نقاشی‌های کلیشه‌ای دوران بچگی پر بود از خانه و درخت و چمن و آسمان. آسمانی که آن بالای کاغذ همیشه آنقدر مداد‌رنگی آبی را فشار می‌دادیم تا یکدستی‌اش را ثابت کنیم. ولی حالا هر قدر شهر مدرن‌تر می‌شود، رنگ آسمان‌اش بیشتر به خاطرات قدیمی منتهی می‌شود.
اگر قبل‌ترها بی‌رنگی آسمان را پای روزهای مه‌آلود زمستانی و نشانه بارش برف می‌دانستیم حالا آنقدری کارکشته شده‌ایم که پیش از اعلام اخبار هواشناسی و هشدارهای محیط زیستی، خودمان متوجه باشیم که امروز هوا آلوده است و باید ماسک‌های سفید را دوباره و دوباره استفاده کنیم.
پدیده آلودگی هوا در مناطق شهری، یکی از ره‌آوردهای انقلاب صنعتی است که از سیصد سال قبل آغاز شد و با توسعه صنعتی و زیاد شدن شهرها بر میزان و شدت آن روز به روز افزوده می‌شود.
آلودگی ناشی از خودروها، فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی، آلودگی ناشی از سوخت نیروگاه تبریز، آلودگی ناشی از کارخانجات اطراف شهر، ریزگردهای فرامنطقه‌ای و… ولی خیلی عوامل دیگر که کفه صنعتی بودن را در کنار اطلاع عنوان کلان‌شهر با تمام مشکلاتش کنار هم قرار می‌دهد.
با بررسی عوامل آلوده‌کننده هوای شهر تبریز به نیروگاه این شهر می‌رسیم؛ چند سالی است که افزایش استفاده از سوخت مازوت به جای گاز طی فصل پاییز و زمستان در نیروگاه حرارتی تبریز، باعث بالا رفتن آلودگی هوا شده تا دوباره این نیروگاه به تنهایی مسوولیت بخش عمده افزایش آلودگی هوای تبریز و شهرهای اطراف را داشته باشد.
تبریز زیر سایه «مازوت»!
گاز نیروگاه تبریز با تصمیمی عجیب از سوی شرکت ملی گاز قطع شده، تصمیمی که نتیجه آن استفاده کامل از مازوت به عنوان سوخت این نیروگاه و در نتیجه تشدید آلودگی هوای باغ شهر ایران شده است.
در حالی که نیروگاه حرارتی تبریز به عنوان یکی از دلایل اصلی و قطعی آلودگی هوای این کلان‌شهر و نیز اسکو، ایلخچی، خسروشهر و آذرشهر محسوب می‌شود، گاز این نیروگاه به همراه نیروگاه سهند در بین تمام نیروگاه‌های حرارتی کشور با تصمیمی عجیب از سوی شرکت ملی گاز قطع شده، تصمیمی که نتیجه آن استفاده کامل از مازوت به عنوان سوخت این نیروگاه‌ها و در نتیجه تشدید آلودگی هوای مناطق یاد شده است.
نیروگاه حرارتی و گازی تبریز که در منطقه صنعتی غرب تبریز در کنار بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و مجاور به مناطق پرجمعیتی چون سردرود، کوجوار، شهرک اندیشه و حتی راه‌آهن واقع شده، با ظرفیت تولید ۸۰۰ مگاوات برق دارای ۲ واحد بخار و ۲ واحد گازی تولید برق است که معمولاً در فصل زمستان و در مواقع افت فشار گاز از سوخت مازوت برای تداوم فعالیت خود استفاده می‌کند.
موضوعی که از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل آلودگی هوای تبریز و البته آذرشهر، اسکو، ایلخچی و خسروشهر به دلیل تولید و انتشار میزان بالایی گاز آلاینده و سمی دی‌اکسید گوگرد یاد می‌شود.
*زنگ خطر آلودگی هوا در تبریز/ نیروگاه حرارتی با سوخت مازوت متهم ردیف اول
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجانشرقی در خصوص آلایندگی نیروگاه تبریز، اظهار داشت: برای کاهش استفاده از مازوت در این نیروگاه و افزایش سهمیه گاز آن باید پیگیری‌های جدی انجام شود.
جواد رحمتی با تأکید بر شناسایی و برخورد قانونی با واحدهای آلاینده هوا، افزود: مسأله آلودگی هوا به اندازه مهم است و اعمال قانون در این حوزه باید به صورت جدی انجام شود.
