وعده افزایش اختیارات استانداران و توسعه دیپلماسی مرزی!/ ضرورت تقویت دیپلماسی مرزی در رفع تحریم‌ها
تمرکززدایی و افزایش اختیارات استانداران!» این عبارتی است که در سخنرانی‌های مقامات ارشد کشور و بویژه شخص رئیس جمهور زیاد شنیده می شود. نیم خط بیشتر نیست اما اگر کمی بیشتر در بحر این چند کلمه دقیق شویم، به موضوعات اساسی و مهمی بر می‌خوریم که از یک طرف ساختار نهادهای اجرایی و از طرف دیگر تلاش، زیرکی و همت خاص مقامات استانی و استانداران را بویژه در استان‌های مرزی به کارزار می‌کشد.
در این بین استاندار آذربایجان‌شرقی تمام اهتمام خود را بکار می‌گیرد تا حتی اگر افزایش اختیارات استانداران به حرف است، نهایت استفاده را از این حرف برای توسعه سیاسی و اقتصادی استان ببرد.
او فقط یک استاندار است و اختیارات محدودی دارد. اما اختیارات محدود خود را با دوندگی‌ها و سوابق مدیریت استراتژیک خود جبران می‌کند و در اندک مدتی که سکان آذربایجان شرقی را به عهده گرفته روابط دیپلماتیک نسبتا مطلوبی با کشورهایی مثل ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، ایتالیا و کوبا برقرار می‌کند تا بدینوسیله گره‌های تحریمی و اقتصادی استان و حتی کشور را باز کند.
عابدین خرم که در منازعات مرزی، مبارزه با گروهک‌های تروریستی و تدوین سند توسعه متوازن مناطق شمالغرب کشور نقش مهمی برعهده داشته، بر اهمیت برقراری روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای همسایه، کاملا واقف است و جایگاه ژئوپلتیک آذربایجان‌شرقی را به خوبی می‌شناسد.
گویا استاندار آذربایجان شرقی بیش از سایر استانداران برای توسعه دیپلماسی مرزی دولت سیزدهم تلاش می کند و ارزش بازارهای اقتصادی کشورهای همسایه استان را بخوبی می‌شناسد.
بازار مصرف ۶۰۰ میلیونی ۱۵ کشورهای پیرامونی ایران
در این ارتباط عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، تمرکز بر دیپلماسی منطقه‌ای را که یکی از شعارهای دولت سیزدهم است، هدف بسیار خوبی می‌داند و می‌گوید: یکی از روش‌های به دست آوردن منافع اقتصادی و رسیدن به تعمیق اشتراکات فرهنگی و سیاسی توجه به دیپلماسی منطقه‌ای است.
روح الله متفکر آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس توضیح می‌دهد: کشور ما با ۱۵ کشور پیرامونی ارتباطات مطلوبی می‌تواند برقرار کند؛ بازار مصرف ۶۰۰ میلیونی این ۱۵ کشور منافع اقتصادی کم نظیری را در اختیار کشور قرار می‌دهد؛ قرابت‌های فرهنگی نزدیک با کشورهای منطقه هم در شرق، غرب، شمال شرق، شمال غرب و جنوب کشور نویدبخش رشد اقتصادی چشم گیری است.
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس در عین حال خاطرنشان می‌سازد: دیپلماسی منطقه‌ای وقتی تکمیل می‌شود که با یک نگاه تمرکززدایانه به این دیپلماسی مرزی توجه شود؛ یعنی استانداران استان های مرزی این اجازه و امکان را می‌یافتند که تحرکات منطقه‌ای داشته باشند.
متفکر آزاد ادامه می‌دهد: خوشبختانه دولت این فاز را هم شروع کرده که امیدواریم منشاء اتفاقات مبارکی در زمینه شکل گیری مناسبات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی قوی تر بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای پیرامونی باشد.
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی ابراز می‌دارد: استان آذربایجان شرقی هم در این راستا می‌تواند نقش محوری را در ارتباط با کشورهای حوزه CIS قفقاز، ترکیه و امثال اینها ایفا کند.
عملکرد مطلوب استاندار آذربایجان‌شرقی در توسعه دیپلماسی مرزینایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی هم معتقد است حتما باید اختیارات استان‌های مرزی بیشتر شود تا این استان‌ها مراودات تجاری و اقتصادی خود را با کشورهای همسایه افزایش دهند و بازارهای مشترک ایجاد کنند.
سیدمحمدرضا میرتاج الدینی اظهار می‌دارد: توسعه دیپلماسی مرزی، واردات و صادرات متقابل و ارتباطات توریستی اعم از توریست گردشگر، سلامت و غیره را آسان‌تر می‌کند که همه اینها فرصت های مناسبی برای تقویت بنگاه‌های اقتصادی استان‌های مرزی است.
