بررسی ابعاد حقوقی ترور شهید سپهبد سلیمانی
امروز دوشنبه، ۱۳ دی‌ماه ۱۴۰۰، مصادف است با دومین سالروز شهادت سردار سرافراز سپاه اسلام شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی؛ شهیدی که بدون شک لقب مالک اشتر ولایت سزاوار اوست و سالیان سال غم از دست دادن ژنرالی که کابوس استکبار و صهیونیسم بود، از دل مردم ایران و تمامی انسان‌های آزاده و ظلم ستیز جهان اسلام بیرون نخواهد رفت. منطقه‌ی آذربایجان شرقی همزمان با فرارسیدن دومین سالروز شهادت این شهید بزرگوار، نشست تخصصی با موضوع «بررسی ابعاد حقوقی ترور شهید قاسم سلیمانی» و با محوریت «چرایی واکنش و پاسخ حقوقی به موضوع ترور شهیدسلیمانی در کنار پاسخ نظامی و سیاسی» ، «استفاده از ظرفیت حقوقی و قضایی جمهوری اسلامی ایران و عراق در خصوص این جنایت» ، «نظر و واکنش مجامع بین‌المللی در خصوص محکومیت این جنایت و بازتاب این موضوع در تداوم ماموریت‌های جبهه‌ی مقاومت» و «استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد در ایجاد پویش شکایت علیه ایالات متحده‌ی آمریکا» با حضور آقایان «مرتضی عبدی مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور حقوقی» ، «صمد عزیزی بهروز عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز» و «سرهنگ پاسدار وحید عبادی معاون حقوقی سپاه عاشورا» برگزار کرد.
سرهنگ پاسدار وحید عبادی اظهار کرد: خوشبختانه مطالب زیادی حول محور ابعاد شخصیتی، فردی و ارزش‌های والای انسانی سردار سلیمانی مطرح شده است اما به نظر می‌رسد آنطور که باید ابعاد حقوقی و قضایی ترور ناجوانمردانه‌ی این شهید، به‌صورت تخصصی مورد بررسی قرار نگرفته است.
سپاه به نیابت از اقشار مختلف مردم ترور شهید سلیمانی را از بُعد حقوقی و قضایی پیگیری می‌کند
وی ادامه داد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نه به‌صورت سازمانی بلکه به نیابت از اقشار مختلف جامعه اعم از خانواده‌های شهدای مدافع حرم، خانواده‌ی شهید سلیمانی، جانبازان، ایثارگران و بسیجیان، ابعاد حقوقی و قضائی ترور ناجوانمردانه‌ی شهید سلیمانی، ابومهدی المهندس و همراهان این دو شهید توسط ارتش تروریستی ایالات متحده‌ی آمریکا را در محاکم داخلی مورد بررسی قرار داده است؛ به‌طوریکه پرونده‌ی کیفری آماده صدور کیفر خواست بوده و در ابعاد حقوقی نیز بررسی‌ها از سال ۱۳۹۹ شروع شده و مسیر خوبی را نیز طی کرده است اما در این راستا بعضی موضوعات مغفول مانده است.
وی در خصوص ضرورت اقدام متقابل برای این جنایت دولت ایالات متحده‌ی آمریکا و ایادی او خاطرنشان کرد: در مواردی که نیروهای آمریکایی به کشورهایی مانند عراق، لبنان، سوریه، افغانستان، فلسطین و… تجاوز کرده و توسط نیروهای کشور تجاوز شده به هلاکت می‌رسند، محاکم حقوقی داخلی ایالات متحده‌ی آمریکا، علیه جمهوری اسلامی ایران نیز اقامه‌ی دعوا کرده و خسارت مادی و معنوی را بر کشور ما تحمیل می‌کنند و بر اساس تحقیقات انجام شده، تقریبا هر هفته یک دادخواست توسط سوئیس که حافظ منافع ایالات متحده‌ی آمریکا است، علیه جمهوری اسلامی ایران تقدیم و اموال ایران در این کشور بالغ بر صدها میلیارد دلار توقیف شده است.
ترور سردار سلیمانی خسارت‌های روحی و معنوی زیادی به اقشار مختلف جامعه وارد کرد
سرهنگ عبادی با بیان اینکه شهید سلیمانی پدر معنوی فرزندان شهدای مدافع حرم بود و به واسطه‌ی ترور این شهید، خسارت‌های روحی و معنوی زیادی به اقشار مختلف جامعه مخصوصا خانواده‌های شهدا وارد شده است، گفت: سردار سلیمانی یک قهرمان ملی و منطقه‌ای و پرچمدار مبارزه با تروریسم و استکبار جهانی بود و مقامات آمریکایی مباحثی در خصوص ورود سردار سلیمانی به خاک عراق مطرح می‌کنند اما رئیس جمهور عراق به صورت رسمی اعلام کرد که سردار سلیمانی به دعوت دولت عراق و به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در راستای انجام وظایف خود وارد این کشور شده بود.
