زیرساخت‌ها برای استقرار صنایع بزرگ در گلستان فراهم نیست
زیرساخت‌ها برای استقرار صنایع بزرگ در گلستان فراهم نیستخبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: گلستان جزو ۱۲ استان محروم و کم برخوردار حوزه صنعتی کشور است و در سال گذشته جهت تقویت بنیه صنعتی استان، برنامه اجرا و استقرار پنج طرح محوری و اولویت‌دار با حمایت و مشارکت سازمان گسترش نوسازی ایران (ایدرو) تدوین شد و قرار شد استقرار این طرح‌ها ظرف سه سال انجام شود.
با حسین طلوعیان، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان حول محرومیت‌های صنعتی استان به گفتگو نشستیم، وی معتقد بود گلستان، استان حساس و زود رنج در مباحث منابع طبیعی و محیط زیستی است و همین حساسیت‌های فعالیت‌های صنعتی و به ویژه معدنی استان را محدود کرده است.
*گلستان از استان‌های محروم و کم برخوردار صنعتی است؛ در سال‌های اخیر وعده‌هایی در خصوص استقرار صنایع بزرگ همچون فولاد دو میلیون تنی و احداث شهرک متالوژی داده شد اما این پروژه‌ها اجرایی نشد و رتبه صنعتی استان تغییری نکرده است و خبری از استقرار صنایع بزرگ در استان نیست.
پس از ادغام سازمان صنعت، معدن و تجارت شاخصه‌های رتبه بندی تغییر کرد و رتبه بندی صنعتی استان‌ها انجام نمی‌شود اما تلاش داشتیم رتبه استان را در صدور مجوزهای صنعتی، صدور پروانه بهره‌برداری و اشتغال صنعتی ارتقاء دهیم.
با مجوزهای صادر شده در سال گذشته رتبه ۲۱ صدور مجوز صنعتی و رتبه ۱۷ صدور پروانه بهره‌برداری و اشتغال صنعتی کشور را کسب کردیم؛ گلستان، استان حساس و زود رنجی به لحاظ منابع طبیعی و محیط زیستی است از اینرو محدودیت‌های زیادی در استقرار صنایع داریم اما تلاش کردیم این محدودیت‌ها را به مصونیت تبدیل کرده و طرح‌های بزرگ اقتصادی را در استان مستقر کنیم. اما مشکل اصلی این است که زیرساخت‌ها به خصوص آب، برق و گاز برای استقرار صنایع بزرگ در استان فراهم نیست.
*در حوزه معدن هم جایگاه مناسبی نداریم؛ اگر تولید ید استان را حذف کنیم فعالیت شاخصی در حوزه معدنی هم نداریم.
بله با محدودیت تنوع تولیدات، فعالیت و تعداد معادن مواجه هستیم. بیشتر ذخیرگاه‌های معدنی استان در کوه و کمر و ارتفاعات است؛ متأسفانه یا خوشبختانه محدودیت بهره‌برداری داریم؛ گلستان دارای معدن بوکسیت است اما این معدن منطبق بر زون سرخداری است و این موضوعات محدودیت‌ها را افزایش می‌دهد.
در حال حاضر ۱۵ معدن ذغال سنگ در استان فعال است و هزار ۵۰۰ نفر در ۳۰ دهنه تونل در حال کار هستند و ظرفیت اسمی استخراج سالانه ذغال سنگ استان ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تن است؛ محدودیت‌های زیادی داریم و محدودیت‌های زیست محیطی فعالیت معادن استان را محدود کرده است.
*جدای از حساسیت‌های محیط زیستی هم‌اکنون نیمی از معادن صدف کوهی استان هم غیرفعال هستند؟
مجوز بهره‌برداری از ۱۵ یا ۱۶ معدن صدف کوهی در شهرستان‌های کلاله و گنبدکاووس با ظرفیت اسمی بهره‌برداری ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تن صادر شده است و نیمی از آن‌ها غیرفعال هستند؛ تعدادی از آن‌ها را برای احیاء به مزایده گذاشته‌ایم.