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در ادامه صحبت های خود عملکرد استاندار آذربایجان‌شرقی را در زمینه دیپلماسی مرزی مطلوب ارزیابی و تصریح می‌کند: یکی از نقاط قوت آقای خرم این است که توان و قدرت ارتباط گیری در سطح منطقه و کشورهای همسایه را دارد.
وی اضافه می‌کند: با توجه به اینکه استاندار آذربایجان شرقی در گذشته هم در مسوولیت فرماندهی سپاه عاشورا تجربیات مناسبی داشته، در عمل نشان داده که می‌تواند در سطح مدیر ارشد استان و مذاکره کننده با کشورهای همسایه نیز ظاهر شود؛ ما نیز از اقدامات و تلاش‌های وی حمایت می‌کنیم تا در این زمینه بتواند فرصتها و ظرفیت‌های استان را احیا کند.
میرتاج الدینی در عین حال خاطرنشان می‌سازد: اگر تصمیماتی که استاندار می‌گیرد نیاز به پشتیبانی در سطح ملی داشته باشد در مجلس شرایط لازم را فراهم آورده و هماهنگی‌های لازم را با وزارت خارجه انجام می دهیم.
دیپلماسی مرزی بهترین سیاست برا توسعه اقتصادی
«استان‌های مرزی باید برای افزایش مراودات و تعامل با کشورهای همسایه تلاش کنند و این بهترین سیاستی است که می‌تواند در توسعه اقتصادی کشور موثر باشد.»
این جمله را رئیس اتاق بازرگانی تبریز به خبرنگار فارس می‌گوید و می‌افزاید: عملکرد استاندار در برقراری روابط با کشورهای همسایه در رونق کار تجار و بازرگانان و افزایش صادرات استان خود را نشان خواهد داد.
یونس ژائله مدعی می‌شود: ارزیابی‌ها نشان‌می‌دهد میزان صادرات استان نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته و امیدواریم روند این رشد که نشانگر دیپلماسی موثر و موفق اقتصادی در منطقه است، تداوم یابد.
وی ادامه می‌دهد: گسترش روابط دیپلماتیک با کشورهایی مثل آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق می‌تواند در رشد اقتصادی استان موثر باشد؛ خوشبختانه نمایندگی وزارت امور خارجه در منطقه آذربایجان هم بسیار فعال بوده و همواره در حال برگزاری وبینارهای مشترک بین تجار ایرانی با سایر کشورها است.
شعار تفویض اختیار هیچ‌گاه عملی نمی‌شود!
رئیس انجمن مدیران صنایع آذربایجان شرقی افزایش اختیارات استانداران را در حذف بروکراسی و امضاهای طلایی تهران موثر می‌داند و به خبرنگار فارس می‌گوید: تفویض اختیارات لازم به استانداران، رفت و آمدهای مدیران و مراجعه به مرکز را کاهش می دهد و باعث می‌شود تصمیم گیری‌ها منطقی‌تر و صحیح‌تر اتفاق افتد.
سیدباقر شریف‌زاده می‌افزاید: به هرحال مدیران استان افراد و موقعیت‌های استان را بهتر از مرکزنشینان می‌شناسند و صلاحیت افراد و میزان نیاز استان را می‌دانند؛ در نتیجه اگر این تفویض اختیار از طرف دولت مرکزی اتفاق افتد فرصت‌های زیادی را برای استان مهیا می‌کند.
این فعال اقتصادی متذکر می‌شود: سال‌ها است که بحث تفویض اختیارات مطرح است اما به نظر می‌رسد تهران هیچ گاه علاقه مند نبوده به معنای واقعی این شعار را تحقق بخشد!
شریف‌زاده اضافه می‌کند: هر وقت مراجعه به مرکزِ سازمان امور مالیاتی، صمت و دستگاه‌های مشابه به حداقل رسید و مدیران استان در موضوعات مختلف توانستند با توجه به شرایط اقتضائی استان تصمیم‌گیری کنند، می‌توان گفت تفویض اختیارات صورت گرفته است.
وی با اشاره به تلاش‌های استاندار آذربایجان‌شرقی برای توسعه دیپلماسی مرزی یادآور می‌شود: برای برقراری ارتباط استان با کشورهای همسایه هماهنگی با دولت مرکزی حتما باید اتفاق افتد و اصول کلی سیاست‌های دولت مرکزی لحاظ و در عین حال آزادی عمل لازم نیز به استانداران مرزی داده شود.
رئیس انجمن مدیران صنایع آذربایجان شرقی متذکر می‌شود: ما نیاز به ارتباط و تعامل با دنیا داریم و هر زمان با کشورهای همسایه تعامل سازنده برقرار شود، در درون خود مسالمت، نیت‌های خیر و تبادلات اقتصادی، فرهنگی و تجاری را نیز پرورش خواهد داد.
