مصائب روحانی
اگر حسن روحانی را بداقبالترین رئیسجمهور ایران بدانیم سخن گزافی نگفتهایم. دولت دوم روحانی در حالی سال آخر خود را پشت سر میگذارد که در این نزدیک به هشت سال، با انواع و اقسام مشکلات مواجه بوده است. از بلایای طبیعی گرفته تا حوادث غیرمترقبه، از درگذشت بزرگان گرهگشا گرفته تا فشارهای بینالمللی، از کرونا تا …
به گزارش ایسنا، دوم شهریور آغاز هفته دولت است و حسن روحانی در حالی آخرین هفته دولت دوران ریاست جمهوری خود را پشت سر میگذارد که قطعا با اهداف و برنامههایی که در ابتدای حضورش به عنوان رئیسجمهور تعیین کرده بود فاصله زیادی دارد. در نزدیک به هشت سال گذشته، علاوه بر برخی تصمیمات اشتباه، مدیریت ناهماهنگ، دعواهای سیاسی و جناحی، فساد برخی مدیران و بسیاری عوامل دیگر که باعث شده دولت نتواند رضایت حداکثری مردم را جلب کند، حوادثی در کشور اتفاق افتاده است که در برخی کشورها بروز یکی از آنها میتواند به سقوط دولت و ایجاد بحرانی بزرگ بدل شود.
دولت تدبیر و امید با وجود تمام نواقص و معایبش، بداقبالیها و حوادث تلخی را تجربه کرده که با وجودآنها میتوان به روحانی لقب “رئیسجمهور بداقبال” را داد. رسم معمول این است که در آستانه هفته دولت از دستاوردهای دولتها سخن گفته شود اما علاوه بر تصمیمات دولتمردان که قطعا اشتباهات متعددی داشتهاند و در جای خود به آنها پرداخته شده و میشود، شاید یادآوری برخی اتفاقات که بیشتر آنها خارج از اراده دولت بوده و اضافه کردن آنها به رفتارهای اشتباه، نشان دهد که چرا دولتی که با عنوان تدبیر و امید بر سر کار آمد در سال پایانی خود به نوعی مردم را ناامید کرده و به بیتدبیری متهم است.
در ادامه تنها بخشی از حوادث و اتفاقات تلخی که در زمان حضور روحانی به عنوان رئیسجمهور در کشور رخ داده است مرور میشود:
۱۳۹۲؛ برف ویرانگر
در ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ دولت اول روحانی رسما آغاز به کار کرد و حدود یک ماه بعد اولین اتفاق تلخ رخ داد. در شامگاه دوشنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۲ یک دستگاه اتوبوس اسکانیا که از اصفهان به سمت تهران در حال حرکت بود، در حوالی کیلومتر ۲۸ اتوبان قم-تهران بعد از مجتمع مهتاب به علت ترکیدگی لاستیک جلو از بغل با یک دستگاه سواری هوندا برخورد و پس از آن با شکستن گاردریل وسط وارد مسیر مقابل شد. در همین حال یک دستگاه اتوبوس اسکانیای دیگر که از تهران به سمت اردکان یزد در حال حرکت بود با مشاهده اتوبوسی که از لاین مخالف وارد مسیر شد سعی به فرار کرد و به سمت راست منحرف شد، اما هر دو اتوبوس به صورت رخ به رخ در لاین سمت راست با هم برخورد کردند. هر دو اتوبوس اسکانیا پس از حادثه دچار حریق شدند. به علت ضعف بدنه اتوبوسها و نقص در سیستم برقرسانی هر دو اتوبوس پس از حادثه دچار آتشسوزی شدند که تعدادی از مسافران عقب موفق شدند با شکستن شیشه اتوبوس از آتشسوزی فرار کرده و خود را به بیرون پرتاب کنند. این حادثه منجر به مرگ ۴۴ تن و زخمی شدن ۳۹ تن دیگر شد.
در سوم آبان ۱۳۹۲ در نقطه صفر مرزی بخش کوهک از شهرستان سراوان، درگیری شدیدی میان نیروهای مرزبانی کشور با گروهک موسوم به جیشالعدل صورت گرفت. پس از این حادثه رجبعلی شیخزاده معاون سیاسی-امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان از شهادت ۱۴ مرزبان در این درگیری خبر داد. در بهمن همان سال هم این گروهک تروریستی با حمله به پاسگاه مرزی در منطقه جکیگور اقدام به ربایش پنج تن از مرزبانان ایرانی کرد. در این میان گروهبان یکم جمشید داناییفر پس از ۳۶ روز اسارت در چهارم فروردین ۱۳۹۳ توسط گروهک موسوم به جیشالعدل به شهادت رسید. البته چند روز پس از این حادثه تلخ چهار مرزبان دیگر، آزاد و به ایران منتقل شدند.
