به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با همکاری بازیگران اصلی زیست‌بوم ریلی درون شهری در تلاش است تا بومی‌سازی واگن‌های مترو را در کشور محقق کند. پیش‌بینی شده که دانش فنی و طراحی داخلی واگن‌های مترو تا پایان امسال به ۸۵ درصد می‌رسد.
گروه ریلی این ستاد با همکاری مترو تهران، واگن‌سازان و شرکت های فعال این حوزه پروژه کلان بومی‌سازی قطعات مورد استفاده در مترو را آغاز کرده است به طوری که قبل از شروع این پروژه ساخت داخل واگن مترو در کشور ۲۸ درصد بود و مطابق اهداف پروژه بومی‌سازی واگن مترو تا پایان سال، داخلی‌سازی ۸۵ درصدی در طراحی و دانش فنی واگن مترو محقق خواهد شد.
در این میان نقش شرکت‌های سازنده این واگن‌ها بسیار اهمیت دارد. شرکت‌هایی که با اتکا به دانش بومی و تخصصی داخلی در تلاشند تا این هدف مهم را برای کشور محقق کنند. کاری که نقش‌آفرینی ایران در ساخت واگن‌های مترو را بیشتر کرده و نیاز به واردات این سیستم‌ها را به حداقل رسانده است.
1.ساخت واگن‌های دوطبقه
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در یک همکاری مشترک با شرکت واگن‌سازی تهران و 11 شرکت فناور در تلاش است تا بومی‌سازی واگن مترو در کشور را سرعت دهد. شرکت واگن سازی تهران یکی از تولیدکنندگان قطارهای نقلیه ریلی برقی است. این شرکت خدماتی چون تعمیرات و اورهال ناوگان ریلی برقی و خدمات فنی و مهندسی در حوزه اجرای پروژه‌های مربوط به صنعت نقلیه ریلی را ارائه می‌کند. این مجموعه فناوری یکی از نقش‌آفرینان حوزه بومی‌سازی واگن‌های مترو در کشور است. تلاش این شرکت تاکنون به توسعه صنعت حمل و نقل ریلی به ویژه بخش درون شهری منجر شده است.
این شرکت با تولید یک هزار واگن یک طبقه، دو طبقه و لوکوموتیو گامی بزرگ در حوزه حل معضلات پیچیده و جدی حمل‌ونقل شهری بردارد. این شرکت در تعامل با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم به بحث بومی‌سازی ساخت واگن‌های مترو ورود کرده است. تلاش این شرکت به بومی‌سازی واگن‌های دو طبقه معادل 55 درصد بهای محصولات مشابه خارجی و 28 درصد بهای واگن‌های معمولی منتج شده است. این مجموعه فناور تنها شرکت سازنده واگن های مترو با بدنه آلومینیومی و تنها سازنده بدنه واگن های دو طبقه در کشور است.
2.ساخت بوژی واگن
10 شرکت دیگر هم برای تامین زیرسیستم‌های اصلی مورد نیاز این واگن‌ها به میدان آمده‌اند. مپنا یکی از این شرکت ها است. شرکتی که در حال تامین و ساخت برخی زیرسیستم‌های مورد نیاز حوزه ساخت واگن ملی در کشور و ارائه آن به شرکت واگن‌سازی تهران است. قطعاتی کاربردی که بومی‌سازی این صنعت را تسریع کرده است.
با توجه به نیاز مبرم کلانشهرهای کشور به واگن مترو، شرکت مپنا لکوموتیو با اخذ پروانه بهره‌برداری و تولید واگن‌های متروی خودکششی و حومه ای از وزارت صنعت معدن تجارت، طراحی و بومی‌سازی قطارهای مترو در دستور کار این شرکت قرار گرفت.
این شرکت ساخت بوژی واگن را به عهده دارد. بوژی نوعی کفی تریلی یا ارابه است که شبیه کمرشکن است ولی تعداد چرخهای آن خیلی بیشتر است بدین معنی که دارای محورهای متعددی است که تعداد آنها متناسب با میزان بار است و برای حمل بارهای بسیار سنگین به منظور کاهش فشار بار بر روی جاده، راه آهن و نیز اسبی که آن را می کشد طراحی شده است.
