سالانه به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در کشور ۱۶۸ نفر به سرطان مبتلا می‌شوند
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: سالانه به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در کشور ۱۶۸ نفر به سرطان مبتلا می‌شوند که هرساله بر اساس برنامه‌ی ثبت سرطان کشوری این آمارها به دست می‌آیند و آذربایجان شرقی نیز وضعیتی مشابه به آمارهای کشوری را داشته که در سالیان مختلف آمار آن متفاوت بوده اما نزدیک به آمار کشوری است.
دکتر جبرئیل شعربافی در گفت‌وگو با خبرنگار با بیان اینکه سرطان‌ها به دو عامل غیر قابل تغییر و محیطی یا رفتاری تقسیم‌بندی می‌شوند، اظهار کرد: از علل غیر قابل تغییر می‌توان به افزایش سن اشاره کرد که با افزایش آن احتمال ابتلا به برخی از سرطان‌ها مانند سرطان دستگاه گوارش، سرطان پستان و رحم در زنان و سرطان پروستات در مردان افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: عوامل غیر قابل تغییر دیگر جنسیت و ژنتیک هستند چراکه برخی نژادها به یک عده از سرطان‌ها مستعد بوده یا مقاومت ژنتیکی دارند و نمی‌توان آن را تغییر داد.
وی افزود: عوامل غیر قابل تغییر قطعا تحت تاثیر عوامل رفتاری خود را نشان می‌دهند که از عوامل رفتاری یا محیطی نیز می‌توان به مصرف سیگار اشاره کرد که سبب سرطان‌های لب، زبان و ریه می‌شود و یا نوع تغذیه و مصرف کم میوه و سبزیجات و افزایش مصرف ترشیجات و ادویه‌جات نیز در بروز سرطان‌های گوارشی تأثیرگذار بوده و وزن بالا و تحرک بدنی کم و یا برخی از بیماری‌هایی مثل هپاتیت نیز در ایجاد سرطان‌ها بی‌تاثیر نیستند.
شعربافی در رابطه علل افزایش ابتلای به سرطان در جامعه خاطرنشان کرد: جامعه به سمت کهولت سن پیش می‌رود و قطعا شروع سرطان‌ها در سنین بالا بیشتر است لذا شاهد افزایش شیوع سرطان در جامعه خواهیم بود از طرفی دیگر نیز علل رفتاری و محیطی مانند مواجهه با مواد سمی و شیمیایی به علت نوع شغل و یا استفاده از برخی موارد رفاهی سبب افزایش ابتلا به سرطان شده‌اند.
وی همچنین گفت: علی‌رغم فاکتورهای تأثیرگذار در بروز سرطان، سیستم تشخیص و درمان ما نیز توسعه یافته است چراکه در گذشته افراد در سنین پایین بدون تشخیص این بیماری فوت می‌کردند اما امروزه با توسعه‌ی تجهیزات شاهد افزایش ابتلا به آن هستیم اما نگران کننده نبوده و افزایش آن قابل انتظار است.
وی در خصوص راه‌های پیشگیری از این بیماری نیز بیان کرد: در علل غیر قابل تغییر، کمتر می‌توان دخالت کرد اما یک عده از علل غیر قابل تغییر تحت تاثیر عوامل محیطی و رفتاری ما هستند و سبب افزایش ابتلا می‌شوند، بنابراین با اصلاح شیوه‌ی زندگی خود و حرکت به سمت زندگی سالم‌تر احتمال ابتلا به آن را می‌توان کاهش داد.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز در تشریح شایع‌ترین نوع سرطان‌ها افزود: شایع‌ترین سرطان در جنسیت و جوامع مختلف متفاوت است اما در کل دنیا سرطان پوست به‌عنوان شایع‌ترین نوع آن شناخته می‌شود و به علت اینکه تحت تاثیر عوامل محیطی قرار دارد در محاسبات خود آن را در نظر نمی‌گیریم.
وی یادآور شد: در حالت کلی در جنس مذکر سرطان‌های دستگاه گوارش مانند روده و معده و در جایگاه بعدی سرطان پروستات و در جنس مونث نیز سرطان پستان شایع‌تر هست، البته در برخی از جوامع و مناطق، احتمال شایع بودن سرطان‌های دیگر نیز وجود دارد اما در حالت کلی شایع‌ترین سرطان‌ها این موارد هستند.
