گره کور مقررات گذاری برای فضای مجازی چگونه باز می‌شود؟
نظامی‌خواهد کارشناس رسانه گفت: در نسخه اصلاح شده طرح مورد بررسی در مجلس هم مقرر شده است محدود شدن پلتفرم‌های خارجی خدمات پایه کاربردی تا زمان وجود نمونه‌های قابل قبول داخلی، انجام نگیرد.
رامین نظامی‌خواه در گفت‌وگو با خبرنگار، خصوص طرح صیانت از فضای مجازی اظهار داشت: موج سنگینی که با طرح مورد بررسی در مجلس شورای اسلامی‌در افکار عمومی‌ایجاد شده است، موید جایگاه خاص موضوع فضای مجازی است. اما چرا طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی جنجالی شده است؟! جنبه سیاسی پیدا کردن این مسئله بر اهمیت ذاتی ابزارهای نوین ارتباطی افزون شده و تنوری را داغ کرده که فضا برای بحث کارشناسی را هم تنگ کرده است.
پایان بی‌اعتمادی در گرو مشارکت متخصصان و ذینفعان در مقررات‌گذاری
وی ادامه داد: اگر بخواهیم مصائب و ظرایف مقررات گذاری برای فضای مجازی را ذکر کنیم اولین نکته پویایی و سیالیت موضوعات این حوزه و سرعت بالای تحولات تکنولوژیک و شبکه‌ای است که کارآمدی قوانین خشک و تاویل‌پذیر را زیر سوال می‌برد. نیازمند کاربست نظام حقوقی عرفی و استعانت از شیوه مقررات‌گذاری مشترک (تعریف نقش برای متخصصان و ذینفعان بخش خصوصی و عمومی‌در کنار نهادهای حاکمیتی) هستیم تا بی‌اعتمادی در فرآیند مقررات گذاری تداوم نیافته و شائبه نگاه صرفا امنیتی در تصمیم‌سازی‌ها از بین برود.
از گوگل تا اینستاگرام؛ از آپارات تا اسنپ
این کارشناس رسانه در خصوص نگرانی درباره قطع شدن پلتفرم‌های خارجی گفت: واقعیت دوم سخت شدن کار تنظیم‌گری پسینی در مورد پلتفرم‌های خارجی جا افتاده است. نگاهی به تجربه نسبتا موفق کشور در مورد آپارات، کافه‌بازار، دیوار، اسنپ، آپ و نمونه‌های مشابه آنها، نشان می‌دهد هرگاه قبل از عمومیت یافتن استفاده از پلتفرم‌های خارجی یک خدمت پایه کاربردی، نمونه‌های حرفه‌ای و مستقل بومی‌سازی شده برای ارائه آن خدمت به مردم با هزینه کمتر در فضای مجازی‌مان وجود داشته‌اند؛ حساسیت و تنشی بوجود نیامده است. در نسخه اصلاح شده طرح مورد بررسی در مجلس هم مقرر شده است محدود شدن پلتفرم‌های خارجی خدمات پایه کاربردی تا زمان وجود نمونه‌های قابل قبول داخلی، انجام نگیرد. البته تجربه کشورهای مختلف در تمکین پلتفرم‌های جهانی از مقررات ملی از طریق تامین منافع دوجانبه نیز پیش روی ماست و قطع دسترسی باید آخرین انتخاب باشد.
وی ادامه داد: معتقدم با فراهم شدن فضای لازم در داخل کشور توان لازم برای راه‌اندازی نمونه مشابه پلتفرم‌های خارجی شماری از خدمات پایه کاربردی وجود دارد. برای نمونه بلد و نشان و دال و … خلا مسیریاب خارجی را تا حدود زیادی پر کرده و روز‌به‌روز هم بهتر میشوند. فراتر از این پلتفرم‌هایی چون روبیکا هستند که طراحی اختصاصی و ترکیبی از خدمات کاربردی دارند و میدان رقابت خود را توسعه می‌دهند. اما در مورد برخی خدمات پایه کاربردی همچون جستجوگر، مرورگر و سیستم عامل راه طولانی برای پا گرفتن نمونه‌های کارآمد داخلی وجود دارد و باید مسیر تعامل با برترین‌های جهان را طی کرد.
جیغ بنفش منفعل‌ها و منتفع‌ها
نظامی‌خواه در خصوص واکنش به این طرح مجلس توضیح داد: کافی است مروری بر جو پیرامون طرح اخیر مجلس برای مقررات گذاری فضای مجازی داشته باشیم تا در کنار نقد و نظرهای منطقی و حتی مخالفتهای دلسوزانه، هجمه‌ای از جنس سیاه‌نمایی با اغراض سیاسی را ببینیم که می‌خواهد با معرفی مجلس فعلی و دولت در حال استقرار بعنوان محدود کننده آزادی و دسترسی مردم به اینترنت، ول‌انگاری و اباحه‌گری خود را توجیه کند. تکمیل کننده پازل این جریان، صاحبان منافع کلان اقتصادی از وضعیت بی سر و سامان موجود هستند. از سوداگران پهنای باند و فیلترشکن تا دلالان ابتذال و سلبریتیسم.
باید به مردم توضیح داد
وی ادامه داد: در مقابل، عزم و اراده واقعی از سوی تمام نهادهای مرتبط از مجلس و وزارت ارتباطات تا شورا و مرکز ملی فضای مجازی و حتی ساترا و فتا و کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه برای اقناع افکار عمومی‌نسبت به ضرورت‌های سر و سامان دادن به فضای مجازی و تشریح اهداف و پیامدهای هر طرح و مصوبه و مقرراتی برای مردم به زبان ساده لازم است تا همراهی عموم دغدغه‌مندان و جلب نظرات مکمل و سازنده، جای بدبینی همگانی را گرفته و تجربه‌های تلخ از تصمیمات پرهزینه و جنجالی اما کم‌بازده گذشته مثل فیلترینگ صوری تلگرام تکرار نشود. باید این اطمینان به صاحبان کسب‌و‌کارهای آنلاین، دانشگاهیان، اهالی رسانه و تولید کنندگان محتوا داده شود که نه تنها دسترسی‌های مورد نیازشان به اینترنت و پلتفرم‌های مختلف قطع نمی‌شود بلکه کیفیت بهره‌مندی‌شان از امکانات ارتقا می‌یابد و منافعی بابت مالکیت معنوی آثار تولیدی خود خواهند داشت.
سازماندهی نظام جامع حقوقی برای اینترنت پرسرعت، ارزان و امن
نظامی‌خواه در پایان تاکید کرد: در نهایت باید گفت، سر و سامان دادن به فضای مجازی کشور ضرورتی انکار ناپذیر است و اتفاقا در میان موضوعات فرهنگی کشور جز اولویت‌دارترین‌ها است. در این مسیر نیاز مهم ما، بازتعریف جایگاه نقش‌آفرینان در هر کدام از سطوح سیاستگذاری، قانون‌گذاری، تنظیم مقررات، اجرا و نظارت است. تنقیح قوانین و مقررات موجود و جدید هم باید اتفاق بیافتد تا نظام جامع حقوقی ناظر بر فضای مجازی شکل بگیرد. در این صورت است که با رفع تضادها و تناقض‌ها بین بازیگران مختلف این صحنه، جهشی واقعی در بهره‌مندی مردم از امکانات متنوع فضای مجازی امن و سالم و ارزان عینیت می‌یابد.//اناج