در بهمن ۱۳۹۲ بارش سنگین برف در استانهای شمالی و غربی کشور باعث ایجاد مشکلات فراوان از جمله قطع آب و برق، بسته شدن محورهای مواصلاتی و آسیب به منازل مردم در این استانها شد. در پی بارش شدید برف در مناطق مختلف کشور بهویژه در استان گیلان و غرب استان مازندران، کردستان و چند استان دیگر رئیسجمهور در ۱۴ بهمن ۹۲، عبدالرضا رحمانیفضلی وزیر کشور، عباس آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی و حمید چیتچیان وزیر وقت نیرو را موظف کرد تا در اسرع وقت پیگیریهای لازم را در راستای بهبود شرایط مردم در زمینه تأمین آب، برق و وسایل گرمایشی و تسریع در روند کمکرسانی و ارائه خدمات مناسب به آنان در روستاها و نقاط دورافتاده و بازگشایی راهها و جادهها در این مناطق انجام دهند تا مردم در شرایط سخت ناشی از سرما دچار کمترین مشکل شوند.
۱۳۹۳؛ اسیدپاشی پرحاشیه
در ۱۲خرداد ۱۳۹۳ طوفان شدیدی تهران را درنوردید که نه نامی داشت و نه هشداری نسبت به وقوع آن داده شده بود و همه را غافلگیر کرد. بر اثر این طوفان که با سرعتی وحشتناک تهران را درنوردید، پنج نفر از شهروندان تهران به علت سقوط و اصابت اشیاء سرگردان در هوا به سر شان، جان خود را از دست دادند و ۴۵ نفر هم مجروح شدند. در مورد این طوفان و چرایی عدم پیشبینی هواشناسی و عدم هشدار به شهروندان صحبتهای بسیاری شد و سازمانهای مسئول و درگیر هر یک دیگری را مسئول معرفی کردند.
در ۱۹ مرداد همین سال پرواز شماره ۵۹۱۶ که از نوع هواپیمای آنتونف ۱۴۰ و متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان بود، با ۴۸ مسافر و خدمه در ساعت ۹:۱۸ باند فرودگاه مهرآباد تهران را به مقصد طبس ترک کرد ولی کمتر از چهار دقیقه پس از بلند شدن به دلیل نقص فنی درخواست فرود اضطراری داشت اما قبل از فرود ایمن در باند مهرآباد با برخورد به دیوار کارخانه شیشهسازی مینا طعمه حریق شد. در این سانحه هوایی ۴۰ نفر کشته شدند.
اما اسیدپاشیهای زنجیرهای اصفهان در مهر ۱۳۹۳، از تلخترین اتفاقات این سال بود. بر اساس آمار پلیس چهار مورد اسیدپاشی بر روی صورت زنان جوان در اصفهان رخ داد که شباهت این اسیدپاشیها با یکدیگر شائبه زنجیرهای بودن آنها را تقویت میکرد. بر اثر این اتفاق که منجر به حساسیت افکار عمومی شد یکی از بانوان از دنیا رفت و دیگران دچار آسیبهای جدی شدند. این اتفاق باعث ایجاد برخی تنشها و ایجاد حاشیههایی در اصفهان و برخی شهرهای دیگر شد.
در ۱۹ مهر ۱۳۹۳ یک هواپیمای ملخی متعلق به نیروی انتظامی با هفت سرنشین از تهران به مقصد زاهدان پرواز کرد و در ساعت ۱۹:۲۰ این هواپیما در حوالی منطقه انار کرمان از رادار خارج شد. ارزیابیهای اولیه نشان داد که خلبان هواپیما قصد فرود اضطراری داشته اما به دلیل موقعیت شب و نامساعد بودن زمینی که برای فرود انتخاب کرده به هواپیما آسیب رسیده و سپس متلاشی شده است. پیدا شدن لاشه این هواپیما مدتی زمان برد اما در کاوشهای محلی هم لاشه و هم اجساد سرنشینان آن پیدا شدند. نکته تلخ دیگر این ماجرا واژگونی خودروی حامل سربازان و پرسنل ناجا در مسیر امدادرسانی به هواپیما بعد از کشف لاشه بود که در این حادثه نیز تعدادی از این افراد جان خود را از دست دادند.
