آخرین وضعیت سیاست‌گذاری‌های نان و آرد در آذربایجان شرقی
وضعیت نان و آرد در روزهای اخیر به یکی از بحث‌های داغ مردم، رسانه‌ها و دولتمردان تبدیل شده و آزادسازی آرد صنف و صنعت موجب تشویش اذهان عمومی و نگرانی از بابت گرانی چندین برابری محصولات آردپز از جمله نان‌های سنتی شده است که آذربایجان شرقی نیز از آن مستثنی نیست.
گندم، استراتژیک ترین محصول کشور به شمار می‌رود و نان تولید شده از آن نیز همواره بر سر سفره مردم بوده است. برنامه دولت‌ها برای تامین بهتر این محصولات نیز سیاست خرید تضمینی گندم و دادن یارانه به آرد و نان بوده تا اقشار مختلف مردمی بتوانند مهمترین کالای سفره خود را با قیمت پایین تری خریداری کنند.
این تخفیف بی اندازه در خرید آرد باعث شده بود تا زمینه برای قاچاق آرد به شدت مهیا شود، چرا که قیمت آرد داخلی نسبت به نمونه خارجی به شدت پایین بوده و محصولاتی چون ماکارونی که قیمتی پایین تر از سطح جهانی دارد، در کشورهای دیگر خواهان بسیاری داشته باشد.
حال اما مشکلی به نام جنگ روسیه و اوکراین باعث شده تا سراسر دنیا با مشکل تامین آرد مواجه شود و دولتمردان ایران برای مدیریت بحران کنونی، آرد صنایع از جمله کارخانه‌های تولید ماکارونی و نان‌های فانتزی را آزادسازی کنند و از این به بعد آرد یارانه‌ای فقط به نان‌های سنتی اختصاص یابد و مابه‌التفاوت یارانه قبلی و نرخ‌های جدید در قالب یارانه مستقیم به مردم پرداخت شود.
این آزادسازی قیمت که باعث افزایش ناگهانی قیمت در نان‌های فانتزی مثل نان باگت شده است، مردم را با ترس گران شدن نان‌های سنتی نیز مواجه کرده که بایستی در این خصوص یک روشنگری انجام بگیرد.
نان سنتی گران نشده است
اکبر فتحی، رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در این خصوص با تاکید بر این‌که قیمت نان در نانوایی‌ها هیچ تغییری نکرده است، می‌گوید: نان صنف و صنعت آزاد شده است و دولت با واریز مبلغی در قالب یارانه، این افزایش قیمت را هم جبران خواهد کرد که بیشتر از هزینه ناشی از این گرانی خواهد بود.
وی ضمن تشریح چگونگی اجرایی کردن کارآمدسازی نظام پرداخت یارانه‌ها در کالاهای اساسی در این برنامه، می‌افزاید: برای کنترل بازار در یک مقطع زمانی، ارزی تحت عنوان ارز ترجیحی (۴۲۰۰ تومان) لحاظ شده بود تا واردات کالاهای اساسی شامل گندم، نهاده‌های دامی، روغن و … را امکان پذیر سازد اما سوء استفاده‌هایی در این ارتباط از این ارز انجام گرفت که برای عامه مردم نیز مشخص بود و منافع آن د حوزه نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی به دست مصرف کننده واقعی نرسید و در واقع عده خاصی تحت عنوان وارد کننده و دلال از این طریق کسب سود کردند.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر مردم، کارشناسان نیز به این نتیجه رسیدند که شیوه اختصاص ارز ترجیحی جوابگو نیست و بهتر است مبلغ مابه التفاوت به خود مصرف کنندگان پرداخت شده و قیمت‌ها تبدیل به قیمت‌های واقعی شوند.
کل دنیا در تامین آرد مشکل دارد
فتحی اظهار می‌کند: حدود ۳۰ درصد غله و ۷۰ درصد روغن کشورهای مختلف از روسیه و اوکراین تامین می‌شد که اکنون به دلیل جنگ میان این دو کشور انجام نمی‌گیرد و این امر باعث تهدید امنیت غذایی در کل دنیا از جمله کشور ما شده است.
وی ادامه می‌دهد: قیمت گندم که در ایران به نسبت دیگر کشورها بسیار پایین است، انگیزه بالایی را برای قاچاق این کالا به دیگر کشورها به ویژه کشورهای همسایه ایجاد کرده و از آنجایی که افزایش کنترل و نظارت‌ها در مرز نمی‌تواند به اندازه کافی از قاچاق کالا پیشگیری کند و علاوه بر تحمیل هزینه‌های بالا کارآمد نیز نخواهد بود، لذا راهکار ثمربخش، حرکت به سوی واقعی سازی قیمت‌ها است.
وی با بیان این‌که یکسان بودن قیمت‌ها با قیمت‌های جهانی، انگیزه برای قاچاق کالا را از بین می‌برد، می‌گوید: اکنون واقعی سازی قیمت‌ها تنها در مورد آرد صنف و صنعت انجام می‌گیرد و آرد خبازی شامل این فرایند نیست و در قیمت نان هیچ تفاوتی انجام نگرفته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی اظهار می‌کند: کشت گندم در آذربایجان‌رقی بیشتر بر کشت دیم متکی است و بخش اندکی نیز به صورت آبی و نیمه آبی کشت می‌شود. حدود ۳۵۰ هزار هکتار به صورت دیم و حدود ۷۰ الی ۸۰ هزار هکتار به صورت آبی و نیمه آبی گندم در استان کشت می‌شود.
