رئیس انجمن دیرینه‌شناسی: منطقه فسیلی مراغه به عنوان ژئوپارک مطرح و ثبت شود
دکتر عباس قادری روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار به اهمیت ثبت ملی و جهانی منطقه فسیلی مراغه به عنوان ژئوپارک اشاره و بیان کرد: ژئوسایت‌های فسیلی در هر جای دنیا که باشند، مورد توجه قرار می‌گیرند و اهمیت دادن به معرفی و بهره‌برداری مناسب از آنها به روند توسعه سرزمینی کمک می‌کند.
وی وجود ظرفیت ارزشمند فسیل‌های مهره‌داران را برای شهر مراغه و استان آذربایجان‌شرقی نعمتی بزرگ و سرمایه‌ای بالقوه دانست که شایسته توجه بیشتر از سوی نهادهای مختلف ستادی و دانشگاهی و تلاش برای جلب سرمایه‌گذاری با هدف توسعه گردشگری می‌باشد.
به گفته رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران، چنین ظرفیت ارزشمندی که نمونه آن در دیگر کشورهای منطقه نظیر ندارد و در دنیا نیز موارد مشابه آن اندک است، نیازمند مطالعه و معرفی بیشتر و ایجاد ژئوسایت‌های مختلف در قالب یک ژئوپارک جهانی مهم است.
دکتر قادری اضافه کرد: ژئوسایت فسیلی مراغه به تنهایی ارزش علمی، گردشگری، توسعه‌ای و اقتصادی دارد و منطقه مراغه می‌تواند به عنوان چهارمین ژئوپارک ملی ایران معرفی و در سطح جهان مطرح شود.
وی با اشاره به فرآیند معرفی و ثبت ژئوپارک‌های قشم، ارس و طبس در ایران که پیش از این در سطوح ملی یا جهانی به ثبت رسیده‌اند، منطقه فسیلی مراغه را به دلیل برخورداری از ظرفیت علمی ارزشمند همچون بقایای فسیلی مهره‌داران میوسن در ایران، برای ثبت ملی و سپس تلاش در جهت معرفی آن به عنوان یک ژئوپارک جهانی حائز اهمیت دانست.
به گفته وی فسیل‌های مهره‌داران در منطقه مراغه که مربوط به سری میوسن و زمانی در حدود ۱۰ میلیون سال قبل هستند، بیانگر خوبی از وضعیت اکوسیستم و پراکندگی جانواران گذشته بوده و تاکنون فسیل‌هایی از فیل، مامومت، زرافه، کرگدن، اسب و غیره که مشابه آنها در ایران امروزی وجود ندارد، استخراج شده است.
رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران: احداث ژئوپارک می‌تواند محور توسعه شهرستان مراغه باشد و مسئولان محلی و استانی باید به این ظرفیت ارزشمند علمی بیش از پیش توجه کنند
دکتر قادری افزود: احداث ژئوپارک می‌تواند محور توسعه شهرستان مراغه باشد و مسئولان محلی و استانی باید به این ظرفیت ارزشمند علمی بیش از پیش توجه کنند؛ همچنین با توجه به اینکه تجربه ثبت ژئوپارک ارس در آذربایجان‌شرقی هم وجود دارد، از این تجربه برای بهره‌برداری بهینه از دامنه‌های جنوبی سهند می‌توان استفاده کرد.
رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران با تأکید بر اهمیت ژئوسایت‌های فسیلی در دنیا و نقش مهم آنها در معرفی ژئوپارک‌های مهمی چون ژئوپارک «تراویتا» در آلمان، ژئوپارک «سویل» در اسپانیا، ژئوپارک «فونیوشان و میشان» در چین و ژئوپارک «پناگارسیا» در پرتغال، توجه مسئولان استانی و محلی به ذخایر فسیلی ارزشمند منطقه مراغه را ضروری دانست.
وی همچنین برنامه‌ریزی مدون و دقیق سازمان‌های ذیربط برای حفاظت از این ذخایر، توسعه اکتشافات علمی توسط محققان دانشگاهی ایرانی و خارجی برای استخراج و شناسایی علمی و دقیق بقایای فسیلی و سپس ایجاد فضاهای مناسب نمایشگاهی برای توسعه گردشگری در منطقه را خواستار شد.
دکتر قادری انجام این مهم را در گرو توسعه مطالعات، وجود نیروی متخصص و استمرار تربیت نیروهای کارآمد برای توسعه پایدار منطقه دانست و تأکید کرد: بررسی علمی محتوای فسیلی موجود در این ناحیه و ایجاد شبکه‌ای غنی از داده‌های علوم پایه شامل تلفیق اطلاعات دیرینه‌شناسی، رسوب‌شناسی و زیست‌شناسی، به بررسی ویژگی‌های زیستی و اقلیمی دیرینه منطقه کمک شایانی می‌کند و این مسأله باید در همکاری سازمان محیط زیست و مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور با نهادهای دانشگاهی محلی و ملی صورت گیرد.
