پنجمین جشنواره مطبوعات آذربایجان شرقی به کار خود پایان داد

پنجمین جشنواره مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری آذربایجان شرقی عصر چهارشنبه ۲۴ شهریورماه با اعلام و تجلیل از برگزیدگان این دوره در مراسم اختتامیه جشنواره، به کار خود پایان داد.

مدیرعامل خانه مطبوعات و دبیر پنجمین جشنواره مطبوعات استان در آیین اختتامیه جشنواره توضیحاتی در خصوص فرایند برگزاری جشنواره مطبوعات داد و گفت: اصحاب رسانه استان از بدو شیوع کرونا در صحنه حاضر بوده‌اند و در عرصه‌های مختلف حتی در حساس‌ترین برهه‌های یک و نیم سال گذشته، نقش ارزنده‌ای در جهت‌دهی درست به افکار عمومی و حساس‌سازی جامعه نسبت به خطر این ویروس منحوس داشته‌اند.

مرتضی شفیعی افزود: از این رو خانه مطبوعات و رسانه‌های استان بر خود لازم دید که سال گذشته با تشکیل شورای سیاست‌گذاری، جشنواره‌ای را با عنوان “جشنواره تبریز” با محوریت کرونا برگزار کند که با استقبال گسترده اصحاب رسانه مواجه شد و همین استقبال موجب شد که امسال هم جشنواره‌ای با این موضوع تدارک ببینیم اما با این تفاوت که عنوان خود پنجمین دوره جشنواره مطبوعات با محوریت کرونا انتخاب شد.

وی اظهار کرد: خوشبختانه امسال آثار ارسال شده نسبت به دوره‌های قبل از اعتبار کیفی بسیار مطلوب‌تری برخوردار بوده است و به اذعان داوران کیفیت آثار رسیده نسبت به دوره های قبل بسیار ارتقا پیدا کرده است که نوید بخش ارتقا سطح کیفی مطبوعات محلی استان است.

وی بیان کرد: متاسفانه برخی از نهادهای فرهنگی استان علی‌رغم بودجه‌های چندین برابری که نسبت به اداره کل ارشاد استان دارند، نه تنها همراه مطبوعات استان نبودند که گاه شاهد بودیم دست انداز مسیر آگاهی بخشی رسانه‌های استان هم می‌شدند.

دبیر پنجمین جشنواره مطبوعات استان در خصوص عملکرد خانه مطبوعات در دوران شیوع کرونا گفت: خانه مطبوعات طی یک و نیم سال گذشته علی رغم شیوع ویروس کرونا برنامه‌های خود را تعطیل نکرده‌ و متناسب با شرایط پیش رفته‌است.

وی اضافه کرد: دوره‌های آموزشی ما به صورت مجازی پیگیری شده که با استقبال اهالی رسانه استان همراه بوده‌است و توانستیم با بهره‌مندی از اساتید برجسته استان، یک اقناع عمومی در بین فعالان رسانه‌ای استان ایجاد کنیم و البته برگزاری دوره‌های رسانه‌ای چه به صورت مجازی چه به صورت حضوری محدود پیگیری شده و قرار است در شهرستان‌های استان هم تداوم داشته باشد.

در پایان این مراسم، محمد عزیزی راد، یکی از داوران این دوره از جشنواره و رئیس هیات مدیره خانه مطبوعات استان، بیانیه هیئت داوران پنجمین جشنواره مطبوعات استان را قرائت کرد؛ متن بیانیه به شرح ذیل است:

