دلایل ویرانی زیاد زلزله در ترکیه
محقق ایرانی عضو آکادمی علوم نیویورک گفت: هزینه جبران زلزلهای به بزرگای زلزله ترکیه از ۳۴ تا ۱۱۸ بیلیون دلار برآورد شده است در حالی که ترکیه میتوانست با کسری از این بودجه، از این زمینلرزه جان سالم به در ببرد.
به گزارش باش خبر وبه نقل از ایسنا، پرفسور مانوئل بربریان از پیشگامان لرزهشناسی و دانش زمینساخت در ایران و عضو آکادمی علوم نیویورک در #وبینار_زمینلرزههای ایران، از “#زلزله” به عنوان فرآیند زاینده که سبب کوهزایی و فروافتادگی دشتها میشود یاد کرد و گفت: به دلیل همین فروافتادگیها و فرازهایی که در فرآیند #زلزله رخ میدهد، زیست بومهای گیاهی و جانوری گوناگونی ایجاد میشود و در صورتی که زلزلهای رخ نمیداد و حرکت #پوسته جامد زمین ایجاد نمیشد زیست بومهای مختلف نیز ایجاد نمیشد.
وی ادامه داد: #زلزله هرچند یک فرآیند زاینده است، ولی چنانچه هماهنگ با زلزله زندگی نکنیم، شوربختانه میتواند ویرانگر باشد. از سوی دیگر رخدادهای زمینلرزه یک #آزمایشگاه بزرگی است که میتوانیم درسهایی از آن بیاموزیم.
بربریان با اشاره به زمینلرزههای چون بزرگ #ترکیه-شمال سوریه اظهار کرد: زلزله برای مردو و رسانههای کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه همانند تبی است که چند هفته به درازا میکشد و با فروکش کردن تب، از خاطرهها محو میشود و بازماندگان تنها کسانی هستند که همواره با یاد زلزله زندگی میکنند.
#زمینشناس_ایرانی آکادمی علوم #نیویورک، زلزله را آزاد شدن ناگهانی انرژی الاستیکی زمین دانست که به صورت موج پخش میشود و ادامه داد: اولین موجی که از زلزله ساطع میشود موج P یا موج نخستین بوده و اولین موجی است که انسان زلزله را احساس میکند. سرعت این موج ۶ کیلومتر در ثانیه (معادل ۲۱ هزار و ۶۰۰ کیلومتر در ساعت) است.
وی موج دوم یا S را موج دیگرِ رخدادهای لرزهای دانست که دارای سرعت ۴ کیلومتر در ثانیه (۱۴ هزار و ۴۰۰ کیلومتر در ساعت) است و خاطر نشان کرد: دانشمندان از اختلاف زمان سرعت این دو نوع موج میتوانند کانون زمینلرزه را برآورد کنند ضمن آنکه بر اساس آن میتوانند هشدارهای به هنگام قبل از وقوع زمینلرزه را ارائه کنند، همانطور که در سالهای اخیر کشورهای ژاپن و امریکا در این زمینه هشدارهایی را به شهروندان خود میدهند.
پیشبینی و پیشگویی زلزله
بربریان، با بیان اینکه برای پیش بینی زلزلهها نیاز به دادههای دو فاکتور “زلزلههای گذشته” و “رفتار گسلها” داریم، گفت: پیش بینی برای حوزههایی چون آب و هواشناسی و آتشفشانها سادهتر از پیش بینی در زلزله است؛ چرا که در پیش بینی هوا، ابرها با سرعتهای ۴ کیلومتر در ثانیه و ۶ کیلومتر در ثانیه حرکت نمیکنند.
وی، گسلها را شکستگی پوسته جامد زمین دانست که با جا به جایی همراه هستند و یادآور شد: ما با بررسی زلزلههای تاریخی میتوانیم مشاهده کنیم که در چه مناطقی چه زلزلههایی و با چه بزرگایی رخ داده است.
این محقق ایرانی؛ گسلها را به باتری شارژ شدنی تشبیه کرد و توضیح داد: گسلها با تحمل فشارهایی، انرژی الاستیکی را در خود انباشته میکنند و زمانی که به آستانه لغزش میرسند، شروع به فعالیت میکنند و به یک باره انرژی خود را تخلیه خواهند کرد.
وی از زمانهای بدون زلزله و یا کم زلزله با عنوان “دوره میان لرزهای” یاد کرد و گفت: زمانی که یک گسل اقدام به تخلیه انرژی میکنند ممکن است بخشی از انرژی را رها کند. اینها همه فیزیک ساده زمینلرزهها هستند، ولی با پیچیدگیهای زیادی همراه شدهاند، به گونهای که امروز ما قادر نباشیم زمینلرزهها را پیشگویی کنیم ولی میتوانیم پیش بینی کنیم.
به اعتقاد بربریان، “پیش بینی زلزله” یعنی اعلام شود که در کدام گسل تا چند سال آینده چه زلزلهای با چه بزرگایی رخ دهد و “پیشگویی” زلزله به معنای تعیین زمان و مکان دقیق زلزلهها در آینده است.
زمینشناس ایرانی آکادمی علوم نیویورک، “پیشگویی زلزله” را یک گام جلوتر از “پیش بینی زلزله” دانست و ادامه داد: برای پیشگویی زلزله نیاز است که بدانیم در یک رخداد لرزهای کل انرژی گسل تخلیه شده یا بخشی از آن؛ از این رو شناسایی رفتار گسلها مهم است.