ضرورت اصلاح جایگاه ساختاری استانداری‌ها
اما رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی نگاه موشکافانه‌تری به موضوع افزایش اختیارات استانداران دارد و به خبرنگار فارس می‌گوید: تفویض اختیار به استانداران بحثی است که از چندین سال پیش مطرح بوده اما هر دستگاه ملی و استانی وظایف مشخصی دارد و دستگاه های استانی به دستگاه های مادر ملی وابسته هستند. خود استانداران هم وابسته به وزارت کشور هستند و ماهیت اجرایی آنها از نظر دستگاهی ذیل وزارت کشور قرار دارد.
محمد فرشکاران می‌افزاید: با توجه به اینکه در تهران وزارتخانه‌ها همسطح هستند، باید در ساختار، جایگاه استانداری ها اصلاح شود در غیر اینصورت تفویض ها همواره در موقعیت تناقض قرار خواهد گرفت.
وی معتقد است: جایگاه ساختاری استانداری در حکمروایی باید به صورت دقیق تعریف شود و ذیل ساختار بالاترین نهاد اجرایی کشور قرار گیرد. در این صورت تفویض اختیار خودبه‌خود اتفاق می‌افتد؛ قدرت اجرایی بالا می‌رود و از حالت بخشی خارج می‌شود.فرشکاران توضیح می‌دهد: در حال حاضر مثلا سازمان جهاد کشاورزی زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی است و در استان هم سازمان جهاد کشاورزی وظایفی دارد. رئیس سازمان جهاد استان باید به دستورات وزیر جهاد عمل کند و اصلا منصوب وزیر است. در استان هم استاندار وظیفه تنظیم روابط و همکاری و هماهنگی بین دستگاه ها را انجام می‌دهد، اما نمی‌تواند جای وزیر باشد.
وی ادامه می‌دهد: باید مبانی ذاتی تفویض اختیارها اصلاح شود؛ در غیر این صورت تزاحم آراء ایجاد و منجر به احتیاط و رفتار محافظه کارانه دستگاه اجرایی خواهد شد. این مسائل می‌تواند به یکدستی، همدلی و در مجموع توسعه استان لطمه زند و وارد فضاهای رعایت کردن سطح و سطوح نظام اداری کشور بر مبنای قوانین شود.
اقدامات استاندار در برقراری ارتباط با کشورهای همسایه منطقی است
این مسوول یادآور می‌شود: تلاش در جهت برقراری ارتباط با کشورهای همسایه، نشان دادن ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها، روانه کردن تیم‌های اقتصادی، رونق تجارت مرزی و ترانزیت و ایجاد حلقه واسط برای صادرات و واردات با کشورهای همسایه هر قدر بیشتر باشد به نفع توسعه استان خواهد بود.
در نتیجه معتقدم اقدامات استاندار در برقراری ارتباطات با کشورهای همسایه بسیار درست و منطقی بوده و می‌تواند پتانسیل ها و ظرفیت‌های استان را به فعلیت برساند.
فرشکاران اضافه می‌کند: در این عرصه نمایندگی وزارت خارجه در استان باید بسیار فعال عمل کرده و معاونت‌های وزارت امور خارجه بویژه معاونت اقتصادی و بخش کنسولی را درگیر سازد تا آنها هم بتوانند اقدامات مقتضی و فضاسازی های لازم را انجام دهند و روابط اقتصادی را به تنظیم درآورند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی مدعی است: ایجاد بازار در همسایه‌های پیرامونی بهترین حرکتی است که استاندار انجام می‌دهد و این نشان از آینده فهمی و دورنگری وی نسبت به مسائل اقتصادی دارد.
افزایش تحرک دیپلماسی اقتصادی سفارتخانه‌های ایران در ترکیه
استاندار آذربایجان‌شرقی روز دوشنبه ۱۳ دی ماه ۱۴۰۰ در وبینار مشترکی با سفیر ایران در ترکیه و سرکنسول ارزروم شرکت می‌کند.
عابدین خرم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس مهمترین نتایج و مصوبات این وبینار را افزایش تحرک دیپلماسی اقتصادی سفارتخانه های ایران در ترکیه و سرکنسولگری ها در حوزه اقتصاد و تجارت، اقدام در جهت شبانه روزی کردن پایانه های مرزی با ترکیه به عنوان دروازه ورودی ایران به بازارهای اروپا، فراهم‌آوری زمینه مناسبات همکاری جهت سفر یک هیات اقتصادی به استان ترابزون ترکیه و بازدید از امکانات بندری و پیگیری توافقات اقتصادی، حمل و نقل ترکیبی دریایی و جاده‌ای اعلام می کند.
