گذر از کم آبی در آذربایجان‌شرقی با اجرای طرح‌های ملی و بین المللی
افزایش جمعیت، توسعه شهری و روستایی، ساخت کارخانجات صنعتی، توسعه کشاورزی، کاهش بارندگی و ذخایر آب‌های زیرزمینی و شیوع کرونا در سال اخیر تامین آب شرب کلانشهر تبریز را با مشکل مواجه کرد که با تدبیر و هم افزایی مسوولان، این مشکل به طور مقطعی برطرف شد.
به رغم تلاش‌های صورت گرفته بخشی از مشکلات به خصوص مشکلات کم آبی با توجه به افزایش جمعیت تبریز و محدودیت منابع آبی همچنان باقی است بر این اساس مسوولان استانی و کشوری با ساخت سد و از طرفی استفاده از حقابه رودخانه آب ارس به رفع مشکل کم آبی استان به خصوص کلانشهر تبریز به صورت مقطعی قانع نشده و به دنبال رفع مشکلات به صورت ریشه ای هستند.
انتقال آب ارس به تبریز که چشم انداز ۲۰ ساله دارد و ساخت سدهای قیزقلعه سی، حاجیلار چای، کلقان چای و خداآفرین و همچنین ساخت مدول دوم تصفیه خانه تبریز از جمله اقدامات ملی و بین المللی برای تامین دایمی آب آذربایجان شرقی و کلانشهر تبریز است.
تامین اعتبارات لازم، همت مسوولان در مدت باقی مانده دولت و استمرار تلاش ها در دولت آینده، مطالبه مردمی و پیگیری مسوولان از جمله عواملی است که می تواند در تحقق اهداف تامین آب مورد نیاز آذربایجان شرقی کارساز باشد.
محمدرضا پورمحمدی استاندار آذربایجان شرقی
سدهای خداآفرین و قیزقلعه سی اردیبهشت سال آینده با حضور روسای جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان به بهره برداری می رسد
استاندار آذربایجان شرقی در این مورد با اشاره به افتتاح سدهای مختلف در دولت تدبیر و امید در استان، اظهار کرد: سدهای خداآفرین و قیزقلعه سی در اردیبهشت ماه سال آینده با حضور روسای جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان به بهره برداری می رسد.
محمدرضا پورمحمدی با بیان اینکه حدود ۶۰ درصد آب تبریز از زرینه رود تامین می شود، گفت: خط انتقال قدیمی یک کانال بتنی است که مرتبط دچار مشکل می شود و اکنون خط جایگزین با لوله های فولادی به طول ۱۰۰ کیلومتر اجرا شده است.
وی اضافه کرد: یکی از پروژه های مهم استان در حوزه آب، انتقال آب ارس است که ۳۵ کیلومتر آن از محل اعتبارات آب های مرزی اجرا شده و پمپاژ آن تا هرزندات مرند انجام شده و قرارداد ۱۰۵ کیلومتر باقی مانده نیز به زودی منعقد خواهد شد.
پورمحمدی افزود: در بخش فاضلاب نیز مدول دوم تصفیه خانه تبریز در مراحل نهایی است و نصب برخی از تجهیزات باقی مانده، که آن را تا پایان دولت به پایان می رسانیم.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به اقدامات انجام یافته در حوضه احیای دریاچه اورمیه نیز گفت: اصلی ترین پروژه ای که در این دولت انجام شد، بحث انتقال آب از رودخانه زاب می باشد که ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تنها ۸۰۰ متر از طول این کانال باقی مانده که تا قبل از پایان دولت به بهره برداری می رسد.
یوسف غفارزاده مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی
دولت تدبیر و امید در اجرای طرح‌های توسعه منابع آب استفاده از حقابه جمهوری اسلامی ایران و رودخانه های مرزی توجه ویژه دارد
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز گفت: دولت تدبیر و امید در اجرای طرح‌های توسعه منابع آب استفاده از حق‌آبه جمهوری اسلامی ایران و رودخانه های مرزی در سال‌های اخیر اهتمام ویژه‌ای داشته که از جمله این طرح‌ها می‌توان به طرح توسعه بهره‌برداری ارس، سد حاجیلر چای و سد کلقان اشاره کرد.
