسیس شود ما در مسیر درست خواهیم بود و اتفاقات خوبی در شهر خواهد افتاد.
ایرنا. شورا و شهرداری قزوین برای حفظ باغستان‌های سنتی چه اقداماتی انجام دادند؟
شهرداری قزوین با اختصاص بودجه، اداره‌ای تخصصی را به همین نام برای پیگیری امور و مشکلات این میراث طبیعی کهن ایجاد کرده که اقداماتی چون مدیریت آب باغستان و پیشگیری و اقدام در زمان آتش سوزی در آن صورت گرفته است.
متاسفانه استراتژی مشخصی برای مدیریت باغستان وجود ندارد و ما به دنبال حل و فصل این مشکل هستیم.
باغستان سنتی قزوین دو مشکل اساسی دارد یکی اینکه باغ‌ها مالک خصوصی دارند و شهرداری مالک باغستان سنتی شهر نیست و خیلی از تصمیمات از عهده شهرداری خارج است و اگر بخواهیم باغستان را حفظ کنیم اول باید به این نکته توجه کنیم و مالکیت آن حفظ شود.
مشکل بعدی نحوه تصمیم گیری مدیران شهری و حتی مدیریت کلان کشوری است که امروز باید وارد شوند، رییس جمهوری در این خصوص دستوری به وزیر کشور، وزیر جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی، وزیر نیرو و استاندار قزوین داده‌اند که این باغستان حفظ و صیانت شود و این نشان می‌دهد که مدیریت کلان کشوری در این خصوص ورود پیدا کرده اند و حفظ باغستان سنتی باید یک مطالبه عمومی باشد و تمام مردم قزوین متوجه نیاز باغستان‌ها باشند.
از سوی دیگر برخی از مالکان نباید به دنبال خشک کردن باغ‌ها باشند و در واقع باغستان یک خط قرمز برای همه مردم و مسوولان است و در این خصوص سمن‌های محیطی زیستی بسیار فعال هستند و راهکارهای خوبی را ارائه دادند و بسیار دغدغه مند هستند.
کمیسیون محیط زیست شورا چندین جلسه در این خصوص با سمن‌ها داشته تا باغستان سنتی قزوین که ثبت ملی شده با حفظ آن کمک کنیم تا ثبت جهانی شود.
این باغستان ۲ بار در سال نیازمند آبرسانی است که آن هم از طریق نزولات جوی تامین می‌شود و مقاومت بالایی در برابر خشکی دارد و با جلوگیری از هر نوع تغییر کاربری، در مسیر حرکت به سمت ثبت جهانی و دریافت وجوهات فراملی برای باغستان خواهیم بود تا آن را برای همیشه حفظ کنیم.
ایرنا. یکی از وظایف شهرداری ساماندهی پسماندهاست، چرا سایت پسماند به سازمان همیاری واگذار شد و شما به عنوان رییس کمیسیون بهداشت نظرتان موافق این موضوع بود یا مخالف؟
من مخالف هستم که این سایت دست هر نهادی جز شهرداری باشد، قانون هم همین را می‌گوید، اینکه سازمان همیاری‌ها مدیریت سایت را برعهده دارد غیر قانونی است؛ این سازمان نمی‌تواند مدیریت سایت محمد آباد را داشته باشد.
قانون مدیریت پسماند با صراحت بیان کرده شهرداری‌ها باید مسوولیت انتقال زباله‌های خانگی را از درب منازل تا محل دفن برعهده بگیرند و این یک وظیفه ذاتی است؛ مانند وظیفه ذاتی آموزش و پرورش که تعلیم و تربیت را برعهده دارد و ما نمی‌توانیم این وظیفه را بر عهده شهرداری یا نهاد دیگر قرار دهیم، شهرداری وظیفه ذاتی مدیریت پسماندهای خانگی را برعهده دارد.
واگذاری این وظیفه به سازمان همیارها و یا هر نهاد دیگر قانونی نیست و من به شدت با آن مخالف هستم.
