عمارت ساعت، اولین و تنها موزه شهر و شهرداری ایران در تبریز، شهر اولین ها است که با فرا رسیدن فصل تابستان و مساعد بودن شرایط جوی مسافرت، شهرداری تبریز آغوش این عمارت را به روی گردشگران داخلی و خارجی گشوده است.
برای معرفی یک شهر همیشه لازم نیست از کلمات و جملات استفاده کرد. گاه با یک تصویر از یک بنا می توان تاریخ و تمدن شهر را توصیف کرد. عمارت ساعت همان تصویر برای کهن‌شهر تبریز است.
در ایران و شاید بسیاری از کشورهای جهان وقتی تصویر عمارت تاریخی ساعت را می بینند، بلادرنگ واژه تبریز را بر زبان جاری می کنند. در هر کتاب، مجله، بیلبورد، مستند و… که می خواهند از تبریز سخن بگویند، از تصویر عمارت ساعت به عنوان نماد این شهر بهره می گیرند که نشان می دهد با یک بنای معمولی مواجه نیستیم.
عمارت ۸۳ ساله ساعت؛ تنها موزه شهر و شهرداری ایران
عمارتی در قلب شهر
عمارت ساعت در مرکزی‌ترین نقطه تبریز قرار گرفته است و شاید نیمی از جمعیت این شهر هرروز در ترددهای روزانه شان از مقابل این بنا عبور می کنند. بسیاری از شهروندان وقتی می خواهند با دوست یا همکاری قرار دیدار بگذارند، میدان ساعت را که معروف ترین و در دسترس ترین نقطه است، انتخاب می کنند. در این گزارش می خواهیم این بنا را از نمایی نزدیک تر روایت کنیم. روایتی که می تواند دلیلی کافی برای گردشگران تاریخ‌دوست جهت سفر به تبریز باشد.
کاخ شهرداری تبریز یا همان برج ساعت از بناهای تاریخی شهر تبریز است که ساخت آن از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ خورشیدی در محل گورستان متروک و مخروبه کوی نوبر، با نظارت مهندسان آلمانی و در زمان ریاست شهرداری ارفع‌الملک جلیلی انجام شد.
از استقرار شورا تا دیدارهای دیپلماتیک شهردار
از این بنا، به عنوان تالار شهر و دفتر اصلی شهردار تبریز، بهره‌برداری شده است. این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
کاخ شهرداری تبریز در سال ۱۳۱۸ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تأسیس نخستین انجمن شهر و بلدیه ایران در تبریز، به نخستین موزه شهر و شهرداری‌های کشور تبدیل و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در حال حاضر نیز افزون بر نخستین موزه شهر و شهرداری‌های کشور، شورای اسلامی شهر تبریز نیز در بخشی از این ساختمان مستقر بوده و جلسات رسمی شورا در محل اتاق جلسات موجود در ساختمان تشکیل می‌شود. شهردار کلان‌شهر تبریز نیز برخی از ملاقات‌های رسمی و دیپلماتیک را با مقامات عالی‌رتبه در محل این کاخ انجام می‌دهد.
عمارت ۸۳ ساله ساعت؛ تنها موزه شهر و شهرداری ایران
این بنا مساحتی نزدیک به ۹٬۶۰۰ متر مربع و زیربنای ۶٬۵۰۰ متر مربع دارد که در سه طبقه ساخته شده‌است. کاخ شهرداری تبریز دارای یک برج ساعت چهار صفحه‌ای به ارتفاع ۳۰٫۵ متر است که با طنین موزون زنگ‌هایش، هر ساعت یک‌بار، گذشت زمان را به گوش مردم تبریز می‌رساند. نمای بیرونی اینبنا از سنگ تراشیده شده‌است و نقشه ساختمان شبیه به طرح یک عقاب در حال پرواز است.
اما این بنای تاریخی ارزشمند در شورا و شهرداری تبریز خلاصه نمی شود. طبقات این ساختمان مملو از آثار تاریخی و ارزشمند مرتبط با مدیریت شهری است و به همین خاطر می توان از عمارت ساعت به عنوان تنها موزه شهر و شهرداری ایران یاد کرد. موضوعی که باعث می شود سالانه هزاران گردشگر از این موزه بازدید کنند.
تنها موزه شهرداری ایران
موزه شهرداری تبریز پس از کشور چین، در ردیف اولین موزه‌های شهرداری‌های جهان نیز قرار دارد.
این موزه، در سال ۱۳۸۶ و همزمان با یکصدمین سالگرد تأسیس نخستین بلدیه ایران در تبریز و در ۸۰۰ متر مربع و با هزینه یک میلیارد و صد میلیون ریال راه اندازی شده‌است.
عمارت ۸۳ ساله ساعت؛ تنها موزه شهر و شهرداری ایران
این موزه دارای تالارهای متعددی است، از جمله این تالارها می توان به تالار فرش با بزرگ ترین فرش دستبافت اشاره کرد.
موزه شهر تبریز، شامل تالارهای مختلفی چون تالار دوربین‌های قدیمی، تالار دفاع مقدس، چاپ و نشر، فرش، هنرهای معاصر، خط و خوشنویسی، تالار حکمت و چندین تالار دیگر است.
عمارت ۸۳ ساله ساعت؛ تنها موزه شهر و شهرداری ایران
تالار فرش
در این تالار، فرش ها و قالی هایی با قدمت ۱۱۰ سال به نمایش گذاشته شده‌اند. ۱۲ تخته فرش موجود در این مجموعه مربوط به فرش‌هایی است که از زمان تأسیس عمارت ساعت تا سال ۱۳۲۰ به دستور ارفع الملک جلیلی بافته شده و به اتمام رسیده است.
عمارت ۸۳ ساله ساعت؛ تنها موزه شهر و شهرداری ایران
تالار دوربین‌های قدیمی
در تالار دوربین ها، تاریخچه و روند تکوین و شکل‌گیری دوربین‌های نسل قدیم نشان داده شده است. بیشترِ این دوربین‌ها توسطِ محمدعلی جدیدالاسلام به این موزه اهدا شده است.//ایسنا