در ۲۹ مهر ۱۳۹۳ محمدرضا مهدویکنی رئیس مجلس خبرگان رهبری، دبیر کل جامعه روحانیت مبارز و رئیس دانشگاه امام صادق (ع) که از بزرگان جریان اصولگرا و پدر معنوی جناح راست بود، پس از چند ماه بیماری از دنیا رفت. درگذشت این سیاستمدار باسابقه که از روحانیون متنفذ جناح راست به حساب میآمد یکی دیگر از بداقبالیهای روحانی بود چرا که مهدویکنی از جمله سیاستمدارانی به حساب میآمد که میتوانست از تندروی برخی مخالفان سرسخت دولت در جناح راست جلوگیری کند.
صبح ۲۴ آذر ۱۳۹۳ یک دستگاه تریلی با دو دستگاه ون در داخل خاک عراق مسیر بدره-مهران برخورد کرد. بر اثر این برخورد ۹ نفر از زائران ایرانی که قصد بازگشت به کشور را داشتند، جان خود را از دست دادند و ۲۱ نفر نیز مصدوم شدند. کشته شدن ۱۰ نفر در ششم اسفند بر اثر برخورد یک دستگاه تریلر با اتوبوس در جاده اصفهان-کاشان و مرگ ۱۰ نفر دیگر در تصادف دو سواری پراید و پژو در جاده خواف به رشتخوار در ۲۴ اسفند از حوادث جادهای تلخ دیگر در این سال بود.
همچنین ظهر روز ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ سقف تونل شماره ۲ متروی مشهد فرو ریخت. در این حادثه ۱۳ نفر زیر آوار ماندند که دو نفر از آنها کشته و ۱۱ نفر دیگر مجروح شدند.
یکی دیگر از اتفاقاتی که در سال ۱۳۹۳ رخ داد بحران کمآبی بود. در مورد بحران آب، نهتنها تهران بلکه خیلی از استانهای دیگر کشور هر کدام گرفتار این موضوع شدند و جدای از بخش کشاورزی، مردم ایران در بخش شرب نیز با مشکلات کمبود آب مواجه شدند. بهخصوص در تهران وضعیت ذخایر آب در سدها به حدی ناگوار شد که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهور به همراه تعدادی از مقامات دولتی دیگر به سد لار و دیگر سدهای حوالی تهران رفتند تا از نزدیک شاهد موجودی این سدها باشند. در مورد علت این موضوع نیز جدای از مسائل طبیعی که ایران از نظر بارش نسبت به گذشته وضعیت نامطلوبتری داشت، مساله مجوزهای پیدرپی دولت سابق برای حفر چاه و از سوی دیگر افزایش حفر چاههای غیرمجاز در کشور به مساله بحران آب در کشور دامن زد.
۱۳۹۴؛ تنش با عربستان
سال ۱۳۹۴ را میتوان سال تنش با عربستان نامید. ابتدا در فروردین این سال دو نوجوان ١٤ و ١٥ ساله ایرانی که پس از انجام حج عمره در حال بازگشت به ایران بودند در فرودگاه جده از سوی ماموران عربستانی مورد تعرض و به گفته مسئولان وزارت خارجه “شبهتجاوز” قرار گرفتند. موضوعی که با وجود اعلام خبر بازداشت ماموران خاطی از سوی مقامات سعودی باعث سردی روابط دو کشور شد.
روز جمعه ۲۰ شهریور ۱۳۹۴ در جریان توسعه مسجدالحرام در مکه یک دستگاه جرثقیل سقوط کرد که این اتفاق منجر به مرگ ۱۰۷ نفر و جراحت ۲۳۸ نفر از اتباع کشورهای مختلف شد. در این حادثه ۱۱ زائر ایرانی جان باختند و ۱۵ نفر مصدوم شدند.
هنوز ترکشهای حادثه سقوط جرثقیل میان دو کشور ایران و عربستان فروکش نکرده بود که در ۲ مهر همان سال فاجعه منا رخ داد. در روز عید قربان و مراسم رمی جمرات، به دلیل ازدحام جمعیت و شیطنت عوامل سعودی تعداد زیادی از حجاج در منطقه منا جان باختند. آمار کشتهشدگان این حادثه از ۲۴۰۰ تا ۷۷۰۰ نفر عنوان شده و مقامات سعودی آمار دقیق و درستی از آن ارائه نکردهاند. در این فاجعه بیش از ۴۶۰ حاجی ایرانی به شهادت رسیدند. پس از این حادثه مقامات ایرانی نسبت به نحوه مدیریت سعودیها در حج به شدت اعتراض کردند و به مقامات عربستان هشدار دادند.