کمیسیون خدمات شهری در گذشته مصوبه‌ای داشت که سایت محمدآباد در اختیار شهرداری قزوین باشد و شهرداری موظف است مدیریت آن را بر عهده گرفته و سهام سایت را بالای ۵۰ درصد ببرد تا بتواند بر آن مدیریت کرده و به صورت تخصصی و کارشناسی آن را اداره کند اما این اتفاق رخ نداد و اراده‌ای وجود داشت که این سایت در اختیار شهرداری نباشد.
سایت محمد آباد مهمترین مشکل زیست محیطی شهر قزوین را در آینده نه چندان دور رقم خواهد زد و فاجعه محیط زیستی رخ خواهد داد؛ در حال حاضر هم مشکلات سایت محمد آباد آنقدر زیاد است که با وجود مخالفت بعضی از اعضای شورا نتوانستیم برای در اختیار داشتن این سایت به جمع بندی برسیم بنابراین من این واگذاری را غیر قانونی می‌دانم.
شهرداری قزوین چند سال پیش ۱۸ میلیارد تومان برای این سایت هزینه کرد و طبق ارزش گذاری صورت گرفته، تجهیزات سایت محمد آباد در حال حاضر ۴۸ میلیارد تومان ارزش دارد که این در واقع سرمایه شهرداری قزوین و از جیب مردم و شهروندان است.
امروز ۲۱ شهرداری دیگر از این سایت استفاده می‌کنند در حالی که این سایت از جیب مردم قزوین ساخته شده؛ البته سایت استانی است و قرار بر این بود برای حفظ محیط زیست در اختیار دیگر شهرداری‌های استان هم قرار بگیرد و به شهرداری قزوین اجاره بها پرداخت شود، حالا اجاره که داده نشد بلکه خود سایت هم نابود شده و سرمایه شهر قزوین در حال نابود شدن است.
به عنوان عضو شورای شهر قزوین واقعا نمی‌دانم که در آن سایت چه می‌گذرد؟ چه کسانی برای آنجا تصمیم می‌گیرند و چه برنامه‌ای برای سایت دارند؟ و با پر شدن سایت در دو سال آینده برای زباله‌های شهر چه اتفاقی خواهد افتاد؟ سایت محمدآباد به تقدیر سپرده شده است.
در مورد تفکیک زباله از مبدا هم موضوع، مربوط به کمیسیون خدمات شهری است و باید در آنجا برنامه‌ریزی شود اما از منظر محیطی زیستی، طرحی داشتیم که یک جهش در تفکیک زباله‌ها ایجاد می‌کرد اما این طرح دو سال و نیم است علیرغم اینکه اعضای شورای شهر آن را امضا کردند مسکوت مانده است.
این طرح مربوط به مخازن زیر زمینی هوشمند بود به طوری که مخزن زباله تر و خشک در زیر زمین به صورت سر پوشیده قرار می‌گرفت و دارای ۲ شوتینگ خشک و تر در کنار هم و سیستم اطفا حریق، گندزدایی و میکروب کشی کاملا هوشمند بود، اینکه چرا این طرحِ سطل‌های هوشمند زیر زمینی انجام نشد تا در شهر قزوین هم از لحاظ بهداشتی و هم سیما و منظر شهری پیشرفت کنیم و هم شاهد کودکان زباله گرد نباشیم، برای من سوال است.
امروز در حالی استان همدان به سمت اجرای این طرح می‌رود که استان قزوین اولین شهری بود که به سراغش رفت.
ایرنا. کمیسیون محیط زیست، چه طرح‌هایی را به شهرداری قزوین برای اجرا پیشنهاد کرده است؟
یکی از طرح‌های ما در این کمیسیون شامل کاهش مصرف پلاستیک است؛ حدود چند ماه است که در حال بررسی راهکارهای عملیاتی و کاربردی هستیم که بتوانیم مصرف پلاستیک را کاهش دهیم.
مصرف پلاستیک امروز یک معضل جهانی است و متاسفانه در کشور ما هم تولید و مصرف پلاستیک بسیار زیاد است و این در حالی است که خیلی از کشورها مصرف پلاستیک و تولید آن را ممنوع کرده‌اند.
