نخستین پشههای اصلاح‌شده ژنتیکی در آمریکا رها می‌شوند
یک شرکت بریتانیایی به نام اکسیتک (Oxitec) در چارچوب برنامه کاهش جمعیت پشههای ناقل اقدام به اصلاح ژنتیکی این حشره‌ها و پخش آن‌ها در ایالت فلوریدای آمریکا کرده است، به گونه‌ای که جنس ماده آن‌ها پس از رها شدن در محیط هرگز به بلوغ نمی‌رسند.
مقامات ایالتی در آمریکا گفته‌اند که آفت‌کش‌ها به طور فزاینده‌ای تاثیر خودشان را در برابر این آفات از دست داده‌اند و باید برای مقابله با آنان به روش‌های جایگزین، همچون اصلاح ژنتیکی و رها کردن این نوع حشرات در طبیعت روی آورد.
آندره لی، مدیر اجرایی بخش حشرات ایالت فلوریدا، می‌گوید: «امید ما این است که بتوانیم جمعیت پشه‌ها را به طور موثرتری کنترل کنیم و نگذاریم این نوع پشه‌ها از یک حدی بیشتر باعث بیمار شدن شهروندان ساکن ایالت‌مان شوند. متأسفانه ابزارهای ما برای کنترل پشههای ناقل در حال کاهش است و این باعث شده است که به راه‌های جایگزین برای مهار آن‌ها فکر کنیم.»
در این روش، پشه‌ها به طور ژنتیکی اصلاح شده‌اند تا هر بچه پشه ماده قبل از رسیدن به سن بلوغ و توانایی تولید مثل بمیرد. تعداد پشههای ماده در هر نسل نصف می‌شود تا جایی که جمعیت در نهایت به طور کامل از بین برود.
علت تمرکز بر پشههای ماده به این خاطر است که پشههای نر نیش نمی‌زنند و با مکیدن خون عامل انتقال بیماری نیستند، اما ماده‌ها قادرند هر دوی این کارها را انجام دهند. امری که آنان را مستعد پخش بیماری‌ها می‌کند.
پشههای اصلاح‌شده محصول شرکت اکسیتک در جعبه‌ای حاوی تخم‌مرغ وغذا برای لاروها قرار داده شده‌اند. یک هفته پس از آن‌که آب به این جعبه‌ها اضافه شد، حدود ۱۲ هزار پشه نر یکی یکی شروع به خروج از جعبه می‌کنند.
منتقدان این پروژه آزمایشی می‌گویند ممکن است این طرح عواقب ناخواسته‌ای داشته باشد که در نهایت به ضرر اکوسیستم طبیعی تمام شود.
دانا پرلز، رئیس پروژه «دوستان زمین»، یک گروه حمایت از محیط زیست مستقر در واشنگتن می‌گوید: «هنگامی که شما یک اکوسیستم را مختل کنید، خواه یک اختلال کوچک باشد یا یک اختلال بزرگ، کار شما تاثیر خواهد گذاشت. تاریخ بارها و بارها به ما آموخته است که در مورد آزمایش‌ها و فناوری‌های جدید مهندسی ژنتیک باید احتیاط بیشتری بکنیم چرا که وقتی این محصول ژنتیکی را در طبیعت آزاد می‌کنید دیگر نقطه برگشتی ندارد و نمی‌توانید همه‌چیز را به حالت قبل برگردانید.»
این اولین باری است که فناوری اصلاح ژنتیکی درباره پشه‌ها در خاک آمریکا عملیاتی می‌شود. مسئولان پروژه در مقابل انتقادها گفته‌اند که آژانس حفاظت از محیط زیست نگرانی‌ها را بررسی کرده و اجازه اجرایی شدن طرح را داده است.
پشههای موسوم به «آیدس آیگیپتی» (Aedes aegypti یا حشره مصری) دو هفته عمر می‌کنند تنها ۴ درصد جمعیت کل پشه‌ها را تشکیل می‌دهند، با این حال به دلیل عامل ایجاد و انتقال بسیاری از بیماری‌ها همچون تب دنگی، تب زرد، ویروس زیکا و غیره هستند. این حشره بومی آفریقا است اما دانشمندان می‌گویند احتمالا در حدود سال ۱۶۰۰ وارد خاک آمریکا شده است.
قرار است شش جعبه شامل ۱۲ هزار پشه نر به مدت ۱۲ هفته در محل‌های از پیش تعیین شده در ایالت فلوریدا آزاد شوند. پژوهشگران در دانشگاه ام‌آی‌تی می‌گویند رها کردن این حشرات به دلیل عمر کوتاهشان تغییر پایدار و دائمی در محیط ایجاد نخواهند کرد و از این نظر جای نگرانی نیست.
مسئولان شرکت بریتانیایی اکسیتک نیز می‌گویند این حشره، که نوع ماده آن خون انسان را به هر غذایی ترجیح می‌دهد، به دلیل غیربومی بودن نقشی اساسی در اکوسیستم فلوریدا بازی نمی‌کنند در نتیجه نگرانی‌ها از «گرسنه ماندن قورباغه‌ها» بی‌مورد است.
نگرانی‌ها اما از سوی دیگر درباره «پادزهر» پیش‌بینی‌شده از سوی موسسه نیز ابراز شده است. دانشمندان شرکت اکسیتک محصول ژنتیکی خود را به گونه‌ای دستکاری کرده‌اند که اگر پشههای ماده قبل از سن بلوغ به آنتی بیوتیک تتراسایکلین دسترسی پیدا کنند می‌توانند زنده بمانند.
منتقدان می‌گویند اگر این پشه‌ها به طریقی، برای مثال از محل آنتی‌بیوتیک‌های دور ریخته شده در فاضلاب‌ها، به این منبع دسترسی پیدا کنند آن‌گاه خواهند توانست در محیط دوام بیاورند.
استفاده از روش اصلاح ژنتیک پشه‌ها برای جایگزینی سموم ضد آفات روشی تقریبا جدید به شمار می‌رود. پیشتر این محصولا شرکت اکسیتک به مدت سه سال در برزیل امتحان شده بود.