این اتفاقات تنش در روابط ایران و عربستان را به اوج رساند. در ۱۲ دی ۱۳۹۴، شیخ نمر باقر النمر روحانی معترض شیعی که در پی اعتراضات شیعیان عربستان در سال ۲۰۱۲ بازداشت شده بود اعدام شد. فردای آن روز عدهای از تهران نسبت به این اقدام دولت سعودی اعتراض و خودسرانه به سفارت عربستان حمله کردند و آن را به آتش کشیدند. اتفاقی که با توجه به تنشهای پیش از آن و مشکلات منطقهای دو کشور، منجر به خروج دیپلماتهای سعودی از ایران و اقدام متقابل ایران و قطع روابط دیپلماتیک دو کشور شد.
بامداد روز جمعه ۱۴ اسفند ۱۳۹۴ شیخ عباس واعظطبسی تولیت آستان قدس رضوی و نماینده ولی فقیه در استان خراسان، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو چهار دوره پیشین مجلس خبرگان رهبری پس از یک دوره بیماری و یک هفته کما، در ۸۱ سالگی از دنیا رفت. درگذشت این روحانی بانفوذ که از دوستان نزدیک هاشمیرفسنجانی به حساب میآمد و بهخصوص در خراسان نفوذ ویژهای داشت یکی دیگر از مواردی بود که از نظر سیاسی برای حسن روحانی اتفاق تلخی به حساب میآمد چرا که طبسی هم مانند مهدویکنی میتوانست برخی تندرویهایی را که علیه دولت صورت میگرفت، کنترل کند.
۱۳۹۵؛ درگذشت پدر معنوی دولت اعتدال
در خرداد ۱۳۹۵ با انتشار فیشهای حقوقی مدیران بیمه مرکزی ایران، رئیس صندوق توسعه ملی، مدیران بانک رفاه کارگران و … جنجال فیشهای نجومی به پاشد. موضوعی که مدیران دولتی را به شدت تحت فشار گذاشت و منجر به استعفاء و برکناری تعدادی از مدیران دولتی شد. با انتشار فیشهایی با مبالغ عجیب و نامتعارف، سوالات زیادی را در افکار عمومی ایجاد شده بود. با وجود دستورات رئیسجمهور برای رسیدگی و جلوگیری از آن و با وجود آنکه در بهمن ۱۳۹۵ رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اعلام کرد که دیوان محاسبات تمامی اضافه دریافت نجومی مدیران را به خزانه بازگردانده است، این موضوع به یکی از دستاویزهای رقبای انتخاباتی روحانی بدل شد و همچنان تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ داغ بود.
در پنجم آذر ۱۳۹۵ برخورد دو قطار مسافربری در محور سمنان-دامغان در حوالی ایستگاه هفتخوان، یکی از مرگبارترین حوادث ریلی ایران را رقم زد. در این حادثه که در ساعت ۷:۲۲ صبح به وقوع پیوست، قطار سمنان-مشهد از پشت به قطار تبریز-مشهد که در همان ریل متوقف بود، برخورد کرد. در پی برخورد این دو قطار، چهار واگن از ریل خارج و پنج واگن هم دچار حریق شد. در این حادثه ۴۷ نفر کشته و ۱۰۳ نفر مصدوم شدند. علت این حادثه خطای انسانی عنوان شد و صحبتهای عباس آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی درباره بیمه بودن حادثهدیدگان جنجالهایی را ایجاد کرد.
شامگاه ۱۹ دی ۱۳۹۵ خبری ایرانیان و حتی جهانیان را دچار شوک کرد. اکبر هاشمیرفسنجانی در حالی که مشغول شنا در یکی از استخرهای مجموعه سعدآباد تهران بود دچار علائم ایست قلبی شد و پس از انتقال به بیمارستان شهدای تجریش در سن ۸۳ سالگی درگذشت. هاشمیرفسنجانی که آن زمان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود، سابقه دو دوره ریاست جمهوری، دو دوره ریاست مجلس شورای اسلامی، فرماندهی جنگ در دوران دفاع مقدس، عضویت در شورای انقلاب، ریاست مجلس خبرگان رهبری و بسیاری از مناصب کلیدی نظام جمهوری اسلامی را در کارنامه داشت. این اتفاق آن هم تنها چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ برای روحانی و دولتش یک فقدان بزرگ به حساب میآمد چرا که هاشمیرفسنجانی حامی سرسخت دولت اعتدالگرای رئیسجمهور و به نوعی پدر معنوی روحانی و جریان اعتدال در سیاست ایران محسوب میشد.