وی با بیان اینکه اداره‌کل حفاظت محیطزیست وظیفه نظارت بر آلاینده‌های هوا را بر عهده دارد، گفت: برخی از صنایع و واحدها نه تنها عوارض آلایندگی پرداخت نمی‌کنند، بلکه برای کاهش آلایندگی نیز هزینه نمی‌کنند که باید با این واحدها برخورد قانونی شود.
رحمتی با تأکید بر شناسایی واحدها و صنایع تأثیرگذار در آلودگی هوا، تصریح کرد: رفتارهای انفعالی مانند تعطیلی ادارات و مدارس کافی نیست و باید اعمال قانون نیز جدی گرفته شود.
وی با اشاره به پدیده وارونگی هوا در ماه‌های پایانی سال که باعث افزایش آلودگی می‌شود، یادآور شد: سازوکاری طراحی شود که در وضعیت‌های مختلف، اقدامات لازم انجام شود و نیازی به تصمیم‌گیری‌های اضطراری نباشد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجانشرقی همچنین در خصوص آلایندگی نیروگاه تبریز، ادامه داد: برای کاهش استفاده از مازوت در این نیروگاه و افزایش سهمیه گاز آن باید پیگیری‌های جدی انجام شود.
مصرف سوخت نفت کوره بدون رعایت استانداردهای خروجی دودکش در نیروگاه تبریز!
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجانشرقی نیز با تأکید بر اتخاذ تمهیدات زیست‌محیطی نیروگاه‌ها متناسب با سوخت مصرفی آنها و رعایت الزامات و استانداردهای خروجی دودکش در هر نوع سوخت اظهار داشته است: در تبریز به غیر از نیروگاه که در مواقع اضطراری از سوخت نفت کوره استفاده می‌کند، هیچ واحد صنعتی دیگری از مازوت استفاده نمی‌کند.
حسن عباس‌نژاد گفت: با تیم‌سازی و افزایش تعامل بین دستگاهی که در استان صورت گرفته، خوشبختانه از فعالیت واحدهای آلاینده هوا جلوگیری شده است به‌طوریکه کلیه واحدهای صنعتی استان خصوصا تبریز به غیر از نیروگاه از سوخت پاک استفاده می‌کنند و با توجه به هماهنگی انجام شده در استان و با همکاری شرکت پخش فرآورده‌های نفتی آذربایجانشرقی از توزیع سوخت نفت کوره و از فعالیت واحدهای بازیافت غیرمجاز جلوگیری می‌شود.
وی افزوده است: خوشبختانه میزان آلایندگی واحدهای پتروشیمی و پالایشگاه تبریز نیز با توجه به پیگیری‌های انجام شده و همت مسوولان با اجرای طرح‌های مختلف تصفیه فاضلاب و بازچرخانی پساب و جمع‌آوری گازهای خروجی و مدیریت پسماند و احداث کارخانه جدید گوگرد به حداقل رسیده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجانشرقی با اشاره به اینکه رعایت استانداردهای خروجی دودکش از الزامات قانونی حاکم بر فعالیت واحدهای صنعتی و تولیدی محسوب می‌شود، متذکر شد: نیروگاه‌ها تبریز باید متناسب با نوع سوخت مصرفی تمهیدات لازم را برای جلوگیری از آلودگی ایجاد کنند.
عباس‌نژاد اذعان داشت: پیگیری‌های انجام شده و حضور به موقع اکیپ‌های پایش شبانه منجر به کاهش آلودگی در سطح استان شده است ولی متاسفانه مصرف سوخت نفت کوره بدون رعایت استانداردهای خروجی دودکش در نیروگاه‌ها با توجه به نزدیکی نیروگاه تبریز به شهر و مراکز مسکونی باعث افزایش بار آلودگی هوای شهر شده که در این زمینه مکاتباتی با مسوولان استان خصوصا نمایندگان مجلس انجام شده تا پیش‌بینی‌ها و تمهیدات لازم جهت استفاده ظرفیت‌های لازم انجام گیرد.
حسن عباس‌نژاد با اشاره به اینکه نیروگاه تبریز و منابع متحرک بیشترین حجم آلودگی هوا را به خود اختصاص داده‌اند، توضیح داد: غلظت اکسیدهای گوگرد در هوای تبریز در ۲ ماه گذشته تقریبا ۲ برابر ۶ ماه ابتدایی سال بوده است.
