۲۵ درصد از مردم جهان به اختلالات روانی مبتلا هستند
یک روانپزشک گفت: براساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، امروزه ۲۵ درصد از مردم جهان دچار یکی از اختلالات روانی هستند که با این برآورد، در طول دو دههی آینده اولویت عمده بهداشتی کشورهای جهان، اختلالات روانی خواهد بود.
دکتر فرناز طاهری در گفتوگو با خبرنگار اظهار کرد: همانطور که بیماریهای جسمی طیف گستردهای از مشکلات را ایجاد میکنند، بیماریهای روانی نیز با تاثیر بر تفکر و احساس افراد معضلات بسیاری ایجاد میکنند که براساس سیستم طبقهبندی، انواع مختلف بیماریها تشخیص داده شدند.
وی ادامه داد: بر اساس این تقسیمبندیها، انواع مختلفی از اختلالات خلقی شامل افسردگی و دوقطبی، اختلالات اضطرابی، وابسته به مواد یا غذاخوردن، خواب، شخصیت، وسواس و اختلالت جنسی هستند.
وی در رابطه با علائم بیماریهای روانی خاطرنشان کرد: بیماریهای روانی دارای طیف گستردهای هستند که باعث تغییر در تفکر، خلق و خو و رفتار فرد میشوند و این تغییرات شامل اختلال در میزان انرژی بدن، انگیزه و علاقه فرد، اشتها و وزن، مشکلات خواب و اختلال در کارهای روزمره و حتی شغلی و تحصیل میشوند.
طاهری افزود: فردی که مبتلا به اختلالات خواب باشد، ممکن است به بیخوابی یا پر خوابی همراه با علائم تغییر در اشتها و اختلال عملکرد در فعالیتهای روزانه دچار شود.
وی گفت: باتوجه به اینکه هرگونه اختلالات روانی دارای تقسیمبندی مشخصی برای تشخیص هستند، نکته مهم این است که تمامی آنها دچار پریشانی قابل توجه و اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی، تحصیلی و یا زندگی عاطفی هستند.
وی متذکر شد: بسیاری از بیماریهای روانی امروزه قابل درمان هستند و بسته به نوع بیماری فرد درمان متفاوتی دارند که اصل دارو درمانی است و روان درمانی در کنار دارو درمانی نیز بسیار مفید خواهد بود.
این روانپزشک در خصوص شایعترین بیماریهای روانی اظهار کرد: شایعترین بیماریهای روانی در کشورهای مختلف بسته به شرایط محیطی و ژنتیکی آنها متفاوت است اما در حالت کلی اختلالات خلقی شامل افسردگی، دوقطبی و اضطراب جزو شایعترین بیماریهای روانی هستند.
وی یادآور شد: بهطور تقریبی بروز بیماریهای روانی در زنان دو برابر از مردان شایعتر است که در ایران به علت شرایط محیطی، روانی و جسمی روند و بروز آن در زنان بالاتر از این مقدار است.
افسردگی؛ علل و راههای درمان
وی در ارتباط با افسردگی نیز گفت: افسردگی جزو اختلالات خلقی است که شیوهی تفکر و نگرش فرد را نسبت به خود، اطرافیان و دیگر جنبههای زندگی تغییر میدهد.
طاهری ادامه داد: همهی انسانها در بازهای غم و اندوه عمیقی را تجربه میکنند که این احساسات بسته به شرایط در طی چند روز یا چند هفته از بین میروند؛ اما غم و اندوه عمیقی که بیش از دو هفته طول کشیده و باعث اختلال در عملکرد شود، میتواند منجر به افسردگی شود.
وی در رابطه با علائم افسردگی نیز گفت: احساس عدم لذت در انجام فعالیتها، احساس عمیق غم و اندوه، گوشهگیری، بیارزشی یا ناامیدی، گناه، تغییر در اشتها و خواب، کمبود انرژی و در نهایت افکار مربوط به مرگ و حتی خودکشی از برخی علائم شایع افسردگی هستند.
وی گفت: علل بروز آن متفاوت است که ممکن است به دلایل ژنتیکی، اختلال در انتقال دهندههای شیمیایی مغز مربوط به سروتونین، استفاده از برخی داروها، ابتلا به برخی بیماریهای مزمن مانند سرطان، آلزایمر و بیماریهای قلبی عروقی، استرس، اعتماد به نفس پایین، شکست مانند مرگ عزیزان، طلاق و مشکلات شغلی بروز کند.
این روانپزشک با بیان اینکه بر اساس علائم ایجاد شده و اختلال در عملکرد، درمانهای متفاوتی وجود دارد، افزود: درمان آن بر اساس دارو درمانی است که در بسیاری از آنها روان درمانی نیز بهعنوان درمان کمکی در کنار دارو درمانی استفاده میشود.
