گزارش| توافق جدید ترکیه ـ اسرائیل و پشیمانی فوری آنکارا
ترس از پیامدهای توافق سیاسی ـ تجاری جدید بین ترکیه و لابی سیاسی ـ تجاری صهیونیسم، تیم اردوغان را سراسیمه کرد و نهاد امضاکننده توافق، سریعاً ابراز پشیمانی و عقب‌نشینی کرد.؛ هم‌زمان با سفر «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه به نیویورک، حواشی یک توافق بین ترکیه و رژیم صهیونیستی، وزارت امور خارجه ترکیه را در تنگنا قرار داد.
دو روز پیش، روزنامه قرار که به عنوان تریبون اصلی هواداران «عبدالله گل»، «علی باباجان» و «احمد داوداوغلو» شناخته می‌شود، از یک عکس و یک متن، افشاگری کرده و حضور معاون وزیر امور خارجه ترکیه در کنار یک مقام صهیونیستی در نیویورک را به چالش کشید.
پس از افشاگری روزنامه «قرار»، جریانات اسلام‌گرای ترکیه به میدان آمدند و با نیش و کنایه و بیان انتقادات تند، اردوغان و «چاووش اوغلو» را تحت فشار قرار دادند. به همین خاطر ترس از پیامدهای توافق سیاسی ـ تجاری جدید بین ترکیه و لابی سیاسی ـ تجاری صهیونیسم، تیم اردوغان را سراسیمه کرد و نهاد امضاکننده توافق، سریعاً ابراز پشیمانی و عقب‌نشینی کرد.
«متین گورجان» تحلیل‌گر سیاسی و نظامی‌ترکیه که نام او در کنار علی باباجان به عنوان یکی از موسسین «حزب جهش و دموکراسی» قرار گرفته، فردی است که با لو دادن عکس و متن زیر، توافق نهاد تجاری ترکیه در آمریکا با لابی صهیونیست‌ها را افشا کرد.
متین گورجان در یک توییت کوتاه نوشت: «ظاهراً از خیر آرمان و مبارزه فلسطین هم گذشتند و توافق جدیدی بین ترکیه و اسرائیل امضا شد.»
حالا که نهاد سیاسی ـ تجاری ترکیه در آمریکا، شانه از زیر بار توافقنامه مزبور خالی کرده، روزنامه‌هایی همچون «ملی گازته (ارگان حزب سعادت)» و روزنامه قرار، این سوال را پیش کشیده‌اند: اگر این توافق ربطی به دولت نداشت، چه کسی معاون وزیر را به این جلسه فرستاده است؟
از پسردایی اردوغان تا معاون وزیر
«خلیل موتلو» فعال سیاسی و اقتصادی و چهره دانشگاهی ترکیه، رئیس نهادی به نام «کمیته ملی راهبردی ترک آمریکایی» (TASC) است. ساختمان اصلی این نهاد در مَنهَتن نیویورک واقع شده است و در سفر اخیر اردوغان به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی‌سازمان ملل متحد، گروه تجاری ـ سیاسی مزبور، میزبان اردوغان بود و پسرعمه و پسردایی در یک قاب کنار هم قرار گرفتند.
اردوغان در نشست کمیته ملی ترک ـ آمریکایی، از اعضای این کمیته خواست برای جذب سرمایه‌گذاران آمریکایی و تقویت و توسعه روابط تجاری بین آنکارا و واشنگتن، تلاش بیشتری کنند. اما کسی فکرش را نمی‌کرد که در همان روزها، نهاد مزبور، متنی را با اسرائیلی‌ها امضا کرده باشد که بندها و تعهدات آن، در سطح وزارت امور خارجه و بسیار فراتر از یک شرکت لابی‌گر تجاری است.
یک ارزیابی ساده و اجمالی نشان می‌دهد که توافق بین کمیته ملی ترک ـ آمریکایی و نهاد یهود ارتدوکس، دقیقاً هم مسیر و همراه با متن موسوم به پیمان آبراهام (Abraham Accords) است که در سال 2020 میلادی و با تلاش‌های داماد یهودی ترامپ یعنی جَرِد کوشنر، بین آمریکا، امارات و رژیم صهیونیستی، شکل گرفت.
امضاکنندگان توافقنامه اخیر ترکیه و اسرائیل عبارت‌اند از: خلیل موتلو، مدیر، گونای اوینچ، معاون و دووی هونیگ رئیس اتاق بازرگانی یهودیان ارتدکس که در عکس کلاه کوچک ویژه یهودیان را بر سر دارد!
