پایش عرصه‌های جنگلی و ثبت آتش‌سوزی‌ها با ماهواره«خیام»
مشاور رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با بیان اینکه ماهواره خیام با توجه به باندهای مختلفی که دارد می‌تواند اطلاعات بسیاری را ثبت کند، گفت: اگر هنگام گردش ماهواره در نقطه‌ای آتش‌سوزی رخ دهد، «خیام» می‌تواند بلافاصله تصاویر آن را ثبت کند.
رضا بیانی در پی رونمایی از ماهواره خیام در اواسط مرداد ماه درگفت و گو با ایسنا درباره کاربردهای این ماهواره در حوزه منابع طبیعی اظهارکرد: بیشتر ماهواره‌ها که با وضوح خاصی در دنیا دور می‌زنند، ما می‌توانیم در زمینه‌های خاصی از آن‌ها بهره ببریم. به‌طور مثال ماهواره «لندست» با قدرت تفکیک ۱۵متر و ۳۰ متر تقریبا هر ۲۵ روز از کشور ما عبور می‌کند، ماهواره «سنتینل ۲» با قدرت تفکیک ۱۰ متر، ۲۰ متر و ۶۰ متر هر سه تا پنج روز و ماهواره «مودیس» هر دو روز یک بار از ایران عبور می‌کند و هر کدام از این ماهواره‌ها استفاده خاصی دارند.
وی به ذکر مثالی پرداخت و گفت: برخی از آن‌ها پوشش گیاهی را به‌صورت دوره‌ای رصد می‌کنند و برخی دیگر تصاویر سطح آب یک منطقه و برخی نوع خاک مناطق شهرسازی و تغییراتی که در شهرسازی ایجاد می‌شود را ثبت می‌کنند. تصاویر این ماهواره‌ها با یکدیگر متفاوت است و قدرت تفکیک‌های مختلفی دارند و تفاوت دارد که رنگ آن به صورت طبیعی باشد یا به صورتی‌که پوشش گیاهی را به رنگ قرمز نشان دهد. به‌طور مثال ماهواره «مودیس» قدرت تفکیک و پیکسل سایز آن صد در صد و یک ماهواره اتمسفری است که وضعیت آب و هوا را ارائه می‌دهد.
مشاور رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری افزود: تاکنون ماهواره‌ای که به صورت دوره‌ای کشور را پایش کند، درایران وجود نداشت اما ماهواره خیام می‌تواند به‌صورت دوره‌ای از ایران تصویربرداری کند که مقیاس تصاویر آن ۴۵۰ هزار و قدرت تفکیک آن بین ۱۰ تا ۱۵ متر است.
وی با بیان اینکه داشتن این ماهواره بیانی در پایان تصریح کرد: داشتن ماهواره با این قدرت تفکیک می‌تواند پایش مرزهای کشور، تغییرات پوشش گیاهی ،تغییرات و پایش جنگل‌ها، تغییرات محدوده وحریم شهرها ومعادن و چگونگی برداشت آن‌ها را همراه داشته باشد و با توجه به امکان دوره‌ای بودن موجب می‌شود تا اطلاعات بروز وبهنگام داشته باشیم.اتفاق مبارکی است، گفت: با این ماهواره می‌توانیم در هرلحظه از هر منطقه‌ای سلامت پوشش گیاهی را پایش anvi و یا پایش lii انجام دهیم. شاخص‌های بیان شده شاخص‌هایی در سطح بزرگ هستند که می‌توانیم وضعیت نوع محصولات کشاورزی را با توجه به پژوهش‌های کیفی بررسی کنیم که از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیانی ادامه داد: از دیگر کاربردهای این ماهواره این است که در اراضی کشاورزی می‌تواند نوع محصولات کشاورزی و مقدار و کیفیت آن‌ها را سطح‌بندی کند. ما می‌توانیم با استفاده از داده‌های آن، نوع گونه‌های جنگلی را پایش کنیم. هنگام آتش‌سوزی نیز می‌توانیم برای شناخت مناطق بحرانی و چگونگی بازگشت پوشش گیاهی به این مناطق از این ماهواره بهره ببریم.
مشاور رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری افزود: با توجه به باندهای مختلفی که این ماهواره دارد و بر اساس تصاویر و داده‌های آن سطح آب پشت آبگیرها، میزان رطوبت خاک و اطلاعاتی از این دست قابل استخراج است. نکته قابل توجه و مهم این است که ماهواره خیام در اختیار خودمان است. ماهواره‌های مشابهی که در گذشته داشتیم،در برخی مواقع قطع می‌شدند و نمی‌توانستیم از آن‌ها استفاده کنیم ولی از خیام بهتر می‌توانیم استفاده کنیم. تصاویر آن ژئورفرنس شده و دارای تصاویر هندسی و اتمسفری است.
وی در پاسخ به این سوال ایسنا که آیا از تصاویر این ماهواره هنگام آتش‌سوزی می‌توان استفاده کرد یا نه؟ گفت: اگر هنگام گردش ماهواره در منطقه‌ای آتش‌سوزی رخ دهد، تصاویر آن را در همان لحظه می‌توانیم ثبت کنیم و نکته مثبت و قابل توجه این ماهواره نیز دوره‌ای بودن تصاویر آن است. در بسیاری از نقاط دنیا برخی ماهواره‌ها وقتی تصویری را ثبت می‌کنند تا ثبت تصویر بعدی یک مدت زمان خاصی طی می‌شود و در بیشتر نقاط جهان تصاویر با فاصله زمانی ۱۵ تا ۲۰ روز ارسال می‌شوند و در این فاصله ازماهواره‌های دیگر استفاده می‌کنند ولی می‌توانیم از خیام در دوره‌های مختلف برای پایش عرصه‌های مختلف کشور استفاده کنیم و اطلاعات دوره‌ای داشته باشیم.
مشاور رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری افزود: استخراج اطلاعات دوره‌ای از زمین پرکاربردترین عملکرد این ماهواره برای سیستم‌هایی همچون منابع طبیعی، کشاورزی و زمین شناسی برای استفاده از لنت فرم زمین است تا هر لحظه بهنگام باشیم.
بیانی در پایان تصریح کرد: برخورداری از ماهواره با این قدرت تفکیک می‌تواند پایش مرزهای کشور، تغییرات پوشش گیاهی، تغییرات و پایش جنگل‌ها، تغییرات محدوده وحریم شهرها ومعادن و چگونگی برداشت آن‌ها را موجب شود و با توجه به امکان دوره‌ای بودن می‌توانیم اطلاعات به‌روز و به‌هنگام داشته باشیم.//ایسنا