اختلالات اضطرابی و راههای درمان آن
وی همچنین در خصوص اضطراب نیز بیان کرد: اضطراب گروهی از اختلالات روانی است که با اضطراب مزمن، ترس و نگرانی از آینده و رویدادهای روزمره زندگی اتفاق میافتد و با علائم جسمانی چون تپش قلب، احساس لرز، تعریق و سردرد بروز میکند.
وی ادامه داد: اضطراب، ناشی از نگرانی از حوادث آینده بوده و ترس واکنشی نسبت به رویدادهای روزمره زندگی است که ۲۸ درصد افراد در طول عمر خود آن را تجربه میکنند.
طاهری گفت: در اغلب موارد افراد بیش از یک نوع اختلال اضطرابی دارند که برای تشخیص آن، اضطراب و نگرانی فرد باید بیش از اندازه باشد، یعنی نامتناسب با رویدادی باشد که اتفاق افتاده و بیشتر روزها حداقل تا شش ماه ادامه داشته باشد.
وی اضافه کرد: اضطراب باید در مورد چندین واقعه و فعالیت اتفاق افتاده باشد و محدود به یک فعالیت نبوده و فرد قادر به کنترل آن نباشد و در عملکرد شغلی، تحصیلی و روابط عاطفی فرد اختلال ایجاد کند.
وی با تاکید بر اینکه اضطراب به زیر مجموعههای اصلی آن تحت عنوان« پانیک، اجتماعی، منتشرو پس از سانحه» تقسیم بندی میشود، یادآور شد: علل اضطراب ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است برای مثال کودک آزاری و سابقهی اضطراب خانوادگی زمینه ساز آن هستند و با سایر بیماریهای روانی بهویژه افسردگی اساسی، شخصیت و مصرف مواد همراه است.
این روانپزشک افزود: برخی بیماریها چون پرکاری تیروئید، مصرف کافئین و الکل و یا مصرف مخدر مانند حشیش میتوانند سبب بروز این بیماری شود.
وی تاکید کرد: در درمان اختلالات اضطرابی از درمان دارویی برای کنترل علائم آن بهویژه علائم جسمانی و همچنین روان درمانی استفاده میشود.
راههای کنترل خشم
وی در خصوص خشم و پرخاشگری نیز گفت: خشم یک احساس طبیعی درونی است که همهی افراد، آن را تجربه میکنند و باعث میشود هورمون آدرنالین ترشح شود که در این هنگام عضلات سفت و فشارخون و ضربان قلب بالا میرود.
طاهری در رابطه با تکنیکهای کنترل خشم خاطرنشان کرد: زمانی که خشمگین میشویم باید محیط را ترک کنیم، نفس عمیق کشیده و بعد از شمارش اعداد یک تا چهار، به آرامی از دهان خارج کنیم. همچنین باید از تکنیک ریلکسیشن استفاده کرده و آب سرد بنوشیم و از شخص دیگری کمک بگیریم و با او صحبت کنیم.
وی ادامه داد: میتوان عوامل ایجاد کننده را بر روی کاغذ بنویسم و شناسایی کنیم و بعد از بیان پرخاشگری خود اجازه دهیم فرد نیز در مورد این موضوع سخنان خود را بیان کند و جملات مثبت را تکرار کنیم و نقش خود را در بروز مشکل بررسی کرده و بپذیریم.
وی خاطرنشان کرد: اگر خشم ما مدیریت و کنترل نشده و باعث رفتار و واکنش پرخاشگرایانه شود، مشکلات برطرف نمیشود و ارتباط با دیگران را مختل میکند که باعث بروز مشکلاتی در تمامی جنبههای زندگی میشود.
این روانپزشک در ارتباط با علل افزایش بیماریهای روانی در جامعه اظهار کرد: عدم درک از نحوهی شیوع و طولانی مدت بودن زمان بیماری، عدم اطلاع از درمان به موقع که باعث مزمن شدن یا غیر قابل درمان شدن آن میشود و عدم اطلاع از روشهای پیشگیری و درمانی از دلایل افزایش این اختلالات هستند.
وی در پایان در رابطه با راههایی برای پیشگیری از این اختلالات تاکید کرد: آموزش همگانی و مشاوره سلامت روان برای گروههای هدف که کاهش اختلالات روانی در جامعه بهویژه مقابله با شرایط آسیبزا را قبل از بیمار شدن به همراه دارد، مداخله زود هنگام در شناسایی و درمان آنها و درمان کاهش عوارض اختلالات روانی که شامل آموزش مهارتهای شغلی و اجتماعی در افرادی است که به هر دلیلی به آنها دچار هستند.
//ایسنا