به نام زیبای مطلق

پرونده پنجمین جشنواره مطبوعات و رسانه‌های آذربایجان شرقی را در شرایطی می‌بندیم که هیچگاه باور نداشتیم که روزی روزگاری جشنواره متداول موضوع محور رسانه‌ها، با محوریت “ویروس، بیماری و مرگ” باشد. از این بابت بسیار متاسفیم. اما بشر به امید زنده است، امیدواریم با از بین رفتن ویروس کرونا و تجدید امید و حیات در جامعه جشنواره بعدی با محوریت انرژی‌های خوب، روزهای نیک، سرافرازی، خنده و شادی همراه باشد. اما نوید می‌دهیم که این رویداد، بارقه‌های امید برای پیمودن مسئولیت خطیر نزد همکاران رسانه‌ای را نمایان ساخته است. چرا که مطابق اصول بین المللی اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری، “مسئولیت اجتماعی روزنامه‌نگاری را ملزم می سازد که تحت هر شرایطی هم‌سو با وجدان اخلاقی خود عمل کند.”

به هر صورت با این اعتقاد که جشنواره مطبوعات رویداد مبارکی است که ثمر آن علاوه بر افزایش سطح کیفی رسانه‌ها، سبب بالا رفتن سعه صدر و فرهنگ‌سازی در جامعه و همچنین بالا رفتن حوصله و نقد پذیری مسئولین می‌شود، گزارش داوری و بیانیه نهایی را به شرح ذیل به استحضار می‌رساند.

هیئت داوران پنجمین جشنواره مطبوعات و رسانه‌های آذربایجان شرقی پس از بررسی آثار راه یافته به مرحله نهایی معتقد است که سطح کمی و کیفی آثار در برخی بخش‌های قابل توجه است و برای بعضی بخش‌ها نیز پیشنهاداتی دارد.

هیئت داوران از مجموع ۶۱۴ اثر ارسالی همکاران رسانه‌ای، تعدادی از آثار را به دلیل غیر مرتبط بودن با موضوع جشنواره و همچنین ارسال تعدادی از آنها از سایر استان‌های کشور عزیزمان حذف نموده و پس از غربالگری اولیه در چهار بخش “یادداشت، مصاحبه، گفت‌وگو و گزارش” را برای داوری نهایی انتخاب نموده است. در این خصوص ذکر موارد ذیل ضروری به نظر می‌رسد:

۱. بخش یادداشت و سرمقاله: بررسی آثار ارسالی نشان می‌دهد که برخلاف دوره‌های قبل شاهد رشد کمّی قابل ملاحظه در این بخش هستیم. این که رسانه‌های ما یادداشت نویس حرفه‌ای داشته باشند، بسیار قابل تامل است. یادداشت و سرمقاله مانیفست یک رسانه را نشان می‌دهد اما متاسفانه اکثریت یادداشت‌های ارسالی فاقد چارچوب اصلی و استاندارد بوده و در بسیاری از اوقات ذکر بدیهیات اجتماعی و نقل سخنان دیگران را همراه داشت تا تراوشات ذهنی و قلمی گفتمان‌های نویسنده. نویسنده یادداشت باید توجه داشته باشد که او در نوشته‌اش می‌خواهد سوژه‌ای را نقد، تحسین، کشف و یا بررسی کند و نکات مثبت و منفی آن را گفته و پیشنهاداتش را بنویسد. نقد اجتماعی با نق زدن‌های معمولی که هر روز در محافل عمومی می‌شنویم فرق دارد و نویسنده ماهر باید خود را از دایره عوام نویسی و نگاه کوچه بازاری برهاند و ریل‌گذاری رسانه اجتماعی را انجام دهد.

۲. در بخش گزارش، شاهد اتفاقات مبارکی در سطح رسانه‌های استانی هستیم. اکثریت گزارشات ارسالی چه از نظر کمّی و چه از نظر کیفی در سطح استانداردی بوده و به خوبی این واقعیت را آشکار کرد که آموزش‌های چند ساله خانه مطبوعات و بهره‌گیری از اساتید مجرب می‌تواند ظرفیت و پتانسیل جوانان مستعد استان را شکوفا کند. نزدیکی کیفیت بالای بسیاری از آثار ارسالی، قضاوت این بخش را بسیار سخت کرده بود اما با این حال ممارست و رقابت همکاران گزارش‌نویس به ویژه در بحث انتخاب سوژه و سوژه پروری ستودنی است.

