افول تنها مرکز تحقیقاتی نجوم و اختر فیزیک کشور

مرکز تحقیقات نجوم و اختر فیزیک مراغه برای همیشه به خاطره‌ها پیوست. مرکزی که به خاطر رصدخانه تاریخی مراغه برای احیاء تاریخ و گذشته غنی این شهر تاسیس شده بوده حالا دیگر آن شور و نشاط گذشته را ندارد.

این مرکز به عنوان تنها مرکز تحقیقاتی نجوم و اخترفیزیک کشور فعالیت علمی خود را از سال ۸۱ زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آغاز کرده است.

نزدیک به ۲ سال این مرکز علمی پژوهشی استقلال خود را از دست داده و به دانشگاه مراغه الحاق شده و از آن روز عملکرد و فعالیت‌های آن هر روز رو به افول است.

در زمان رونق آن در سال صدها طرح پژوهشی، تحقیقاتی و مقاله isi توسط اساتید این مرکز تولید و در مجلات بین المللی به چاپ می‌رسید که حالا این تعداد به کمترین میزان رسیده است.

«مرکز تحقیقات نجوم مراغه» در طول این سال‌ها، دوره‌های طلایی متعددی در زمینه‌های مختلف علمی و پژوهشی را پشت سرگذاشته تا جایی که در سال ۱۳۸۸ همایش بین‌­المللی اخترفیزیک به مناسبت سال جهانی نجوم را برگزار کرد و علاوه بر محققان مقیم مرکز، پژوهشگرانی از دانشگاه‌های معتبر داخلی همچون صنعتی شریف و محققانی از موسسه‌های پژوهشی چون موسسه پژوهشی «ایزمیران» روسیه و رصدخانه «کوت دازور» فرانسه در قالب قراردادهای پژوهشی با این مرکز همکاری کردند.

اساتید جوان و نخبه، با هزاران آرزو قدم در این مرکز علمی و پژوهشی گذاشته بودند، این روزها در تلاش هستند به دانشگاه‌های دیگر منتقل شوند.

با وجود کرونا در بسیاری از مراکز علمی سمینارها، کارگاه‌های آموزشی به صورت مجازی و یا حضوری برگزار می‌شود اما از زمانی که مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه استقلال خود را از دست داده کارگاه‌های علمی، آموزشی و پژوهشی آن نیز تعطیل شده است.

همه ساله با مدیریت مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه چندین همایش ملی برگزار می‌شد و ده‌ها استاد و محقق در این همایش‌ها شرکت می‌کردند، از زمانی که این مرکز استقلال خود را از دست داده دیگر از آن فعالیت‌ها علمی خبری نیست.

تلسکوپ ارزشمندی که در یکی از ساختمان‌های این مرکز در شهرک ولی عصر نصب شده در حال خاک خوردن است.

براساس اخبار سال ۹۶ حدود ۱۰۰ طرح پژوهشی در این مرکز اجرا شده که از این تعداد حدود ۶۸ مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی ISI به چاپ رسیده بود که این فعالیت‌ها در زمان حاضر به کمترین میزان رسیده است.

طبق بررسی‌ها، مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه جز طرح آمایش نبوده و به خاطر بی‌تدبیری به این حال و روز دچار شده است.

بازگشت این مرکز به روزهای اوج خود و کسب استقلال تنها با پیگیری مسوولان دلسوز شهرستان و استان امکان‌پذیر است.بازگشت این مرکز به روزهای اوج خود و کسب استقلال تنها با پیگیری مسوولان دلسوز شهرستان و استان امکان‌پذیر است.

گزارش خبرنگار حاکی است، پیشنهاد تاسیس یک مرکز پژوهشی در مراغه با موضوع فعالیت در زمینه نجوم و اخترفیزیک به پشتوانه رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی که میراث علمی ارزشمند و به‌ جامانده از تمدن عظیم ایرانی- اسلامی به شمار می‌رود، در اواسط سال ۱۳۸۰ به معاونت پژوهشی وزارت علوم ارائه شد.

شورای گسترش آموزش عالی نیز در اردیبهشت ماه ۱۳۸۱ با تاسیس این مرکز وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری موافقت اصولی به عمل آورد و در دی‌­ماه ۱۳۸۱ وزیر محترم وقت علوم طی حکمی ماموریت راه‌­اندازی مرکز پژوهشی اخترفیزیک در مراغه را به جناب آقای دکتر «علی عجب‌شیری‌زاده» محول کرد.

موافقت قطعی شورای گسترش با تاسیس مرکز در خردادماه ۸۲ و تصویب اساسنامه مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه در آبان سال ۱۳۸۲ نیز از جمله مراحل بعدی تکمیل ساختار مرکز بود و پس از انتخاب هیأت امنای منطقه یک پژوهشی به عنوان هیأت امنای مرکز، مجموعه شرح وظایف، نمودار و پست‌های سازمانی مرکز نیز در مردادماه ۱۳۸۴ مورد تصویب هیأت‌ امنا قرار گرفت.

درج اعتبارات مرکز در قانون بودجه کل کشور نیز امری بود که بالاخره در قانون بودجه سال ۱۳۸۷ به انجام رسید و بر اساس طرح آمایش وزارت علوم، در مرداد ماه ۱۳۹۸ مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه به دانشگاه سراسری مراغه به ریاست پروفسور «محمدعلی لطف‌الهی یقین» الحاق گردید.//فارس