حقایقی درباره قاتل خاموش
مدیر گروه پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز به تشریح حقایقی در خصوص فشار خون که به‌عنوان قاتل خاموش شناخته شده است، پرداخت.
دکتر جبرئیل شعربافی در گفت‌وگو با خبرنگار در خصوص فشار خون اظهار کرد: طبق آمار در جهان از هر ۱۰ نفر بزرگسال، سه نفر فشارخون بالا دارند که تقریباً ۱.۲۶ میلیارد نفر از مردم جهان فشارخون بالا داشته و حدود ۵۰ درصد آنها کاملاً از وضعیت خود بی‌خبرند و بعضی از آنها هم که مطلع هستند، هیچ دارویی دریافت نمی‌کنند.
وی ادامه داد: در افراد با فشارخون بالا، خطر سکته مغزی چهار برابر بیشتر و خطر سکته قلبی دو برابر بیشتر از افرادی است که دارای فشارخون طبیعی هستند؛ بنابراین در سال ۲۰۰۲ این بیماری توسط سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان قاتل خاموش نامیده شده است.
وی در رابطه با انواع فشارخون بالا، افزود: فشارخون بالا بر اساس عوامل ایجاد کننده‌ی آن به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند؛ فشارخون اولیه شایع‌تر از نوع ثانویه بوده و ۹۸ درصد موارد فشارخون بالا از این نوع هستند که اکثریت افراد بزرگسال دارای فشارخون بالا در این گروه قرار می‌گیرند.
شعربافی خاطرنشان کرد: گرچه علت آن ناشناخته است اما به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل ژنتیک، رژیم غذایی، شیوه زندگی و سن در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
وی گفت: فشارخون ثانویه نیز معمولاً به خاطر یک عارضه یا بیماری یک ارگان دیگر بوجود می‌آید؛ آسیب‌های کلیوی، فعالیت بیش از حد غدد فوق کلیوی، دیابت، اختلال غدد تیروئید و هیپر تیروئیدی وقفه تنفسی در خواب، تومورها و بعضی شرایط خاص مربوط به بارداری باعث ایجاد این نوع فشارخون می‌شوند.
وی یادآور شد: فشارخون بالا در ابتدا بدون علامت است اما به تدریج منجر به بروز عوارض یا بیماری دیگری مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و… می‌شود، علامت‌دار شده و علائم مربوط به بیماری فشارخون بالا را نشان می‌دهد.
مدیر گروه پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به علائم فشارخون بالا اضافه کرد: در برخی موارد فشار خون با علائمی چون سردرد، تاری دید، درد قفسه سینه و استرس و سنگینی در سر همراه است که در صورت وجود علائم مانند درد یا فشار در قفسه سینه، احساس سنکوپ یا افتادن، تنگی نفس، احساس ناراحتی روی معده و تعریق سرد باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
وی ادامه داد: به دلایل مختلف در طول روز میزان فشار خون ممکن است، تغییر کند؛ در طول شب و هنگام خواب فشار خون کاهش می‌یابد، فعالیت فکری توأم با اضطراب و فعالیت‌های جسمی می‌تواند باعث تغییر در فشار خون شود، در طول شبانه روز معمولاً صبح‌ها فشار خون کمتر بوده و به تدریج تا اوایل شب افزایش اندکی می‌کند و همچنین کم‌خوابی، فشار خون را افزایش می‌دهد.
وی در ارتباط با دلایل ایجاد فشار خون بالا، بیان کرد: دلایل ایجاد فشار خون بالا عبارتند از : سوابق ژنتیکی یکی از دلایل فشارخون بالا است؛ در صورت ابتلا یکی از اعضای خانواده به فشار خون بالا احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده زیاد است.
شعربافی همچنین اظهار کرد: با افزایش سن احتمال بروز فشار خون بالا بیشتر می‌شود تا سن ۴۵ سالگی فشار خون بالا در مردان شایع‌تر است و در ۴۶ تا ۵۴ سالگی شیوع در دو جنس برابر بوده و بعد از ۵۴ سالگی خطر ابتلا به فشار خون بالا در زنان بیشتر می‌شود.
وی گفت: افرادی که وزن بالاتر از حد طبیعی دارند، شانس بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند، فعالیت بدنی کم، مصرف الکل، مصرف زیاد نمک، مصرف سیگار و مصرف قرص‌های ضد بارداری خوراکی از دلایل افزایش آن هستند؛ بانوانی که از قرص ضد بارداری خوراکی استفاده می‌کنند، احتمال بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند، مخصوصاً اگر همزمان سیگار بکشند؛ بنابراین باید در صورت استفاده از آنها تحت نظر باشند.
وی در خصوص شرایط اندازه گیری فشارخون، یادآور شد: حداقل پنج دقیقه قبل از اندازه گیری استراحت کنید، حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون فعالیت بدنی شدید انجام ندهید، حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون از مصرف غذای سنگین، کافئین(قهوه و چای)، الکل، دارو، نوشیدنی‌های محرک و مواد دخانی(سیگار، قلیان و…) بپرهیزید و ترجیحاً جهت سهولت در اندازه گیری از پوشیدن لباس با آستین تنگ اجتناب کنید.
مدیر گروه پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز در پایان تاکید کرد: مراجعه منظم به پزشک، مصرف دارو به‌طور منظم، رعایت رژیم غذایی مناسب (کم نمک، کم چرب، افزایش مصرف حبوبات و مصرف میوه و سبزیجات)، عدم مصرف سیگار و الکل، کنترل وزن و داشتن فعالیت بدنی منظم از اقدامات لازم برای کنترل فشار خون بالا است.//ایسنا