۳. در بخش تیتر اکثریت آثار ارسالی از حد استاندارد پایین بودند و حتی اصول و قواعد تیترنویسی نظیر استقلال تیتر نسبت به متن، ترغیب کنندگی، وجهه خبری، پرهیز از شعار و غلو، کوتاهی و … مراعات نشده بود و از این منظر هیئت داوران، نگرانی خود را اعلام می‌دارد چرا که اگر تیتر به عنوان ویترین اصلی یک اثر نتواند مخاطب را به خود جلب کند، بهره‌گیری از هر یادداشت، گزارش و مصاحبه بی ثمر خواهد بود. و از این رو همکاران رسانه‌ای را به تمرین مستمر و مطالعه در خصوص تیتر زنی توصیه می‌کند.

۴. در بخش گفت‌وگو و مصاحبه متاسفانه علاوه بر اینکه تعداد کمّی آثار ارسالی باعث یاس و نگرانی است، در عین حال افت کیفی و پوشش سوژه‌های کلیشه‌ای و رپرتاژ جای گفت‌وگوهای چالشی و به اصطلاح پینگ پنگی را گرفته است. اینکه مصاحبه‌کننده صرفاً جمله‌ای را بیان کرده و در آخر جمله علامت سوال بگذارد، مصاحبه نیست! مصاحبه‌گر علاوه بر مطالعه و اشرافیت در موضوع مصاحبه باید با تبحر خاص مصاحبه‌شونده را در طول مصاحبه با چالش مواجه سازد. به عقیده هیئت داوران، خلاء بزرگ مصاحبه‌های رسانه‌های استانی به حاشیه رانده شدن مصاحبه های چالشی و روشنگرانه و جایگزین شدن مصاحبه‌های سفارشی و فرمالیته است.

پیشنهادات:

الف_ در تمامی آثار ارسالی ضعف نگارش املایی و انشایی به حد وفور وجود داشت. اگر چه به لحاظ شرایط اقتصادی، جای مصحح و ویراستار در رسانه‌های ما خالی است، اما یک فعال رسانه‌ای باید حداقل‌های نوشتن صحیح را بداند. از این رو از خانه مطبوعات به عنوان متولی آموزش خبرنگاری درخواست می‌شود تا با جدیت نسبت به برگزاری دوره‌های ویراستاری اقدام کند.

ب_ هیئت داوران به همه همکاران رسانه‌ای توصیه می کند که از طولانی نویسی و به کارگیری واژگان و جملات غیرضروری اجتناب کند. گزارش نویسی به سبک کتابخانه‌ای و گرته‌برداری از جملات طولانی نویسندگان و نظریه‌پردازان مختلف مقوله‌ای نازل در نگارش رسانه‌ای است و از سویی در گزارش نویسی امروزی که به سبک های نرم نویسی از نوع کوله پشتی، موبایلی، ساندویچ و … پیش می‌رود، جایی ندارد.

ج_ بی‌گمان بر داوری‌های ما هم می شود نقد روا داشت، اما تلاش ما این بوده که تا جای امکان درست و منطبق با اصول حرفه‌ای داوری کنیم. کوشیدیم به دور از حب و بغض‌ها، در مدار منطق و عدالت حرکت کنیم تا آن‌چه می‌ماند دست‌کم نکته‌هایی برای حرکت در نقشه آینده روزنامه‌نگاری این مرز و بوم باشد.

در پایان از همه ارسال کنندگان آثار تشکر کرده و برندگان تبریک می‌گوئیم و بر این باوریم که عدم برنده شدن برخی از همکاران به معنای نازل بودن آثار آن‌ها نیست بلکه تعداد اعلام برندگان محدود بوده است.

والله ولی التوفیق

داوران پنجمین جشنواره مطبوعات استان آذربایجان شرقی

محمد عزیزی راد، محمد امین خوش‌نیت، پیمان پاکزاد، فرهاد باغشمال
//ایسنا