برای تحقق این امر در این مسیر ابتدا باید فرهنگ سازی صورت بگیرد و در کشور ما هم کارهای نمادینی را انجام دادیم اما کار اساسی و عملیاتی تاکنون صورت نگرفته است.
طرح کاهش مصرف پلاستیک را در کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای شهر قزوین مورد بررسی قرار دادیم که اجرای آن به دلیل شیوع بیماری کرونا به تعویق افتاد ولی طرح کوتاه مدت آن را در دست اقدام داریم و به زودی در شهر قزوین
اجرایی خواهد شد.
چشم انداز ما این است که یک لایحه به شورای عالی استان‌ها ارائه دهیم و این شورا لایحه مذکور را به دولت پیشنهاد دهد تا بعد از طی مراحل و تصویب در مجلس، مصرف بی رویه پلاستیک در کشور کنترل شود.
از دیگر اقدامات این کمیسیون، سرویس‌های بهداشتی شهر قزوین است؛ این سرویس‌ها از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و در واقع نظافت آن رعایت نمی‌شود چون بعد از ساخته شدن سرویس‌های بهداشتی بعد از مدتی وسایل و ابزار داخل
آن دزدیده می‌شود.
تاکنون شورای شهر و شهرداری در این خصوص کاری انجام نداده اند که این خود یک نارسایی است و کمیسیون بهداشت و محیط زیست آن را زیر نظر قرار داده و به آن توجه کرده است.
طی دو جلسه‌ای که در خصوص سرویس‌های بهداشتی سطح شهر داشتیم، شهرداری نیز در این خصوص گزارش‌های اولیه‌ای ارائه داد و در تلاش هستیم تا کیفیت مصالح سرویس بهداشتی‌ها را بالا ببریم و طرحی را در نظر بگیریم که اجرای آن در شان مردم قزوین و گردشگران باشد.
یکی از مشکلات گردشگران در همه شهرها همین مساله سرویس بهداشتی است که یا تعداد آنها کم است و یا از نظر نظافت دچار مشکل هستند.
همچنین ما باید به یکی از معضلات شهروندان که نیاز به سرویس بهداشتی است توجه کنیم که در حال پیگیری این موضوع و به نتیجه رساندن طرح‌های خوبی در این زمینه هستیم.
یکی دیگر از اقدامات کمیسیون بهداشت و محیط زیست احداث خانه بهداشت در جاده سلامت است؛ این مکان پیش ساخته قابلیت جابه جایی دارد و تا فصل پاییز به بهره‌برداری می‌رسد.
نوسازی ناوگان تاکسیرانی از دیگر بایدهای محیط زیستی بوده که نیازمند تعامل است چون ۵۰ درصد از تاکسی‌های شهر قزوین فرسوده هستند و تاکسی‌های نو هم از دیدگاه شهر گردشگر پذیر برای ما مهم است و هم اینکه خروج تاکسی‌های فرسوده به کاهش آلاینده‌های هوا نیز کمک زیادی خواهد کرد.
در این خصوص شهرداری قزوین در مرحله اول ۱۰ میلیارد تومان برای نوسازی ۳۰۰ تاکسی در نظر گرفته است.
با توجه به اینکه بیماری کرونا تا چندین ماه حضور پررنگی خواهد داشت، تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات شهرداری هم باید از نوع بهداشتی و مقابله‌ای با این ویروس باشد به همین منظور باید برنامه بلند مدتی را در دستور کار داشته باشیم که طی جلسه‌ای با حضور نمایندگان دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت شهید بلندیان این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
از طرفی ما در قزوین یک ایستگاه هواشناسی و پایش هوا داریم که امسال یک ایستگاه هواشناسی هم از طرف شورای شهر قزوین در باراجین جانمایی شده تا آنجا فعال شود.
مهمترین اقدامی که کمیسیون بهداشت و محیط زیست داشته بحث پیگیری هوای پاک بوده است که قانون ارائه پیوست زیست محیطی برای هر پروژه شهری را شامل می‌شود؛ مانند پروژه کمربند شرق و پروژه‌های دیگر که مورد بررسی قرار گرفته و پیوست آن در حال تهیه و تکمیل است.