وی، دستور مستقیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مبنی بر ترور سردار سلیمانی را یک نوع ناشی‌گری آمریکاییعنوان کرد و افزود: قوانین اصلی که می‌توان از طریق آنها ترور ناجوانمردانه‌ی سردار سلیمانی و همراهانش را پیگیری کرد، «قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت‌های خارجی»، « قانون مسئولیت مدنی (طرح دعوی علیه آمریکا و ایادی‌هایش)» است و همچنین یک‌سری قوانین از جمله الزام دولت به پیگیری جبران خسارت و … در محاکم داخلی قابل رسیگی و طرح دعوی است.
اقرارهای مسئولین آمریکایی ادله‌ی اثبات دعوی است
وی با بیان اینکه طرح دادخواست باید همراه با مستندات دعوی باشد، تاکید کرد: براساس ماده ۱۲۵۹ قانون مدنی، اقرارهایی که مسئولین ایالات متحده‌ی آمریکا از جمله رئیس جمهور و وزرای دفاع و امورخارجه این کشور به آنها اذعان کرده اند، یکی از ادله‌ی اثبات دعوی محسوب می‌شود اما متاسفانه دولت و قوه‌ی قضائیه آنطور که باید در عرصه‌ی بین‌المللی علیه ایالات متحده‌ی آمریکا طرح دعوی کنند، وارد نشده اند.
معاون حقوقی سپاه عاشورا همچنین متذکر شد: سپاه پاسداران و سازمان بسیج مستضعفین به صورت خودجوش وارد این موضوع شده اند اما این نهادها محدودیت هایی دارند و چون همه‌ی اقشار مردم فارغ از گروه‌بندی‌ها و جناح‌بندی‌ها، متاثر و متالم از ترور سردار سلیمانی بودند، دولت و قوه قضاییه باید بهتر از قبل وارد این موضوع شوند.
مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور حقوقی نیز طی سخنانی گفت: خواست و مشیت الهی بود که کل دنیا از ماجرای ترور سردار سلیمانی با خبر شده و دست‌های پشت پرده‌ی عاملین این جنایت پنهان نماند.
مرتضی عبدی ادامه داد: پرونده‌ی حقوقی ترور شهید سلیمانی در دست اجرا است که در این پرونده شکایت نزدیک به هفت هزار نفر از خانواده‌های شهدا، ایثارگران، جانبازان و اقشار مختلف از دولت آمریکا طرح شده است.
بعد از ترور سردار سلیمانی، مسئولین بسیاری از کشورها به شوک فرو رفتند
وی افزود: همانطور که وقتی فردی برای اولین بار دستگیر می‌شود، بدون اینکه مشاوره ای به او داده شود، حقیقت را بیان می‌کند، بعد از ترور سردار سلیمانی نیز اکثر مقامات کشورها به شوک عجیبی فرو رفتند که اذعان این شوک‌ها خود به‌عنوان ادله‌ای لازم برای اثبات دعوی بود.
وی یادآور شد: حق دفاع مشروع، سلب حق حیات و زندگی، ترور هدفمند، تروریسم دولتی ، نقض بنیادین حقوق بشر، نقض حاکمیت و تمامیت ارزی دولت های عراق و ایران، تهدید و توسل غیرقانونی به زور، نقض قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه و نقض قواعد مقرر در منشور سازمان بین الملل از جمله موضوعات مطرح شده بعد از وقوع این جنایت بود.
بررسی واکنش شخصیت‌های مهم سیاسی جهان / از ابراز نگرانی دبیر کل سازمان ملل و دعوت به آرامش وزارت امور خارجه چین تا ورود مستقیم کمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس
مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور حقوقی در تشریح رویکردها و واکنش‌های مقامات کشورهای مختلف با بیان اینکه بعضی از این اظهار نظرات از اهمیت زیادی برخوردار بوده و ۱۹۱ مورد از این اظهار نظرات در پیوست دادخواست تنظیم شده قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: اولین واکنش مربوط به «آنتونی گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد» بود و همانطور که می‌دانیم، این فرد حتی در اوج بحران‌ها و باوجود کشته شدن چندین هزار نفر نیز تنها به «ابراز نگرانی» بسنده می‌کند که این ابراز نگرانی نیز نه به‌خاطر کشته شدن مردم کشورهای مظلوم بلکه بخاطر خودشان است و لذا دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به این جنایت گفت «نگرانم در خلیج فارس جنگ دیگری رخ دهد و طرفهای درگیر را به خویشتن داری دعوت می‌کنم»
وی ادامه داد: از جمله واکنش‌های مهم دیگر می‌توان به پیام توئیتری «اگنس کالامار گزارشگر ویژه‌ی سازمان ملل متحد در امور قتل‌های فراقانونی» اشاره کرد که گفته بود «کشته شدن ژنرال سلیمانی و ابومهندس اقدامی غیرقانونی بوده و اقدام دولت ایالات متحده‌ی آمریکا نقض صریح حقوق بشر است»؛ همچنین «زیگمار گابریل وزیر امورخارجه پیشین آلمان» نیز گفته بود« ژنرال سردار سلیمانی را یک متحد پنهان در مبارزه با داعش می‌دانم و حمله‌ی پهبادی به کاروان او نقض صریح قوانین بین المللی است».وی افزود: «سرگی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه» نیز در پیامی گفته بود «اقدام دولت آمریکا در ترور شهید سلیمانی نقض صریح قوانین بین المللی است» اما یکی از واکنش‌هایی که اصلا مورد انتظار نبود، واکنش سخنگوی وزارت خارجه چین بود که گفت «طرفین را به آرامش دعوت می‌کنیم» و «کمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس» نیز که در یک اقدامی خوب و با تنظیم شکایت وارد موضوع شده و این اقدام را خطرناک و بر خلاف موازین بین المللی تلقی کردند.