ساعت ۷:۵۹ صبح پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵، وقوع آتشسوزی در ساختمان پلاسکو به سامانه آتشنشانی شهر تهران اطلاع داده شد. طبق اعلام مراجع رسمی، ساختمان پلاسکو از طبقه هشتم به بالا دچار حریق شده بود. شدت حادثه به حدی بود که عبور و مرور در خیابانهای اطراف را دچار مشکل و اختلال کرده و دود ناشی از حادثه، آسمان منطقه را هم فراگرفته بود. حوالی ساعت ۱۱:۳۰ و در حالی که تعداد زیادی آتشنشان در داخل ساختمان در حال کنترل آتش بودند، همه ساختمان پلاسکو به طور عمودی درون خود فرو ریخت و به این ترتیب اولین ساختمان مدرن خاورمیانه به صورت کامل تخریب شد. بر اثر این حادثه ۱۶ آتشنشان به شهادت رسیدند. عملیات آواربرداری پلاسکو ۹ روز طول کشید و طی آن ۱۹۰۰ کامیون حدود ۲۰ هزار تن خاک و نخاله را از محل خارج کردند. آتشسوزی و ریزش ساختمان پلاسکو و شهادت آتشنشانان به شدت افکار عمومی را تحت تاثیر قرار داد و بیش از یک هفته در صدر اخبار قرار داشت.
در بهمن و اسفند این سال سیل در جنوب کشور بهخصوص اهواز ،جهرم و سیستان و بلوچستان مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرد. در این اتفاقات سیلابهای ناشی از طغیان رودخانه کارون به اهواز رسید و اهالی چند روستای این شهرستان را با سیلاب درگیر کرد. شهرستان جهرم نیز به دلیل شکستهشدن سد محمدآباد گرفتار این بلای طبیعی شد. بعد از بارش باران، حجم آب زیادی وارد این سد شد که به موجب آن قسمتی از سد شکسته و آب آن تخلیه و وارد شهر جهرم شد. همچنین ظغیان رودخانههی فصلی خسارات زیادی را به مردم سیستان و بلوچستان وارد کرد.
۱۳۹۶؛ اعتراضات خیابانی
فروردین ۱۳۹۶ با سیل در شمال و غرب کشور آغاز شد. این سیل که پنج استان آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، کردستان، زنجان و مازندران را در برمیگرفت خسارات زیادی را در این استانها ایجاد کرد و باعث درگذشت ۴۸ نفر از هموطنانمان شد.
در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ تونل معدن زمستان یورت آزادشهر در استان گلستان منفجر شد و تعدادی از معدنچیان مصدوم و مجروح شدند و ۴۳ نفراز آنان جان باختند. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، بسیاری از منتقدان انگشت اتهام خود را به سمت دولت نشانه رفتند و چهار روز بعد از حادثه رئیسجمهور به محل حادثه رفت و ضمن بازدید از محل حادثه با خانواده قربانیان و معدنکاران آسیبدیده دیدار و گفتوگو و اعلام کرد که دولت پیگیر موضوعات مربوط به این حادثه خواهد بود. البته معدنچیان که از وضعیت مطالبتشان گلهمند بودند با شعارهای اعتراضآمیز به استقبال رئیسجمهوری رفتند. نبود ایمنی کافی، مناسب نبودن وضعیت معدنچیان و کمبود امکانات باعث انتقاداتی از سوی بسیاری از مردم و رسانهها شد. آبان همان سال بود بالاخره تکلیف مقصر این حادثه مشخص شد و رئیس کل دادگستری استان گلستان اعلام کرد که براساس گزارش کمیته حقیقتیاب، مقصر حادثه، کارفرمای معدن بوده است.
صبح روز ۱۷ خرداد ۱۳۹۶، دو حادثه تروریستی در دو نقطه از تهران گزارش شد. ابتدا خبر تیراندازی در مجلس شورای اسلامی و ۱۰ دقیقه بعد خبر تیراندازی و انفجار عامل انتحاری در نزدیکی مرقد امام (ره) منتشر شد. حملاتی تروریستی که بلافاصله داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت. این غائله که به سرعت با واکنش نیروهای امنیتی مواجه شد از اولین شلیک تا هلاکت آخرین تروریست حدود پنج ساعت طول کشید و افکار عمومی و رسانههای ایران و جهان را متوجه خود کرد. در این دو حادثه تروریستی ۱۸ نفر از هموطنانمان جان باختند و عدهای مجروح شدند.
شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ زمینلرزهای به بزرگی ۶.۳ ریشتر در نزدیکی ازگله استان کرمانشاه در نزدیکی مرز ایران و عراق رخ داد. در این حادثه بیش از ۶۰۰ نفر از ایرانیان جان باختند، بیش از ۹۳۰۰ نفر مصدوم شدند و تعداد زیادی خانه ویران شد.