یوسف غفارزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا هدف اصلی از اجرای طرح توسعه بهره‌برداری ارس را استفاده حداکثری از ظرفیت آبی رودخانه مرزی ارس و تامین آب در این طرح به صورت پمپاژ از بخش کشاورزی به مساحت هفت هزار ۵۳۰ هکتار از دشت گلفرج و هشت هزار و ۶۴۰ هکتار از دشت‌های یکانات و هرزندات اعلام کرد.
وی افزود: نحوه تامین آب در این طرح به صورت پمپاژ از رودخانه و به ظرفیت ۶ متر مکعب در ثانیه و ذخیره سازی آب مازاد در فصول غیر زراعی در سدهای گلفرج، گردیان و هرزندات با مجموع حجم آب قابل برنامه ریزی به میزان ۱۰۲ میلیون متر مکعب است.
غفارزاده همچنین از افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و افزایش درآمدهای اهالی، ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت بی رویه را از اهداف مهم طرح توسعه بهره برداری از ارس عنوان کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی همچنین از طرح های پمپاژ آب ارس در ایستگاه های ابراهیم سمیع، کلاله و دارانا به عنوان زیر پروژه‌های این طرح یاد کرد و گفت: در حال حاضر پروژه پمپاژ آب در ابراهیم سمیع ۸۵درصد، در کلاله و دارانا ۶۵ درصد و در دشت یکانات نیز ۹۷ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی افزود: پیشرفت فیزیکی کل طرح توسعه بهره برداری از ارس ۸۵ درصد و کل اعتبار صرف شده تاکنون هفت هزار میلیارد ریال است که ۵۵۰۰ میلیارد ریال آن در دولت تدبیر و امید اختصاص یافته است.
غفارزاده همچنین از سد حاجیلار چای شهرستان ورزقان با حجم آب تنظیمی ۵۰.۷ میلیون مترمکعب به عنوان یکی دیگر از طرح های مهم توسعه منابع آب در آذربایجان شرقی یاد کرد و گفت: تامین آب شرب و صنعت به میزان ۳۵ میلیون مترمکعب، تامین آب مورد نیاز کشاورزی هزار هکتار از اراضی به میزان ۱۰ میلیون مترمکعب و تامین آب برای حیات رودخانه و زیست محیطی به میزان ۵.۷ میلیون مترمکعب از اهداف عمده سد خاکی با هسته رسی حاجیلرچای بوده است.
به گفته وی برای اجرای این طرح بزرگ که سهم زیادی در بهره وری آب در بخش صنعت دارد یکهزار و ۵۶۰ میلیارد ریال هزینه شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی از اجرای سد مخزنی کلقان چای در شهرستان بستان آباد به عنوان یکی دیگر از طرح های بزرگ توسعه منابع آب در سال‌های اخیر نام برد و گفت: تامین آب شرب به شهرستان‌های بستان‌آباد و چاراویماق و بیش از ۱۰۰ روستای مسیر خطوط انتقال و تامین آب خام تصفیه خانه شهرستان هشترود، در مجموع به حجم ۱۰.۵میلیون متر مکعب در سال، مهار سیلاب و تامین آب مصرفی مورد نیاز بخش صنعت شهرستان‌های بستان‌آباد و تبریز به حجم ۳.۴ میلیون متر مکعب در سال، تنظیم حقابه زیست محیطی و تامین آب کشاورزی ۱۱۰۰ هکتار از اراضی منطقه به حجم ۷.۲ میلیون متر مکعب در سال از اهداف مهم سد کلقان چای است.
به گفته غفارزاده برای سد کلقان چای حدود ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی همچنین گفت: اسناد و نقشه‌های ادامه ساخت و بهره‌برداری سد قیزقلعه‌سی نیز از سوی کارشناسان ایرانی و جمهوری آذربایجان مبادله و مورد تایید قرار گرفته است.اسناد و نقشه‌های ادامه ساخت و بهره‌برداری سد قیزقلعه‌سی نیز از سوی کارشناسان ایرانی و جمهوری آذربایجان مبادله و مورد تایید قرار گرفته است.
یوسف غفارزاده در مورد ساخت و بهره‌برداری از سدهای خداآفرین و قیزقلعه سی بر روی رودخانه مرزی ارس اظهار کرد: پیش از این و با استناد به مفاد ماده ۲ قانون ادامه ساخت و بهره‌برداری از سدهای خداآفرین و قیزقلعه سی، اسناد و نقشه‌های سد خداآفرین بررسی و تایید شده بود.