وی همچنین متذکر شد: ۴۵ تا ۴۸ درصد مرگ‌ومیر در کشور ما به علت بیماری‌های قلبی و عروقی بوده که در جایگاه بعدی حوادث و سوانح قرار دارند و سرطان‌ها نیز جایگاه سوم را به خود اختصاص داده‌اند چرا که ۱۳ تا ۱۶ درصد مرگ‌ها وابسته به این بیماری بوده و بسته به سال‌های مختلف این عدد بین ۱۳ تا ۱۶ درصد در نوسان است، همچنین معمولا مرگ ناشی از سرطان ریه در جایگاه اول قرار دارد.
شعربافی در ارتباط با اقدامات موثر انجام شده برای مقابله با این بیماری در آذربایجان شرقی نیز اظهار کرد: سرطان‌های روده بزرگ، پستان و دهانه رحم در زنان قابل شناسایی هستند و در سطح استان نیز غربالگری این سه سرطان را از سال ۹۶ شروع کرده و به علت مشکلات اعتباری تنها در دو شهرستان استان انجام می‌دهیم.
وی با بیان اینکه در صورتی که به علائم بدن خود نسبت به قبل حساس باشیم، سرطان قابل تشخیص است، گفت: در عین حال بر اساس علائم هر سرطان که می‌تواند خود را نشان دهد اقدامات تشخیصی و درمانی انجام می‌شود و امیدواریم وضعیت اعتبارات اصلاح شود تا بتوان برنامه‌ی غربالگری را در کل استان انجام داده و اقدامات خود را توسعه دهیم.
وی ادامه داد: در جوامع امروزی در خصوص بیماری سرطان تابویی ایجاد شده و همه از آن می‌ترسند اما همانگونه که بسیاری از بیماری‌ها شیوه‌ی درمان دارند، سرطان نیز نگرانی نداشته و اگر مواجه شدیم قطعا با اقدامات درمانی مناسب تشخیص و دارو درمانی، شیمی درمانی و رادیو تراپی کنترل می‌شود.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های از بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز اضافه کرد: امسال در هفته‌ی سرطان با شعار «فاصله آگاهی از عوامل خطر، علائم، تشخیص و درمان سرطان را کم کنیم» به جامعه خدمت می‌کنیم و اقدامات مناسبی برای افزایش و آگاهی در سطح شهرها و روستاهای استان انجام داده‌ایم تا نسبت به کاهش، تشخیص و درمان زودتر آن در جوامع موثر باشیم.
وی همچنین توصیه کرد: در صورت مشاهده علائمی مانند تغییر در عادات اجابت مزاج مثل یبوست یا اسهال غیرطبیعی به مدت طولانی، وجود خون در مدفوع و اختلال در دفع ادرار و وجود خون در ادرار، هر گونه تغییر در اندازه، شکل و رنگ زگیل یا خال‌های موجود در بدن و وجود زخم در پوست که پس از دو هفته بهبود نیابد، ایجاد توده یا برآمدگی در پستان یا هر نقطه دیگر بدن، خونریزی یا ترشح غیرطبیعی دستگاه تناسلی زنانه یا مجاری طبیعی بدن و اشکال در بلع غذا، سرفه‌های مداوم یا گرفتگی صدا باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
وی خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از سرطان رعایت عواملی چون پرهیز از مصرف دخانیات(سیگار و قلیان)، کنترل وزن در حد نرمال، داشتن تغذیه سالم و فعالیت بدنی، محافظت از پوست در برابر آفتاب شدید، استفاده از وسایل ایمنی در محیط کار و منزل، داشتن زندگی روانی و معنوی و زندگی اجتماعی سالم بسیار تأثیرگذار هستند.
وی در پایان تاکید کرد: افرادی که سابقه‌ی فامیلی ابتلا به سرطان دارند به‌ویژه در سرطان‌های شایع، در معرض عوامل خطر محیطی شغلی مرتبط با سرطان هستند و سابقه‌ی ابتلا به سرطان دارند باید به‌صورت دوره‌ای جهت بررسی در خصوص ابتلا یا عدم ابتلا مورد معاینه و آزمایش‌های تخصصی قرار بگیرند و همچنین در برنامه‌های غربالگری سرطان‌های گوارشی از جمله سرطان کولورکتال و سرطان‌های شایع در زنان که توسط مراکز بهداشتی درمانی انجام می‌شود، شرکت کنند.
گفتنی است؛ در کشور ما هشتم الی ۱۵ بهمن ماه به‌عنوان هفته‌ی ملی مبارزه با سرطان نامگذاری شده است که شعار امسال آن نیز «فاصله آگاهی از عوامل خطر، علائم، تشخیص و درمان سرطان را کم کنیم» می‌باشد.
//ایسنا