هفتم دی ۱۳۹۶ سرآغاز اتفاقاتی بود که چندین روز کشور را درگیر خود کرد. گروهی خاص از مخالفین دولت در مشهد با راهاندازی تظاهراتی اعتراضی نسبت به سیاستهای اقتصادی دولت و وضع معیشتی کشور آغازگر اعتراضاتی بودند که باعث شد دامنه این اعتراضات به چند شهر دیگر هم کشیده شود و اعتراضات خیابانی و به دنبال آن آشوب و شعارهای ساختارشکنانه در چندین شهر، برای چند روز کشور را درگیر خود کرد. در این اعتراضات تعدادی از معترضان کشته و زخمی شدند.
روز شنبه ۱۶ دی ۱۳۹۶، نفتکش سانچی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران که برای تحویل میعانات گازی از عسلویه به مقصد کره جنوبی حرکت کرده بود در سواحل چین با یک کشتی فلهبر چینی به نام کریستال برخورد کرد. محموله نفتکش سانچی، نفت فوقسبک با درجه اشتعال بسیار بالا بود که این موجب آتشسوزی گسترده و انفجارهای مهیب در کشتی سانچی شد. با وجود تمام تلاشها برای خاموش کردن آتش، سانچی سوخت و غرق شد. در این حادثه ۳۲ خدمه کشتی که ۳۰ نفرشان ایرانی بودند ناپدید شدند و بعد از چند روز تلاش برای یافتن پیکر قربانیان، تنها پیکر سه نفر از آنها پیدا شد.
بهمن ۱۳۹۶، با افزایش زمزمههای احتمال خروج آمریکا از برجام، آغاز افزایش قیمت دلار بود. این افزایش تا آنجا پیش رفت که روز ۲۴ بهمن قیمت دلار از سه هزار و ۷۰۰ تومان ابتدای سال به پنج هزار تومان رسید. رئیسجمهوری در واکنش به این نوسان بیسابقه گفت که چنین افزایشی عامل اقتصادی و تجاری ندارد بلکه نوعی بازی روانی است. روحانی از مردم خواست که در مسیر پرریسک معاملات ارز قدم نگذارند. در پی این اتفاقات، روز ۲۵ بهمن پلیس آگاهی با حضور در پاتوق دلارفروشهای غیرمجاز، دهها نفر را دستگیر کرد.
در ۲۹ بهمن ۱۳۹۶ یک فروند هواپیمای اِی. تی. آر. مسافربری متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان، که از تهران عازم یاسوج بود از صفحه رادار محو شد. این هواپیما ۵۰ دقیقه بعد از پرواز در ارتفاع چهار هزار متری کوه دنا سقوط کرد و تمامی ۶۶ سرنشین آن جان باختند. به دلیل صعبالعبور بودن محل سقوط و بارش برف و کولاک، پیدا کردن لاشه هواپیما و انتقال اجساد چندین روز طول کشید.
۱۳۹۷؛ خروج آمریکا از برجام
با ادامه افزایش قیمت ارز در سال ۱۳۹۷، در ۲۶ فروردین این سال، بانک مرکزی با صدور بخشنامهای، کار خرید و فروش اسکناس ارز را قانوناً ممنوع کرد و عملیات مجاز صرافیها را به “انتقال ارز به دستور هر یک از بانکهای دارای مجوز ارزی، خرید ارز ناشی از صادرات کالاهای غیرنفتی از صادرکنندگان و فروش ارز خریداریشده به متقاضیان از طریق سیستم بانکی” محدود کرد. با این تصمیم بانکهای دولتی به عنوان جایگزین صرافیها برای خرید ارز مردم معرفی شدند و خرید و فروش ارز خارج از سیستم بانکی جرم تلقی شد. این بخشنامه که در اجرای مصوبه هیئت وزیران برای ساماندهی بازار ارز صادر شد، عملاً چهارراه استانبول و میدان فردوسی تهران را که بورس صرافیهای پایتخت است تعطیل کرد.
در بهمن ۱۳۹۵ با روی کار آمدن دونالد ترامپ به جای باراک اوباما در کاخ سفید، او از ابتدا با ایران بنای ناسازگاری گذاشت و سرانجام در اردیبهشت ۱۳۹۷، رئیسجمهور ایالات متحده خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد. ساعتی پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، حسن روحانی در یک سخنرانی زنده تلویزیونی، این اقدام را به مثابه خروج یک موجود مزاحم از برجام توصیف کرد و گفت: از این لحظه توافق بین ایران و پنج کشور دیگر است. ۵+۱ دیگر یکی را از دست داده و از این پس باید منتظر باشیم که ۶ کشور چگونه به تعهدات خود عمل میکنند؛ اما اگر ببینیم منافع ما تضمین نمیشود، تصمیمات نظام را اعلام میکنم.