نیروگاه حرارتی عامل اصلی آلودگی هوای تبریز
در همین خصوص رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تبریز ضمن تاکید بر الزام واحدهای آلاینده استان به رعایت اصول و ضوابط زیست‌محیطی جهت پیشگیری از آلودگی هوای کلان‌شهر تبریز در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوا گفته است: عوامل عمده آلاینده هوای کلان‌شهر تبریز به ۲ گروه ساکن و متحرک تقسیم می‌شود به‌گونه‌ای که وسایل نقلیه شخصی فاقد معاینه فنی، ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده، تردد غیرمجاز خودروهای سنگین دودزا از عوامل مهم آلاینده‌های متحرک هستند.
شهنام اشتری افزوده است: در راستای اجرای ماده ۱۳ قانون هوای پاک نیروگاه حرارتی تبریز با توجه به استفاده سوخت مازوت به‌عنوان مهم‌ترین منبع آلاینده هوای تبریز از منابع ساکن در شرایط فعلی بوده که باید نسبت به تغییر سوخت آن اقدام و تمهیدات کنترل آلودگی اتخاذ کنند.
البته باید موضوع آلودگی آب‌های زیرزمینی را دیگر تهدید زیست محیطی نیروگاه حرارتی تبریز برشمرد که مجموعه محیط زیست استان نسبت به آن هشدار داده اما متاسفانه با وجود تمام این موارد اخیراً موضوعی نگرانی‌ها در خصوص تهدیدات زیست.محیطی این نیروگاه را تشدید کرده و آن هم قطع گاز نیروگاه حرارتی تبریز از سوی شرکت ملی گاز ایران است.
نیروگاه حرارتی تبریز فرسوده است/ ایجاد نیروگاه جدید با علوم روز و مصرف آب و سوخت کمتر
نماینده مردم تبریز در مجلس نیز با اشاره به فرسودگی نیروگاه حرارتی تبریز گفته است: نیروگاه جدیدی با مصرف آب و سوخت کمتر و تولید برق بیشتر در همان سایت با بهره‌گیری از علوم روز و تکنولوژی‌های جدید ایجاد می‌شود.
محمدحسین فرهنگی با بیان اینکه نیروگاه تبریز فرسوده شده است و به‌طور اساسی نیاز به تغییر تکنولوژی جدید دارد، اظهار داشته است: توافق اولیه برای بازتوانی این نیروگاه با مجموعه شستا و صندوق بازنشستگی انجام شده است.
وی خاطرنشان کرده است: در این خصوص مطالعه نادرستی توسط یک شرکت در خصوص نیروگاه تبریز انجام شده بود که اصلا مربوط به این نیروگاه نبود و کپی شده از جای دیگری بود.
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی تصریح کرده است: مذاکراتی برای انجام مطالعاتی در این زمینه توسط پژوهشگاه نیرو صورت گرفته و براساس آن مطالعات و با موافقت صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی نیروگاه جدیدی با مصرف آب و سوخت کمتر و تولید برق بیشتر در همان سایت با بهره‌گیری از علوم روز و تکنولوژی‌های جدید ایجاد شود.
آلودگی هوای تبریز در اثر استفاده از مازوت در نیروگاه بیداد می‌کند/ چطور مصرف مازوت در تهران و کلان‌شهرهای دیگر ممنوع اما در تبریز آزاد است
امام جمعه تبریز با بیان اینکه متاسفانه آلودگی هوای تبریز در اثر استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی تبریز به اوج خود رسیده است، گفت: سوال این است، چطور می‌شود در نیروگاه‌های تهران، کرج و اصفهان اجازه استفاده از مازوت داده نمی‌شود اما در تبریز اجازه استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی داده می‌شود.
سیدمحمدعلی آل‌هاشم با تذکر به وزارت نیرو و وزارت نفت بیان داشت: متاسفانه آلودگی هوای تبریز در اثر استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی تبریز به اوج خود رسیده است، آقایان دقت کنند، نمایندگان محترم مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی در تهران از وزرا و مسوولان ذی‌ربط پیگیر باشند.
وی با بیان اینکه آلودگی هوای تبریز بیداد می‌کند، گفت: از محیط زیست وضعیت آلودگی هوای تبریز را بپرسید که روزانه گزارش می‌دهند، چطور می‌شود در نیروگاه‌های تهران، کرج و اصفهان و … اجازه استفاده از مازوت داده نمی‌شود اما در تبریز اجازه استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی تبریز داده می‌شود و این یک سوال است.