*چرا این واحدها غیرفعال شدند؟
یکسری وظایف در راستای رعایت ضوابط زیست محیطی بر عهده بهره‌بردار نهاده شده است؛ بعضاً نتوانستند حقوق دولتی را پرداخت کنند و صلب صلاحیت شدند؛ در حال حاضر متقاضی جدید که توانایی کار دارند، وجود دارد و یکی دو معدن در شرف واگذاری است.
یکی دیگر از ظرفیت‌های معدنی استان، سنگ لاشه است که ۱۰ تا ۱۵ مجوز در این حوزه صادر شده و با احتساب فعالیت‌های معدن کارخانه سیمان گالیکش، ظرفیت استخراج سنگ لاشه استان یک میلیون و ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تن است.
*برداشت بی‌رویه شن و ماسه یکی از چالش‌های استان است.
در این حوزه برنامه داریم؛ یکی از برنامه‌ها تأمین شن و ماسه دانه‌بندی شده از معادن کوهی است تا فشار مضاعف را از اراضی کشاورزی و رودخانه‌های استان برداریم؛ با توجه به اینکه حجم نیاز شن و ماسه استان زیاد است اگر این روند ادامه پیدا کند با مشکلات زیست محیطی مواجه می‌شویم و چاره‌ای نداریم جز اینکه به سمت منابع کوهی برویم.
*بخش اصلی تولیدات معدنی استان مربوط به تولید ید است؛ بسیاری از کارشناسان معتقدند در این حوزه محیط زیست قربانی شده است؟
ایران جزو محدود کشورهای صادرکننده ید است و گلستان جزو استان‌های منحصربفرد است که هم‌اکنون ظرفیت تولید سالانه ۴۰۰ تن ید را داراست؛ سه شرکت بهره‌بردار در این حوزه داریم که دو شرکت فعال هستند اما ۱۳ تا ۱۴ مورد محدوده اکتشافی داریم. برخلاف این تصور محدودیت‌های زیادی در خصوص تخصیص آب، مشکلات و محدودیت‌هایی در صدور مجوز حفاری برای شورابه ید داریم.
یکی از محدودیت‌هایی که ما را در تولید ید در استان تهدید می‌کند این بود که پروتکل زیست محیطی در این حوزه نداشتیم؛ با منابع طبیعی و محیط زیست مذاکراتی انجام شد تا پساب‌ها پس از بهره‌برداری دوباره به زمین تزریق شود؛ در شرایط فعلی واحدهای بهره‌بردار از چاه‌های قدیمی استفاده می‌کنند و زمین برای این موضوع در شرف واگذاری است تا بتوانند ادامه فعالیت دهند.
دو طرح در تولید بُرُم از شورابه ید با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیارد تومانی در دستور کار داریم؛ برم عنصر استراتژیکی است؛ یک زمین در کنار کارخانه ید در شرف واگذاری است اگر این طرح انجام شود توفیق خوبی در زمینه فعالیت‌های معدنی استان ایجاد می‌شود.
*در خصوص برنامه‌های توسعه صنعتی استان هم کمی توضیح دهید.
بیست و یک طرح مهم صنعتی استان با مجموع سرمایه گذاری ۵۳ هزار میلیارد تومان به عنوان طرح‌های پیشران صنعتی مشخص شده است؛ پیشرفت فیزیکی این طرح‌ها هم‌اکنون بین پنج تا ۸۰ درصد است و با بهره‌برداری از آن‌ها هزار و ۸۱۵ نفر مشغول به کار می‌شوند.
هم‌اکنون هزار و ۱۴۵ طرح صنعتی با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۱۱۰ هزار و ۶۲ میلیارد ریال و پیش‌بینی اشتغال ۳۲ هزار و ۵۷۵ نفر در استان وجود دارد از این تعداد ۲۵۴ طرح با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۱۴ هزار و ۲۹۷ میلیارد ریال، پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد دارند که تلاش ما این است تا در سال جهش تولید آن‌ها را به بهره‌برداری برسانیم و در این صورت زمینه اشتغال چهار هزار و ۱۸۳ نفر فراهم می‌شود.