3.سیستم رانش مترو
جهاد دانشگاهی علم و صنعت بعنوان نهاد عمومی غیر دولتی با هدف بومی سازی و تولید دانش فنی در زمینه طراحی و ساخت محصولات صنعتی ، ارایه خدمات تخصصی و انجام تحقیقات کاربردی مورد نیاز کشور در حوزه برق و مکانیک انجام می دهد. این شرکت هم به عنوان یکی از مجموعه‌هایی است که در طرح ملی بومی‌سازی واگن‌های مترو در حوزه طراحی سیستم رانش مترو با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همکاری می‌کند.
4.تولید گیربکس‌های کاربردی در واگن‌های مترو
جستار دانش علم و صنعت از مجموعه‌هایی است که با فعالیت‌های فناورانه خود توانسته به حوزه بومی‌سازی واگن‌های مترو ورود کند. شرکتی که برای تولید گیربکس‌های کاربردی در واگن‌های مترو به کمک آمده است تا این کار با سرعت بیشتری و با اتکا به توان داخلی انجام شود.
5.طراحی سیستم اطلاع‌رسانی مسافر
پیشرو افراز سامان هم شرکتی است که سابقه طولانی در حوزه ریلی کشور دارد. این شرکت یکی از مجموعه‌هایی که در این حوزه فعال شده است. شرکت پیشرو افزار سامان است. شرکتی که در این طرح وظیفه تامین و ساخت PIS سیستم اطلاع رسانی مسافر را بر عهده دارد.
6.ساخت ترکشن موتور
تام لکوموتیو آریا شرکتی پیشرو در ارائه خدمات در حوزه صنعت حمل و نقل ریلی است. این مجموعه فناور هم به جمع شرکت‌های این طرح پیوست و برای طراحی ترکشن موتور اعلام آمادگی کرده است. شرکتی که با تکیه بر دارایی‌های دانشی خود پا به عرصه گذاشته است تا جامعه را از دستاوردهای فناورانه خود منتفع کند.
7.بازسازی انواع ماشین
فن ژنراتور هم که تراکشن موتورهای صنعت حمل و نقل ریلی، بازسازی انواع ماشین‌های الکتریکی فشار قوی و جریان مستقیم است هم به لیست شرکت های موثر در این طرح پیوسته است و در کنار تام لکوموتیو اریا به ساخت ترکشن موتور واگن ها را انجام می‌دهد.
8.تامین قطعات حیاتی مترو
شرکت صدرافن پرداز با تکیه بر دانش و همت متخصصان داخلی توانسته است با تولید محصولات خاص در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، حمل نقل ریلی و دریایی، انرژی های تجدید پذیر و صنعت برق، برای رفع نیازهای صنعتی کشور گام بردارد. این شرکت هم مجموعه فناور دیگری است که با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همکاری می‌کند. قرار بر این است که این شرکت هم با حضور خود و تامین قطعات مورد نیاز این حوزه، تلاش‌ها در این بخش را شتاب دهد.
9.ساخت درهای مترو
شرکت تیوان ترمز هم از همکاران دیگر در این طرح است. این مجموعه فناور، توانمندی های خود در حوزه ساخت در مترو را به این طرح ملی تزریق کرده است تا متروهای بومی شده مورد استفاده در ناوگان با استانداردها و ایمنی بیشتری همراه باشند.
10.ساخت ترمز واگن های مترو
طراحی و تولید تجهیزات برق و الکترونیک صنعتی، طراحی، تولید تجهیزات، نصب و راه اندازی سیستم های حفاظت کاتدی، پایش خوردگی از جمله فعالیت‌های شرکت برنا الکتریک است. این مجموعه فناور تامین مقاومت ترمزی واگن های مترو را به عهده گرفته است. کاری که رابطه مستقیمی با ایمنی قطارهای فعال در این ناوگان دارد. به همین دلیل این کار به یکی از مجموعه‌های فناور کشور به نام برنا الکتریک سپرده شده است.
11.تولید چرخهای واگن مترو
شرکت اصفهان کفریز هم یکی از شرکت هایی است که در طرح ملی واگن سازی ورود کرده است تا چرخ های مورد نیاز این قطارها را تامین کند. این شرکت تولیدکننده انواع بانداژ قطارهای باری، مسافری، لوکوموتیو و قطارهای شهری مطابق با استانداردهای بین المللی است.
ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم در این میان نقش واسط و حلقه اتصال صنعت به شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند در این حوزه را به عهده دارد. نقشی که به تزریق تخصص داخلی کشور به حوزه بومی‌سازی واگن های مترو می انجامد.
فارس