وی ابراز امیدواری کرد با این توافق ها روند اجرا و بهره‌برداری از سدهای خداآفرین و قیزقلعه سی سرعت بیشتری بگیرد و با بهره برداری از آنها در آینده ای نزدیک، شاهد برخورداری مردم ۲ کشور از منابع آبی و انرژی این سدها باشیم.
به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی، سد خاکی خداآفرین به عنوان یکی از بزرگ ترین سدهای خاکی شمال غرب کشور در فاصله ۲۲۰ کیلومتری تبریز با حجم مخزن یک میلیارد و ۶۱۲ میلیون مترمکعب و حجم آب تنظیمی ۲ میلیارد متر مکعب با هدف تامین سالانه یک میلیارد مترمکعب حقابه ایران، مهار سیلاب، توسعه آبزی پروری و شیلات و تولید ۵۵۰ گیگاوات ساعت برق در سال به صورت مشترک با کشور جمهوری آذربایجان بر روی رودخانه ارس در حال احداث است و در حال حاضر ۹۴ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
سد خاکی خداآفرین به عنوان یکی از بزرگ ترین سدهای خاکی شمال غرب کشور در فاصله ۲۲۰ کیلومتری تبریز با حجم مخزن یک میلیارد و ۶۱۲ میلیون مترمکعب و حجم آب تنظیمی ۲ میلیارد متر مکعب با هدف تامین سالانه یک میلیارد مترمکعب حقابه ایران، مهار سیلاب، توسعه آبزی پروری و شیلات و تولید ۵۵۰ گیگاوات ساعت برق در سال به صورت مشترک با کشور جمهوری آذربایجان بر روی رودخانه ارس در حال احداث است.
غفارزاده اظهار کرد: سد انحرافی تنظیمی قیز قلعه سی نیز با هدف تامین آب مورد نیاز شبکه آبیاری و زهکشی خداآفرین، تولید برق سالانه ۲۷۰ گیگاوات ساعت در ۱۲ کیلومتری پایین دست سد خداآفرین در دست دساخت است و در حال حاضر از ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی همچنین گفت: اتصال ۲۶.۵ کیلومتر از خط اول آبرسانی زرینه رود به تبریز به خط دوم پشتیبان، در حداقل زمان ممکن و بدون قطعی محسوس آب در کلانشهر تبریز با تلاش شبانه‌روزی عوامل اجرایی و صرف ۲۶ میلیون یورو هزینه با موفقیت اجرا شد.
یوسف غفارزاده اظهار کرد: با احتساب ۲۶.۵ کیلومتر مذکور حدود ۱۱۰ کیلومتر از خط آبرسانی زرینه رود به تبریز با هدف مدیریت ریسک و آمادگی برای پیک مصرف در فصل تابستان پیش رو آماده بهره برداری است و طی روزهای آینده با حضور مسئولان استانی، بهره برداری رسمی از آن آغاز خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به تشکیل جلسات هماهنگی و کارشناسی با شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی، مشاور و پیمانکار طرح برای کاهش مدت زمان عملیات اجرایی جهت اتصال ۲۶.۵ کیلومتر از خط اول آبرسانی زرینه رود به خط دوم پشتیبان، اضافه کرد: برای این محدوده حدود ۲۶ میلیون یورو هزینه و ۲۲۰۰ عدد لوله فولادی ۱۲ متری به قطر ۲۰۰۰ میلی متر استفاده شده است.
غفارزاده اظهار کرد: آب شرب مورد نیازکلانشهر تبریز از سه محل سد نهند، چاه های دامنه‌های شمالی سهند و خط آبرسانی زرینه رود به تبریز تامین می‌شود که خط آبرسانی زرینه رود در این میان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز با قدردانی از عوامل اجرایی کارفرما، پیمانکار و مشاور، به خاطرکار در شرایط سخت، شبانه روزی و دمای زیر صفر درجه، مدت زمان انجام این کار را ۳۴.۵ ساعت اعلام و اظهار کرد : عملیات مشابه قبلی سه ساعت بیشتر از این بود و زمان اخیر یک رکورد جدید محسوب می‌شود.
مجتبی جلیل زاده، محدوده فعالیت این بخش از طرح آبرسانی زرینه رود به تبریز را مخازن ۴ و ۵ در کیلومتر ۱۵ خط آبرسانی زرینه رود و در محدوده شهرستان ملکان اعلام کرد و گفت: در این محدوده قبلا از لوله های بتنی استفاده می‌شد که ریسک بالایی داشت و احتمال می‌رفت در زمان پیک مصرف دچار ترکیدگی شود که با جایگزینی لوله های فولادی عملاً این ریسک مدیریت شد.