برخی از بندهای توافق از قرار زیر بود:
۱.تقویت روابط بین جوامع با برنامه‌های مرتبط طراحی شده برای تقویت تبادل فرهنگی، مذهبی، آموزشی و اجتماعی.
۲.ایجاد روابط بین افراد بر اساس قدردانی و احترام متقابل و موضع‌گیری علیه هرگونه تعصب و نفرت، یهودستیزی، اسلام هراسی و خصومت با ترکان.
۳.ارتقای روابط تجاری و تجاری بین ایالات‌متحده، اسرائیل و ترکیه به عنوان یک ضرورت.
۴.مخالفت با تحریم‌های مختلف اسرائیل و ترکیه. زیرا تحریم، افراط‌گرایی را تشویق می‌کند و آسیب می‌رساند.
۵ارتقای صلح، رفاه و امنیت منطقه از طریق طرح‌هایی مانند توافقنامه ابراهیم.
۶- مخالفت با هرگونه رادیکالیسم، افراط‌گرایی خشونت‌آمیز و تروریسم که آمریکا، اسرائیل و ترکیه را هدف قرار می‌دهد.
محافظه‌کاران ترکیه معتقدند که دستگاه دیپلماسی این کشور رفتار دورویانه داشته و در حالی که سال گذشته، پیمان آبراهام یا ابراهیم را به عنوان خیانت به آرمان فلسطین تلقی کرده، امسال این پیمان را پذیرفته و آن را عادی قلمداد کرده است.
خروج از توافق، عذرخواهی از معاون وزیر
پس از اقدام تحلیل‌گر نزدیک به باباجان در افشای توافق ترکیه و اسرائیل، نهاد تحت امر خلیل موتلو پسردایی رئیس‌جمهور ترکیه، دو اقدام مهم انجام داد:
نخست اینکه با انتشار یک بیانیه کوتاه اعلام کرد: به دلیل عدم اجماع مناسب، TASC از اعلامیه مشترک با اتاق بازرگانی یهودیان آمریکا خارج می‌شود. ما مشتاقانه منتظر گفتگوهای بیشتر با همه طرف‌های ذینفع برای صلح، رفاه و امنیت هستیم.
دوم: با انتشار بیانیه‌ای دیگر، اعلام کرد که این نهاد اقتصادی – سیاسی ترکیه در آمریکا، با اقدام غلط خود معاون وزیر امور خارجه را در شرایط سخت قرار داده و خود را ملزم می‌داند که از او عذرخواهی کند.
واقعیت این است که توضیحات خلیل موتلو برای عذرخواهی از یاووز سلیم کران معاون وزیر امور خارجه، تا حدی خنده‌دار و عجیب است و در توضیح این موضوع آورده است: هیچ هماهنگی و برنامه‌ریزی اولیه و توافق شده‌ای برای حضور جناب معاون وزیر وجود نداشت و ایشان فقط از سر ادب و تواضع، درخواست ما را برای گرفتن عکس پذیرفتند. به عبارتی دیگر، جناب معاون وزیر، در جریان جزئیات توافق نبودند و نه به شکل فردی و سازمانی، هیچ ارتباطی با ایشان نداشت. ولی چون ما درخواست عکس کردیم، پذیرفتند و حاضر شدند در کنار ما در عکس بایستند. از این بابت از ایشان عذرخواهی می‌کنیم.
این توضیحات عجیب در حالی بیان شده که در عکس منتشر شده، دیپلمات شناخته شده ترکیه یعنی یاووز سلیم کران، در حالی که دو مقام ترک و یهود، کاغذ حاوی متن توافق را در دست گرفته‌اند، در میانه آن‌ها ایستاده و عملاً ژست رسیدن به توافق گرفته است.
در پایان باید گفت، اقدام «کمیته ملی راهبردی ترک آمریکایی» (TASC) گونه‌ای از نبض سنجی و امتحان بود و احتمالاً دستگاه دیپلماسی ترکیه به دنبال این بود که نوع و جنس واکنش‌های داخلی به توافق با رژیم صهیونیستی را درک کند و احتمالاً با اتفاقاتی که افتاد و با خروج از توافق مزبور، فعلاً پرونده عادی‌سازی روابط را با سرعت اندک و با احتیاط بیشتری پیش خواهد برد.//اناج
