طرح کوواکس و نقش آن در تولید و توزیع واکسن کرونا چیست؟
همهگیری بیماری کووید-۱۹ جهان را با مشکلی واحد مواجه کرد که حل آن نیازمند ارائه راهکاری جهانی بود. واکسیناسیون جهان در برابر این بیماری به عنوان راه حلی کارآمد و در عین حال، آرمانی برای پایان دادن به شیوع مرگبار ویروس کرونا مطرح شد. پروژهای که در صورت اجرای کامل بزرگترین عملیات تهیه و توزیع واکسن در طول تاریخ بشری خواهد بود.
گام نخست، جلب یک همکاری جهانی برای شتاب بخشیدن به توسعه، تولید و دسترس عموم قرار گرفتن آزمایش تشخیص ابتلا به بیماری کووید-۱۹، درمان و واکسنهای مقابله با این بیماری بود.
بر همین اساس، اتحاد جهانی برای واکسن با مشارکت کشورهای در حال توسعه و دولتهای اهدا کننده کمکهای مالی، سازمان جهانی بهداشت، یونیسف (صندوق کودکان ملل متحد)، بانک جهانی، صنایع واکسنسازی کشورهای صنعتی و در حال توسعه، مراکز تحقیقاتی، تشکلهای مدنی و نهادهای خیریه از جمله بنیاد بیل و ملیندا گِیتس شکل گرفت.
سپس اتحاد واکسن «گاوی»(Gavi) با مشارکت اتحاد جهانی برای تأمین مالی و هماهنگی تولید واکسنهای جدید برای پیشگیری و مهار شیوع بیماریهای عفونی که «سپی»(CEPI) نام دارد، تحت هدایت سازمان بهداشت جهانی(WHO) اجرای برنامه جهانی برنامه کوواکس(COVAX) را کلید زدند.
هدف اصلی برنامه کوواکس تسریع در ساخت و تولید واکسنهای کووید-۱۹ و حصول اطمینان از توزیع عادلانه آنها در فقیرترین کشورهای جهان است.
بر پایه این برنامه مقرر شده تا پایان سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۲ میلیارد دوز واکسن کووید-۱۹ در ۱۹۰ کشور مشارکت کننده در این برنامه به طور عادلانه توزیع شود. کوواکس ضمن مشارکت در خرید و تحویل واکسن به ۹۲ کشور کمدرآمد، از خرید واکسن توسط سایر کشورهای عضو این برنامه پشتیبانی میکند.
در واقع به محض تایید هر واکسن کرونا توسط سازمان جهانی بهداشت، عملیات انتقال و ذخیرهسازی واکسنها و سپس ارسال آنها به کشورهای جهان انجام میشود.
ایران از جمله کشورهایی است که ضمن مشارکت در برنامه کوواکس، موافقتنامههای استفاده از تسهیلات کوواکس را امضا کرده است. اخیرا نیز بنا به گفته سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران، این کشور با واریز ۲۰۰ میلیون یورو ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن کووید-۱۹ از کوواکس خریداری کرده است.
در همین حال، علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران نیز پیشبینی کرده که پس از تحویل واکسنهای ارسالی توسط طرح کوواکس، واکسیناسیون در ایران بین شش تا هشت هفته آینده آغاز شود.