وی با اشاره به این که برای انجام این کار هشت ساعت صرف قطعی اولیه، تخلیه لوله ها و ۹ ساعت نیز پس از انجام عملیات اتصال برای آبگیری مجدد زمان صرف شده است، انجام این اقدام را به خصوص برای افزایش مصرف آب در شرایط شیوع کرونا و اتخاذ برنامه های کوتاه مدت برای رفع تنش آبی تبریز یک ضرورت توصیف کرد.
علیرضا ایمانلو مدیرعامل آب و فاضلاب آذربایجان شرقی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی نیز گفت: در حوزه آبرسانی کارهای بسیار خوبی به خصوص در ارتباط با اقشار پایین جامعه انجام شده است.
علیرضا ایمانلو اظهار کرد: در آذربایجان شرقی ۲ هزار و ۷۰۸ روستای دارای سکنه است که از این تعداد یک هزار و ۴۹۰ روستا تحت پوشش شبکه آبفای کشور قرار دارند و پوشش جمعیتی که در آذربایجان شرقی از خدمات آب شرب بهره مند هستند ۹۲درصد است، بر این اساس در هفت سال اخیر یکهزار و ۴۴ میلیارد ریال برای اجرای ۲۹۷ طرح حوزه آب در استان هزینه شد.
وی در خصوص اقدامات انجام شده در بخش تامین و توزیع آب شرب بهداشتی در هفت سال اخیر گفت: در حالی که در سال آغازین دولت دوازدهم ۱۲۱ کیلومتر شبکه آب جدید در سطح استان احداث شده بود، سال بعد ۱۹۱ کیلومتر و در سال ۱۳۹۴ شمسی نیز ۱۵۳ کیلومتر دیگر به طول شبکه اضافه شد.
وی افزود: شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۶ شمسی ۱۵۶ کیلومتری، سال بعد ۱۱۵ کیلومتر و پارسال نیز ۹۴ کیلومتر لوله گذاری جدید برای توسعه شبکه آب و به تبع آن افزایش جمعیت زیر پوشش اجرا کرد.
وی اصلاح شبکه آب را از جمله ماموریت های آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در راستای فعال نگهداشتن زنجیره ارایه خدمات به شهروندان دانست و اضافه کرد: در حالی که در سال ۱۳۹۲ شمسی ۴۸ کیلومتر اصلاح شبکه انجام شده بود، سال بعد ۷۱ کیلومتر و در سال ۱۳۹۴ شمسی نیز ۹۱ کیلومتر عملیات اصلاح در شبکه انجام شد.
ایمانلو ادامه داد: عملیات اصلاح شبکه در سال ۱۳۹۵ شمسی نیز ۹۱ کیلومتر بود که سال بعد ۱۳۶ کیلومتر و در سال ۱۳۹۷ نیز ۱۰۸ کیلومتر دیگر انجام شد، ضمن اینکه پارسال هم ۷۷ کیلومتر دیگر از شبکه آب آذربایجان شرقی برای تضمین کمیت و کیفیت آب شرب شهروندان انجام شد.
معاون توسعه بهره برداری شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی نیز با اشاره به اجرای ۱۲۶ کیلومتر خط انتقال جدید آب در آذربایجان شرقی توسط این شرکت در هفت سال گذشته گفت: در این مدت همچنین ۶۶ چاه جدید برای تامین آب مورد نیاز شهروندان در سطح استان حفر شده است.
۶۶ چاه جدید برای تامین آب مورد نیاز شهروندان در سطح استان حفر شده است.
محمد خانی یادآوری کرد: علاوه بر این سال گذشته در شهر جدید سهند یک حلقه و در شهر بستان آباد ۲ حلقه چاه جدید نیز حفر شده که عملیات تجهیز آنها در حال انجام است.
وی افزود: شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در راستای خدمات رسانی بهتر به مشتریان خود در هفت سال فعالیت دولت تدبیر و امید همچنین ۷۰ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق را تجهیز کرده، ضمن اینکه در این مدت ۴۴۱ هزار مترمکعب بر حجم مخازن ذخیره آب استان اضافه شده است.//ایرنا