آمریکایی‌ها بدانند که دنیا گرد است
عبدی متذکر شد: مجامع حقوقی بین المللی که ما از آنها انتظار احقاق حق داریم، در اختیار ما نیستند و معمولا از سوی سایر کشورها و نهادها کنترل می‌شوند اما با این وجود وظیفه‌ی ما است که در راستای احقاق حق خود تلاش کنیم چراکه تاکنون و با گذشت بیش از ۴۰ سال از انقلاب اسلامی با وجود موارد متعدد نقض حقوق بشر توسط کشورهای دیگر، شکایتی را طرح نکرده ایم درحالیکه می‌توانیم اقدامات مقابله به مثل را انجام دهیم چرا که دنیا به طرز عجیبی گرد است و دشمن باید در نظر داشته باشد که «زدی ضربتی ضربتی نوش کن»
وی گفت: دولت ایالات متحده‌ی آمریکا چندین ماه قبل برای این عملیات که «آذرخش کبود» نامگذاری شده بود، برنامه ریزی کرده و برگه ماموریت نیز صادر کرده بودند و کاخ سفید نیز در اعلامیه‌ای مسئولیت این عملیات را پذیرفت و گفت«چون (سردار) سلیمانی در آستانه‌ی حمله‌ی قریب الوقوع، ارعاب بین المللی علیه آمریکا و کشتن سربازان آمریکایی بود، ما این عملیات را انجام دادیم»
هیچ کس ادعای دفاع مشروع و دکترین دفاع پیشگیرانه از سوی آمریکا را قبول نکرد
وی تاکید کرد: بحث «دفاع مشروع» در مباحث حقوقی شرایط لازم خود را دارد و ما نمی‌توانیم بدون هیچ دلیلی فردی را به قتل برسانیم و بگوییم که ما از خود دفاع مشروع کردیم و لذا تنها باید در مقابل خطری که در حال رخ دادن است، دفاع مشروع را انجام دهیم؛ همچنین بحث دکترین دفاع پیشگیرانه نیز مطلب موجهی نبود و هیچ کس این ادعا را از آمریکا قبول نکرد و این عادت آمریکایی ها است و در تجاوز به عراق نیز بر همه آشکار شد و بعد از ۲۰ سال که به بهانه‌ی وجود تسلیحات کشتار جمعی وارد عراق شده بودند، اعتراف کردند که به ما آذرس غلط داده شده بود!
اختیاراتی که براساس توافقنامه امنیتی بین آمریکا و عراق به دولت عراق داده شده است
مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور حقوقی در خصوص ادعای آمریکایی ها در ارتباط با حق قانونی این کشور برای انجام ماموریت‌های نظامی در خاک عراق تاکید کرد: آمریکایی‌ها به بهانه‌ی اینکه عراق را اشغال کرده بودند، نوعی خلط مبحث به وجود آورده و اقدامات تروریستی خود در خاک این کشور را توجیه می‌کردند که آمریکا می‌تواند هرکاری را انجام دهد در حالیکه بر اساس توافقنامه امنیتی بین عراق و آمریکا (سافا) که در سال ۲۰۰۸ امضا شد، عراق یک کشور اشغال شده تلقی نمی‌شود و براساس بند ۴ ماده ۲۴ این توافقنامه، حق حاکمیت عراق به رسمیت شناخته شده و عراق هرلحظه مجاز است تا نیروهای آمریکایی را بیرون کند و بر طبق این توافقنامه نیروهای آمریکایی حق حمل سلاح را دارند، اما تنها با اجازه‌ی دولت عراق حق استفاده از سلاح را دارند و همچنین هرگونه عملیات نظامی باید با اجازه شورای امنیت عراق انجام شود که هرگز این اجازه برای انجام این جنایت صادر نشده بود.
وی همچنین ادامه داد: مطابق بند ۵ ماده ۴ و همچنین بند یک ماده ۲۷ همین توافقنامه ایالات متحده امریکا نمی‌تواند از قلمرو عراق جهت حمله به یک کشور دیگری استفاده کند که این بند به قدری صراحت دارد که جایی برای تفسیر و اجتهاد شخصی باقی نگذاشته است.
//ایسنا