وی می‌افزاید: اگر شرایط و پراکنش بارندگی مناسب باشد، متوسط عملکرد در دیمزارها حدود ۱.۲ الی ۱.۴ تن و در اراضی آبی حدود ۳.۵ الی ۴ تن خواهد بود که با لحاظ کردن مجموع آن‌ها، میزان تولیدی گندم استان حدود ۷۵۰ الی ۸۰۰ هزار تن است اما با بروز خشکسالی‌ها، میزان پراکنش بارندگی مناسب نبوده و تولید تحت الشعاع شرایط قرار می‌گیرد.
وی در ارتباط با تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها در قیمت محصولات تهیه شده از آرد، می‌گوید: تاثیر اعمال سیاست صحیحی مانند قیمت واقعی گندم برای خرید تضمینی به اندازه‌ای است که کشاورزانی که محصول سال گذشته خود را نگه داشته‌اند اکنون اقدام به فروش آن می‌کنند، به طوری که در این مدت دو ماهه حدود ۱۰ هزار تن گندم تنها از طریق سیلوهای دولتی خریداری شده است که اگر امکان خرید برای سیلوهای غیردولتی نیز فراهم می‌شد قطعاً این میزان می‌توانست به بالای ۲۰ هزار تن افزایش یابد.
وی خاطرنشان می‌کند: سیاست صحیح دولت در واقعی سازی قیمت گندم در خرید تضمینی قابل تقدیر است اما این واقعی سازی و حذف ارز ترجیحی بر موارد زیادی از جمله کیفیت، افزایش بهره وری تاثیر خواهد داشت.
فتحی با بیان این‌که صادرات ماکارونی با قیمت یارانه‌ای، یارانه مردم را از دسترس خارج می‌کرد، می‌گوید: اکنون صنایع مرتبط با تولید و صادرات ماکارونی و نیز کارخانه‌های آردسازی برای رقابت پذیر کردن محصولات خود مجبور خواهند بود تا بهره وری و کیفیت آرد تولیدی خود را افزایش دهند.
وی ادامه می‌دهد: اکنون واقعی سازی قیمت‌ها در مورد نان‌های سنتی اعمال نمی‌شود و تغییر قیمتی در این زمینه وجود نخواهد داشت و از طرفی واقعی سازی قیمت‌ها زمانی می‌تواند عملی شود که قدرت خرید مردم افزایش یابد لذا از محل آزادسازی یارانه مبالغی مستقیماً به مردم پرداخت خواهد شد.
سرانه ضایعات نان به ۱۳ کیلوگرم می‌رسد
وی در ارتباط با بدمصرفی نان نیز خاطرنشان می‌کند: ضایعات نان در نانوایی‌ها و خود مصرف کنندگان بسیار بالا است و اگر متوسط سرانه لحاظ شود، ماهانه حدود ۱۳ کیلوگرم خواهد بود که با واقعی سازی قیمت‌ها هدر رفت مصرف حذف شده و تا ۵۰ درصد در میزان واقعی مصرف تفاوت ایجاد خواهد شد و این ۵۰ درصد نیز قابل پرداخت به مردم بوده و از هدررفت منابع جلوگیری می‌شود.
قیمت‌های نان‌های سنتی
محمد عباس وند، رئیس اتحادیه نانوایان تبریز در خصوص قیمت‌های نان‌های سنتی، اظهار می‌کند: قیمت نان بربری با یارانه نوع یک برابر ۱۵۰۰ تومان و با یارانه نوع دو برابر ۲۰۰۰ تومان است.
وی می‌افزاید: نان سنگک نیز با یارانه نوع یک برابر ۲۰۰۰ تومان و با یارانه نوع دو برابر ۲۵۰۰ تومان است. نان لواش نیز با یارانه نوع یک برابر 305 تومان و با یارانه نوع دو برابر ۳۴۰ تومان است.
وی با تاکید بر این‌که برای هر نوع نان، یک وزن مشخصی تعریف شده است، ادامه می‌دهد: وزن نان‌های سنتی پخت شده بایستی استاندارد باشد و هرگونه کم فروشی در این خصوص، تشکیل پرونده شده و به تعزیرات حکومتی جهت اعمال قانون ارسال می‌شود.
مشکلی در تامین نان و آرد یارانه‌ای وجود ندارد
جدیری، رئیس اداره آرد و غله شهرستان تبریز نیز در خصوص نانوایی‌های سنتی سطح شهرستان، می‌گوید: سرانه نانوایی تعریف شده در سطح کشور برابر یک نانوایی به ازای هر ۱۳۵۰ نفر است که این عدد برای تبریز ۷۵۰ نفر بوده و هیچ مشکلی در تامین نان سنتی وجود ندارد.
وی می‌افزاید: تمامی واحدهای نانوایی یارانه‌ای به نحو احسن در حال فعالیت بوده و هیچ افزایش قیمتی در آرد و نان سنتی انجام نگرفته است.
وی در خصوص زمان تعطیلی نانوایی‌ها نیز می‌گوید: بر اساس اعلام کارشناسان و ابلاغ به نانوایی‌ها، ساعت کار مشخصی تعریف شده که نانوایان بایستی این ساعت‌های کاری را رعایت کنند.
گفتنی است؛ هیچ یک از واحدهای نانوایی حق تعطیلی زود از موعد، کم فروشی، گرانفروشی و فروش آزاد با قیمت آزاد را ندارند و مردم بایستی در صورت مشاهده هر کدام از این موارد، تخلف را به شماره ۱۲۴ اطلاع دهند.
//ایسنا