وی همچنین بیان کرد: با توجه به توسعه علوم میان‌رشته‌ای در سال‌های اخیر، مسأله ژئوسایت‌های فسیلی مراغه می‌تواند مورد توجه گروه‌های علمی دیگری همچون زیست‌شناسی و باستان‌شناسی نیز قرار گیرد و لذا با ایفای نقش پر رنگ مجامع دانشگاهی در این زمینه، می‌توان برای ایجاد یا توسعه رشته‌های تحصیلی یاد شده در دانشگاه‌های استان نیز برنامه‌ریزی کرد.
موزه تاریخ طبیعی مراغه در شرایط ایده‌آل چگونه باید باشد؟
دکتر قادری با تأکید بر ضرورت تأسیس و راه‌اندازی یک موزه تاریخ طبیعی در مراغه خاطر نشان کرد: موزه‌های مهم دنیا، علاوه بر جنبه نمایشگاهی و ذخیره آثار ارزشمند فرهنگی، هنری و طبیعی، محل بسیار مناسبی برای انجام پژوهش‌های اصیل هستند؛ ضمن این که جنبه آموزشی موزه‌ها هم‌تراز اهمیت پژوهشی آنهاست و در این میان، موزه‌های تاریخ طبیعی با ذخیره و طبقه‌بندی آثار ارزشمند طبیعی همچون کانی‌ها، سنگ‌ها و البته فسیل‌ها در کنار مجموعه‌های زیستی جانوری و گیاهی، نقش پر رنگی در نگهداری و حفاظت از ذخایر ژنتیکی و پالئوژنتیکی در مقیاس منطقه‌ای و ملی دارد و جای چنین مجموعه‌ای در شهر مراغه خالی است.
رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران خاطرنشان کرد: تأسیس و تقویت نهادهای علمی ویژه و راه‌اندازی رشته‌های علمی مرتبط با دیرینه‌شناسی در دانشگاه‌های شهرستان، علاوه بر تربیت دانشجویان و هدایت نخبگان، به ایجاد یک مرجعیت علمی در منطقه ختم می‌شود و گام مهمی در جهت احیای دوباره شهر مراغه به عنوان یکی از کانون‌های علمی مهم ایران زمین، آن چنان که در گذشته پرافتخار خود نیز بوده است، خواهد بود.
به گزارش ایرنا تراکم بالای فسیل مهره‌داران هفت تا ۹ میلیون ساله، منطقه فسیلی مراغه را به بهشت دیرینه شناسان تبدیل کرده و دنیای پر رمز و راز جانورانی چون فیل، زرافه، ببر دندان شمشیری، انواع گاوها، آهو، کرگدن و اسب را پیش‌روی دیرینه‌شناسان قرار داده است.
منطقه فسیلی مراغه به اذعان کارشناسان از نظر ذخیرگاه دیرینه‌شناسی و مطالعه جغرافیای دیرینه صفحه «اوراسیا» دارای اهمیت ویژه‌ای است تا جایی که با کاوش و استخراج جدید می‌توان به معرفی بیش از پیش ظرفیت‌هایعلمی و جهانیاین ناحیه رسید.
به گفته مسئولان امر و بر اساس تحقیق‌های زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی، فسیلجانورانی که از منطقه فسیلی مراغه استخراج شده، به اجداد اولیه آنها در آفریقاارتباط دارد و همین موضوع مطالعات دیرینه‌شناسی در این کهن‌شهر را جذاب‌تر کرده است تا جایی که مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور نیز در مراغه استقرار دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه نیز در مورد این جذابیت و اهمیت ویژه منطقه فسیلی این شهرستان می‌گوید: منطقه فسیلی مراغه در مسیرهای مهاجرتی پستانداران دوران سنوزوئیکیعنی مسیرهای مهاجرتی مابین اروپا، آفریقا و آسیای شرقی قرار دارد و گونه‌زاییپستاندارانفسیل شده در زمان میوسنپسین در نوار آذربایجانو به ویژه در ژئوسایت مراغه نیز بر اهمیت آن افزوده است.
به گفته «غلامرضا زارع» تراکم بالای قطعات فسیلی در واحد حجم لنزهای فسیلی، پراکنش وسیع لنزهای فسیل مهره‌دار در مساحت حدود ۴۰ هزار هکتار، تنوع بالای گونه‌های جانوری موجود در لنزهای حفاری شده و دسترسی نسبتاً آسان به لنزهای فسیل مهره‌دار و حفظ شدگی مناسب قطعات فسیلی در سایت مراغه نسبت به سایر سایت‌های فسیل مهره‌داران جهان نیز موجب شده است تا بر اهمیت آن افزوده شود.//ایرنا
