نقش ترکیه در نظم نوین افغانستان

حضور ترکیه در افغانستان را می‌توان در مواردی مانند “تداوم همکاری این کشور با ناتو، در دست داشتن ابتکار سیاسی برای تداوم رقابت منطقه‌ای و مهم‌تر از همه نقش‌آفرینی در احیای جریان تُرک‌گرایی در شمال افغانستان و تشکیل منطقه ترکستان جنوبی” خلاصه کرد.

؛ با خروج نیروهای ناتو از افغانستان و پیشروی طالبان در این کشور نظم نوینی به وجود آمده است که به لحاظ مناسبات و نظم جدید بین‌المللی نیازمند بررسی می‌باشد.

یکی از کشورهایی که گفته می‌شود نقش فعالی در آینده سیاسی این کشور خواهد داشت ترکیه می‌باشد.

بنا بر توافقات انجام‌شده میان ترکیه و آمریکا پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ترکیه حفاظت فرودگاه بین‌المللی حامد کرزی کابل را بر عهده خواهد گرفت.

بسیاری از کارشناسان چنین اقدامی‌را تداوم حضور ناتو به نمایندگی ترکیه در افغانستان تلقی می‌کنند، اما ابعاد مسئله فراتر از آن می‌باشد.

با اعلام پیوند ارگانیک میان طالبان و القاعده و همچنین رویدادهای ۱۱ سپتامبر، آمریکا به همراه ائتلافی گسترده از اعضای ناتو و سایر کشورها اقدام به حضور نظامی‌گسترده در افغانستان کرد.

با توجه به اینکه در این اقدام نظامی‌بیش از ۱۳۵ هزار نیروی ائتلاف به همراه تجهیزات پیشرفته نظامی‌توانست به حکومت طالبان در مناطق گسترده‌ای افغانستان پایان دهد، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که هرگونه مداخله نظامی‌برای جلوگیری از تصرف مناطق بیشتری از افغانستان توسط طالبان دور از ذهن می‌باشد.

بسیاری از منتقدین آمریکایی بر این باورند که هزینه حضور آمریکا در افغانستان مابین ۱ الی ۲ تریلیون دلار بوده است، و ناگفته پیداست که هیچ کشوری چنین بودجه نظامی‌را برای دفع طالبان هزینه نخواهد کرد و با توجه به حضور طالبان در بیش از ۵۰۰ هزار کیلومترمربع از افغانستان کشورهایی مانند ترکیه، چین روسیه ایران و هر کشور دیگری مداخله نظامی‌در این کشور را از باب خود منتفی می‌دانند.

در این راستا ترکیه با ۶۰۰ نیروی نظامی‌حاضر خود در افغانستان از این قاعده مستثنا نبوده و افکار عمومی‌این کشور نیز اجازه ارسال نیروهای بیشتر به افغانستان را نمی‌دهد، مقامات نظامی‌و سیاسی ترکیه اعلام کرده‌اند که هیچ نیروی نظامی‌مازاد به افغانستان اعزام نخواهد شد و نیروهای ترک حاضر در افغانستان نیز بخشی از مجادله احتمالی با طالبان نخواهد بود.

حضور ترکیه در افغانستان را می‌توان در مواردی مانند “تداوم همکاری این کشور با ناتو، در دست داشتن ابتکار سیاسی برای تداوم رقابت منطقه‌ای و مهم‌تر از همه نقش‌آفرینی در احیای جریان تُرک‌گرایی در شمال افغانستان و تشکیل منطقه «ترکستان جنوبی» در صورت تجزیه یا تقسیم این کشور به مناطق نفوذ” خلاصه کرد.

در این راستا ترکیه دیدارهای گسترده‌ای با سران جنبش‌های تُرک‌گرا مانند ژنرال دوستم و پسر وی و همچنین سایر افراد ذی‌نفوذ داشته است. این سیاست در داخل ترکیه نیز از حمایت حداکثری احزاب اصلی مانند حزب عدالت و توسعه، حزب حرکت ملی و حزب خوب برخوردار می‌باشد.//اناج