آل‌هاشم افزود: من البته شاهد پیگیریاستاندار آذربایجانشرقی در این رابطه هستم اما امیدوارم این پیگیری به صورت جدی هم توسط مسوولان استانی و هم نمایندگان انجام شود.
وی تصریح کرد: از وزارت نیرو و نفت در رابطه با استفاده مازوت در نیروگاه تبریز گلایه داریم که امیدواریم به این مسئله به صورت جدی توجه کنند.
طرح سوال از وزیر نفت بابت مازوت سوزی در نیروگاه تبریز
عضو هیات رئیسه مجلس از امضای ۹ نماینده بر طرح سوال از وزیر نفت بابت مازوت‌سوزی در نیروگاه تبریز خبر داد.
روح الله متفکرآزاد با اشاره به طرح سوال از وزیر نفت درباره استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی تبریز و سهند اظهار داشت: در هفته گذشته جلسه‌ای با حضور آقای چگینی، مدیرعامل شرکت گاز ایران برگزار کردیم که مطالب مطرح شده در این جلسه قانع کننده نبود.
وی افزود: در این زمینه جلسه‌ای دیگر نیز با حضور آقای اوجی وزیر نفت برگزار کردیم که متاسفانه این جلسه نیز نتیجه‌ای نداشت و به جمع.بندی نرسیدیم.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: تاکید وزارت نفت بر این است که مصرف گاز افزایش زیادی داشته است.
متفکر آزاد ابراز کرد: همچنین وزارت نفت تاکید دارد که متاسفانه استخراج کافی گاز در دولت قبل انجام نیافته و تشکیلات مورد نظر و سیستم‌ها بازسازی نشده است، از این‌رو مشکل ظرفیت گاز داریم که مجبور هستیم برای اینکه مردم در سرما نمانند از گاز نیروگاه‌ها کم کنیم.
عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بنده نیز تاکید کردم که مردم آذربایجان نسبت به سال‌های گذشته صرفه‌جویی کردند که در این راستا مردم باید ثمره آن را ببیند، در حالیکه نیروگاه‌های تهران اصفهان و کرج از گاز استفاده کرده و مصرف مازوت ممنوع است اما در تبریز مازوت سوزی ادامه دارد.
وی تصریح کرد: استفاده از سوخت مازوت به جای گاز و ایجاد آلایندگی بسیار جدی بوده که در این راستا بحث‌هایی داشتیم و طرح سوال ما به دلیل عدم اقناع به کمیسیون تخصصی ارجاع شد.
وی از امضای ۹ نفر از نمایندگان در ذیل طرح سوال از وزیر نفت در مورد مازوت سوزی در نیروگاه تبریز خبر داد و گفت: با حمایت قاطع نماینده معزز ولی فقیه در استان و استاندار محترم، امیدوارم این پیگیری نتیجه داده و از ادامه مصرف مازوت و افزایش روزهای آلوده تبریز جلوگیری کنیم.
در پایان باید به این نکته اساسی و البته عموماً مغفول مانده نیز اشاره کرد که هر چند در حال حاضر نیروگاه حرارتی گازی تبریز به عنوان مرکز دیسپاچینگ منطقه شمال‌غرب محسوب می‌شود اما با توجه به فرسودگی و آلاینده بودن آن و نیز به سر رسیدن عمر چنین روش‌هایی برای تولید برق، مسوولان و دستگاه‌های ذی‌ربط در حوزه انرژی باید تصمیم و تمهیداتی اساسی برای جایگزینی نیروگاه‌هایی از این دست با نیروگاه‌های تولید انرژی‌های نو و انواع تجدیدپذیری چون خورشیدی و بادی اتخاذ کنند.
موضوعی که با توجه به بحران آلودگی هوا و البته معضل کم آبی و محدودیت به‌کارگیری سدهای برق آبی در شبکه توزیع امری اجتناب‌ناپذیر است اما بر خلاف بسیاری از کشورها که با مصارف بسیار کمتر از ایران به صورتی جدی به سمت استفاده از این منابع نوین انرژی حرکت کرده‌اند.
تاکنون اقدام ملموسی در این خصوص به ویژه در آذربایجانشرقی صورت نگرفته و معدود پروژه‌های اجرا شده نیز بیشتر حالت ویترینی و نمایشی داشته و به جای آن همواره اقدامات مسکن گونه‌ای چون گازسوز کردن نیروگاه‌ها به عنوان دغدغه مورد توجه بوده است.
//فارس