هرچند سایر طرفین برجام به ظاهر به این توافق پایبند ماندند اما آمریکا در این مدت تحریمهای یکجانبه خود را علیه ایران افزایش داد و با تهدید و تطمیع متحدانش و کشورهای دیگر تلاش کرد هر روز دایره فشار خود را بر ایران تنگتر کند. موضوعی که فروش نفت و گاز ایران را با مشکل جدی مواجه کرده است و حتی ایران را در تهیه اقلام ضروری مثل دارو در تنگنا قرار داده است.
روز ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس، چهار تروریست به مراسم رژه نیروهای مسلح در اهواز حمله کردند که منجر به شهادت ۲۵ نفر و جراحت ۶۹ تن دیگر شد. در ابتدا سخنگوی گروه موسوم به الاحوازیه مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت اما سپس داعش مدعی شد که این عملیات را اجرا کرده است. شهدای این حمله تروریستی شامل مردم عادی از جمله یک کودک چهارساله و تعدادی از نیروهای نظامی بودند. چهار تروریست نیز در درگیری با نیروهای امنیتی کشته شدند.
شامگاه دوشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۷، در حمله گروهکهای تروریستی، ۱۴ تن از بسیجیان بومی و نیروهای هنگ مرزی که در پایگاه مراقبتی در نقطه صفر مرزی میرجاوه در استان سیستان و بلوچستان مستقر بودند، با خیانت و تبانی عامل یا عوامل نفوذی گروهکهای ضد انقلاب ربوده شدند. بنا به اعلام سپاه، عوامل گروهکهای تروریستی که از سوی سرویسهای بیگانه هدایت و پشتیبانی میشوند، با فریب و تطمیع عوامل نفوذی، این حادثه را در نقطه صفر مرزی و روبهروی یکی از پاسگاههای مرزی کشور پاکستان رقم زدند.
ظهر سهشنبه چهارم دی ۱۳۹۷، واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، منجر به مرگ ۹ دانشجو و مصدومیت ۲۷ نفر دیگر شد. این حادثه به سرعت ابعاد رسانهای گستردهای به خود گرفت و با تجمع اعتراضی دانشجویان و خانوادههای داغدیده تا چند روز در رأس خبرها بود. به دنبال پیگیریهای مسئولان برای مشخصکردن مقصر حادثه، محمدمهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، اعلام کرد که براساس گزارش ارسالشده به این کمیسیون، ضعف نظارتی دانشگاه آزاد در این زمینه محرز شد.
شامگاه ۲۴ بهمن ۱۳۹۷، اتوبوس حامل نیروهای سپاه پاسداران که پس از اتمام مأموریت مرزبانی عازم شهرهای خود بودند، در جادهی خاش-زاهدان، توسط اعضای گروهک تروریستی موسوم به جیشالعدل، هدف حمله انتحاری قرار گرفت. در این حملهی تروریستی که با انفجار یک خودروی حامل مواد منفجره در کنار اتوبوس یکی از یگانهای قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه انجام شد، ۲۷ تن از نیروهای سپاه به شهادت رسیدند و عدهای مجروح شدند.
۱۳۹۸؛ ترور سردار مقاومت
سال ۱۳۹۸ با بارانهای سیلآسا که از چند روز پیش از تحویل سال شروع شده بود آغاز شد و استانهای مختلف کشور را مثل، گلستان، ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان و … درگیر خود کرد. این سیل گسترده در اقصی نقاط ایران بیش از ۵۰ کشته و ۶۰۰ زخمی و میلیاردها تومان خسارت بر جای گذاشت. همچنین در آبان این سال زلزلهای در آذربایجان شرقی پنج کشته و بیش از ۲۲۰ مصدوم بر جای گذاشت.
در ۲۴ آبان ۱۳۹۸ به دنبال اجرای طرح سهمیهبندی بنزین با تصمیم سران سه قوه، قیمت بنزین سهمیهای از ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ و قیمت بنزین آزاد ۳۰۰۰ تومان اعلام و استفاده از کارت سوخت الزامی شد. این تصمیم موجی از نارضایتی را در میان مردم ایجاد کرد و اعتراضات خیابانی در شهرهای مختلف ایران صورت گرفت. این اعتراضات کم کم به آشوب کشیده شد که در جریان آن تعدادی از معترضان و نیروهای امنیتی کشته و زخمی و افراد زیادی بازداشت شدند.