وی می افزاید: در تلاشیم هماهنگی‌های لازم را برای برگزاری دوره‌های مشترک آموزشی با دانشگاه ترابزون در مورد زبان آموزی، آموزش و ترویج زبان فارسی برای جذب دانشجو از کشور ترکیه با دانشگاه های تبریز صورت دهیم.
خرم تصریح می کند: با توجه به اینکه کشور ترکیه یکی از قطب های تامین نهاده های دامی است، مقرر شد سفارت ایران در آنکارا بسترسازی و هماهنگی لازم را در خصوص تامین نهاده های دامی استان از این کشور انجام دهد و سازمان جهاد کشاورزی استان فعالان اقتصادی ذیربط را شناسایی و معرفی کند.
استاندار آذربایجان‌شرقی توضیح می‌دهد: با توجه به توان تولیدی و صادراتی تبریز در زمینه کیف، کفش و پوشاک مقرر شد بسترسازی های لازم در خصوص سرمایه گذاری و تولید مشترک محصولات یاد شده در منطقه آزاد ارس برای حضور در بازارهای هدف صادراتی در کشورهای همسایه با همکاری سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا و منطقه آزاد ارس برنامه ریزی و اقدام شود.
این مسوول همچنین به مواردی مثل برگزاری نمایشگاه‌های مشترک توسط بازرگانان دو کشور، معرفی توانمندی‌های استان آذربایجان‌شرقی و تبریز در فضای رسانه‌ای ترکیه و همکاری‌های سفارت ایران در ترکیه برای جذب سرمایه گذاران ترک جهت احداث آزادراه تبریز- بازرگان اشاره می کند.
ایجاد خطوط اعتباری بین ایران و آذربایجان
وبینار مشترک سفیر ایران در باکو و سرکنسول نخجوان با استاندار آذربایجان‌شرقی روز دوشنبه ۲۰ دی ماه ۱۴۰۰ برگزار می‌شود.
به گفته خرم بررسی مسائل مربوط به حوزه نقل و انتقالات بانکی و انتقال و برگشت ارز حاصل از صادرات و ایجاد خطوط اعتباری بین دوکشور، تسهیل تردد اتباع دو کشور و توسعه گردشگری سلامت و زیارتی و ایجاد تسهیلات بیشتر در این زمینه از جمله موارد مطروحه این وبینار است.
وی همچنین به انعقاد قرارداد تعرفه ترجیحی بین دو کشور و جلوگیری از اخذ تعرفه گمرکی بالا از کالاهای صادراتی ایران در گمرکات جمهوری آذربایجان اشاره می کند.
پیگیری حل آلایندگی رودخانه ارس از طریق کارخانه مس ارمنستان
استاندار آذربایجان‌شرقی در ادامهی توسعه روابط دیپلماتیک استان و برای افزایش مراودات و همکاری‌های لازم با کشور ارمنستان در زمینه‌هایی مثل شیلات، دامپروری و دانههای روغنی، نصب و راه‌اندازی دستگاه ایکس ری در پایانه مرزی نوردوز و پیگیری حل آلایندگی رودخانه ارس از طریق کارخانه مس آگاراک ارمنستان روز سه شنبه ۲۸ دی ماه ۱۴۰۰ در وبینار مشترک با سفیر ایران در ارمنستان شرکت می‌کند.
ایجاد ارتباط هوایی بین ایران و بلاروس
نشست مشترک سفیر ایران در بلاروس با استاندار آذربایجان‌شرقی روز پنج شنبه ۳۰ دی ماه ۱۴۰۰ برگزار می شود که پیگیری ایجاد ارتباط هوایی بین دو کشور جهت تسهیل مراودات تجار و فعالان اقتصادی و تدوین و ابلاغ نقشه راه چهار ساله برای ارتقاء سطح مراودات تجاری و اقتصادی بین دو کشور می تواند مهمترین نتایج این نشست باشد.
حضور شرکت‌‌های ایتالیایی در آذربایجان‌شرقی
استاندار آذربایجان شرقی روز چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ میزبان سفیر ایتالیا در ایران است تا مسیر جدیدی از توسعه را در روابط بین دو کشور ایجاد کند و زمینه حضور شرکت‌‌های ایتالیایی در استان را فراهم آورد.
عابدین خرم معتقد است روابط ایران و ایتالیا در مسیر درستی قرار دارد و سطح مبادلات و همکاری‌های دو کشور می‌تواند بسیار بهتر از وضع کنونی باشد و استان آذربایجان شرقی آماده است با استفاده از تمام ظرفیت‌های خود در این زمینه نقش‌آفرینی کند.
وی همچنین با پیشنهاد عقد پیوند خواهرخواندگی میان تبریز و یکی از شهرهای ایتالیا، ابراز امیدواری می‌کند که با همکاری و تعامل مسئولان عالی دو کشور، سطح روابط دوجانبه روزبه‌روز ارتقا یافته و موانع موجود در این زمینه رفع شود.
//فارس
