آمریکا: نیاز به اجازه کسی نداریم
با گذشت ۲۴ ساعت از اعلام آغاز بازه زمانی سی روزه(مکانیسم بازگردانی تحریم‌ها) برای بازگشت تحریم های بین المللی علیه ایران از جمله تحریم تسلیحاتی توسط مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، متحدان دیرینه این کشور که شامل انگلیس، فرانسه، آلمان، بلژیک، چین، روسیه، ویتنام، نیجر، سنت وینسنت گرنادین‌ها، آفریقای جنوبی، اندونزی، استونی و تونس می شوند در نامه‌هایی مخالفتشان را ابراز کردند.
دیپلمات‌ها گفته‌اند بعید است روسیه و چین و بسیاری دیگر از کشورها این تحریم را بر ایران اعمال کنند. پمپئو دو باره به روسیه و چین هشدار داد و تهدید کرد که اگر از اعمال مقررات سازمان ملل علیه ایران خودداری کنند با اقدام آمریکا مواجه خواهند شد.طبق روندی که واشنگتن می گوید آغاز کرده است، به نظر می رسد در نیمه شب به وقت گرینویچ (۸شب به وقت نیویورک) در ۱۹ سپتامبر، چند روز پیش از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل تمام تحریم‌های این سازمان دوباره( علیه ایران) اعمال شوند.
اگرچه، طبق قطعنامه ای که سند قانونی توافق هسته ای است(قطعنامه ۲۲۳۱)، شورای امنیت با توجه به این مخالفت شدید “نظرات کشورهای عضو را لحاظ خواهد کرد” و برخی دیپلمات‌ها می‌گویند روسای جلسه شورای امینت که اندونزی برای ماه آگوست و نیجر برای ماه سپتامبر است مجبور نخواهند بود پیش نویس یک قطعنامه را ارائه کنند.
پمپئو و همچنین برایان هوک نماینده پیشین آمریکا در امور ایران به نوعی اشاره کرده‌اند که واشنگتن از اندونزی و نیجر انتظار دارد پیش نویس یک قطعنامه را به رای بگذارند، گزینه دیگر برای آمریکا این است که این پیش‌نویس را خودش ارائه کند یا از جمهوری دومنیکن بخواهد این کار را کند.
در همین حال دولت دونالد ترامپ با نادیده گرفتن مخالفت‌ها برای بازگشت همه تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد که شمارش معکوس ۳۰ روزه برای بازگشت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی آغاز شده است.خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت که این تصمیم آمریکا در شرایطی اعلام می‌شود که آلمان، بریتانیا و فرانسه، متحدان آمریکا، نیز در بیانیه‌ای به طور رسمی استفاده از مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی را به دلیل خروج ایالات متحده از توافق برجام زیر سوال برده و با بازگشت تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کردند.
با این حال مایک پومپئو، وزیر خارجه، و برایان هوک، رئیس گروه اقدام علیه ایران، به صراحت انگیزه مخالفان بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را زیر سوال برده‌اند.
پومپئو و هوک در واکنش به بیانیه سه کشور اروپایی می‌گویند ایالات متحده کماکان حق استفاده از مکانیسم ماشه را برای خود حفظ کرده و برای استفاده از آن، نیازی به اجازه دیگران ندارد.
برایان هوک به صراحت گفته که آمریکا «نیازی به مجوز» کسی برای استفاده از مکانیسم ماشه ندارد و ایران خود داوطلبانه، تعهدات هسته‌ای‌اش را «نقض» کرده و به همین دلیل، آمریکا عکس‌العمل به عملکرد تهران را در یک دوره ۳۰ روزه آغاز کرده است. هوک حمایت یا بی‌اعتنایی متحدان آمریکا به این تصمیم واشینگتن را فاقد اهمیت دانسته و اعلام کرده که روز جمعه، ۳۱ مردادماه، روز نخست از این دوره ۳۰ روزه بود.مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، نیز حمایت نکردن متحدان اروپایی ایالات متحده از تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران را «غیرقابل درک» توصیف کرد.وی ، شرکای اروپایی آمریکا را به همراهی با روسیه و چین در شورای امنیت متهم کرده و این اتفاق را برای جهان «خطرناک» ارزیابی کرد.قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه ۲۴ مرداد آرای لازم را کسب نکرد و رد شد.واشینگتن پیشتر تهدید کرده بود در صورت رد این قطعنامه با استفاده از سازوکار «ماشه» که در برجام پیش‌بینی شده تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را برمی‌گرداند.
در حالی که دیپلمات‌ها اعلام کرده‌اند مذاکرات گسترده‌ای میان آمریکا و دیگر اعضای شورای امنیت بر سر تمدید شش‌ماهه یا یک ساله تسلیحاتی ایران یا اضافه شدن بند ضرورت موافقت شورای امنیت با فروش سلاح از سوی ایران در صورت رفع این نوع تحریم‌ها در جریان بوده، آمریکا این مذاکرات را انکار می‌کند.بر اساس این گزارش، برایان هوک گفته که واشینگتن، هرگز، پیشنهادات «سازش‌کارانه‌ای» در این زمینه به دیگر کشورها ارائه نکرده است.
وزیر خارجه آمریکا گفت که روسیه و چین می‌توانند مدعی شوند که «دارند خوب بازی می‌کنند»، اما آمریکا اجازه فروش سلاح از سوی این دو کشور به ایران را که تهدیدی برای امنیت این کشور باشد نخواهد داد.مکانیسم ماشه سازوکاری پیش‌بینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که به طرف‌های برجام اجازه می‌دهد در تخطی ایران از تعهداتش، بازگشت خودکار همه تحریم‌های بین‌المللی را که تعلیق آنها موضوع این قطعنامه است، درخواست کنند. این قطعنامه در سال ۲۰۱۵ و در حمایت از توافق هسته‌ای ایران به تصویب شورای امنیت رسید.
آمریکا می‌گوید که از آنجا که در قطعنامه ۲۲۳۱ مشارکت داشته همچنان می‌تواند برای فعال‌سازی این سازوکار درخواست دهد.
با این حال طرف‌های دیگر توافق هسته‌ای از جمله چین و روسیه معتقدند آمریکا به دلیل خروج از برجام نمی‌تواند از این سازوکار استفاده کند و در این زمینه اتحادیه اروپا هم با این استدلال هم‌نظر است.