بامداد ۱۳ دی ۱۳۹۸، ارتش آمریکا با دستور مستقیم دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، ابومهدی المهندس قائممقام حشدالشعبی عراق و ۸ همراه ایرانی و عراقی این دو فرمانده جبهه مقاومت را در نزدیکی فرودگاه بغداد به وسیله موشکهای پهپادهای خود ترور کرد و به شهادت رساند. وحید زمانینیا، حسین پورجعفری، شهروز مظفرینیا و هادی طارمی همراهان ایرانی سردار سلیمانی بودند که در این اقدام تروریستی به شهادت رسیدند.
در ۱۸ دی ۱۳۹۸ در حالی که هنوز پیکر شهید سلیمانی در زادگاهش کرمان به خاک سپرده نشده بود درست در همان ساعت ۱:۲۰ بامداد که حاج قاسم و یارانش ترور شدند، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عملیاتی با عنوان “شهید سلیمانی” و با شلیک ۱۳ فروند موشک بالستیک طرح قیام و فاتح ۳۱۳، به پایگاه آمریکایی عینالاسد عراق که مقر فرماندهی نیروهای آمریکایی در منطقه به حساب میآید، سیلی کوچکی در پاسخ به اقدام تروریستی آمریکاییها به ارتش آنها زد.
ساعاتی پس از حمله موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران به پایگاه آمریکایی عینالاسد یک فروند هواپیمای بوئینگ اوکراینی دقایقی پس از پرواز از فرودگاه امام خمینی (ره) در نزدیکی تهران سقوط کرد و ۱۷۹ سرنشین آن جان باختند. از دقایق ابتدایی این ماجرا برخی رسانهها گمانهزنیهایی درباره احتمال هدف قرار گرفتن این هواپیما مطرح کردند و جاستین ترودو نخستوزیر کانادا و ولادیمیر زلینسکی رئیسجمهور اوکراین خواهان بررسی همه ابعاد این ماجرا شدند. مسئولان سازمان هواپیمایی ایران که از واقعیت ماجرا اطلاعی نداشتند ابتدا به تکذیب احتمال برخورد موشک با هواپیما پرداختند و سرانجام بیانیه ۲۱ دی ستاد کل نیروهای مسلح واقعیت ماجرا را روشن کرد. در این بیانیه پنج بندی ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرد که “بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، هواپیمای مسافربری اوکراینی مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی شد.”
ساعاتی پس از این بیانیه هم امیرعلی حاجیزاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با عذرخواهی به خاطر این اشتباه سهوی سپاه به ارائه توضیحاتی درباره این ماجرا پرداخت. در این حادثه تلخ از میان ۱۷۹ سرنشین و خدمه این هواپیمای مسافربری که تمامی آنها جان باختند، ۱۴۷ نفر ایرانی به شهادت رسیدند و ۳۲ نفر از اتباع کشورهای کانادا، اوکراین، سوئد، افغانستان و انگلستان درگذشتند.
در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ مواردی از ابتلا به بیماری کووید-۱۹ و شیوع ویروس کرونا در ایران به صورت رسمی منتشر شد. موضوعی که به سرعت به یکی از نگرانیهای جدی مردم و دغدغههای اصلی مسئولان بدل شد. در ماه پایانی این سال شیوهنامههای بهداشتی مقابله با این بیماری و محدودیتهایی برای کنترل آن اعمال شد.
۱۳۹۹؛ کرونا…
سال ۱۳۹۹ هم مانند ماه پایانی سال ۱۳۹۸، شیوع کرونا و کنترل آن یکی از اصلیترین مشکلات و دغدغههای کشور بوده است. هرچند با اعمال محدودیتها آمار ابتلا و مرگ میر بر اثر این بیماری در ابتدای تابستان رو به کاهش بود اما موج دوم شیوع ویروس کرونا از نیمه تیر آغاز شد و ادامه یافت.
در این میان بسیاری از مشاغل آسیب دیدهاند و به اقتصاد کشور خسارات جدی وارد شده است مخصوصا که تحریمها و فشارهای آمریکا و همراهانش اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده و همه این موارد و البته برخی سوءمدیریتها باعث شده مردم تحت فشار اقتصادی قرار گیرند. افزایش نرخ ارز و قیمت سکه و طلا و به دنبال آن سایر اجناس و خدمات یکی دیگر از مشکلات اصلی کشور در سال ۱۳۹۹ بوده است که همچنانت نوسان در بازار ادامه دارد.