روایت جان بولتون از جزییات لغو حمله آمریکا به ایران
روایت جان بولتون از جزییات لغو حمله آمریکا به ایران
گروه بینالملل: مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید، در بخشی از کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» از روز ۳۰خرداد سال ۱۳۹۸صحبت میکند که به نیروگاه برق عربستان سعودی حمله شد و پهپاد آمریکا بر فراز خلیج فارس توسط ایران سرنگون شد.
جان بولتون مینویسد: «من و اسپر در اتاق کار من در حال صحبت بودیم که تلفنی به او اعلام شد که حوثیهای یمن واحد نمکزدایی نیروگاه برق عربستان را موشکباران کردند. اسپر بهسرعت راهی پنتاگون شد و من با دانفورد تماس گرفتم؛ اما او از این خبر بیاطلاع بود…». بولتن به تفضیل توضیح میدهد که پس از آن چطور با دونالد ترامپ تماس گرفتند و او خواستار تشکیل یک جلسه فوری شد: «من نگران این بودم شاید این خبر اشتباه باشد؛ برای همین خواستم این جلسه تا صبح روز پنجشنبه عقب بیفتد». بقیه اعضا با این موضوع موافقت میکنند.
اما ساعت ۹و ۳۰دقیقه شب خبر میرسد که ایران یک پهباد دیگر ایالاتمتحده را سرنگون کرده است. بنابراین شاناهان، پمپئو، اسپر، دانفورد و بولتون جلسه تشکیل میدهند. روز بیست ژوئن در اتاق جنگ ساعت ۷صبح جلسه تشکیل میشود. در این جلسه، دانفورد گزارش میدهد که پهباد گلوبال هاواک، مطمئنا بر فراز آبهای بینالمللی پرواز میکرده است. «هرچند احتمالا این پهباد به داخل منطقهای نفوذ کرده باشد که ایران بهطور یکجانبه بر فراز آبهای خود ترسیم کرده و فقط ایران آن را به رسمیت میشناسد». «دانفورد پیشنهاد داد که ما سه سایت در سواحل ایران را هدف قرار دهیم». جلسه پایان میپذیرد؛ اما همگی بر این اعتقاد هستند که حمله باید تلافی شود. در این میان، «پمپئو و من بر پاسخی سختتر از آنچه دانفورد و شاناهان میخواستند، تاکید داشتیم». «در نهایت اما بر سر حمله به سه سایت و نیز اقدامات دیگر به توافق رسیدیم». بعد از این جلسه، ترامپ تصمیم میگیرد با رییس کنگره دیدار کند. ترامپ در توییتی می.نویسد که «ایران اشتباه بزرگی کرده است». پنس، اسپر، شاناهان، دانفورد، پمپئو، هاسپل، مولوانی، سیفولون، ایزنبرگ و بولتون به همراه اعضای شورای امنیتملی ایالاتمتحده جلسه تشکیل میدهند و پیشنهاد حمله به سه نقطه ساحلی ایران مطرح میشود.
بولتون پس از ذکر نظرات گوناگون درباره پیشنهاد حمله به این سه سایت ایرانی مینویسد: «ترامپ پرسید نکند این سایتها روسی باشند و این سایتها چقدر گرانقیمت هستند و دانفورد به او اطمینان داد که این سایتها ساخت روسیه هستند؛ اما به اندازه پهباد ما گرانقیمت نیستند». بعد از آن صحبت به میزان خسارات جانی در این حمله میرسد و «دانفورد گفت که حمله شب صورت خواهد گرفت. بنابراین، تعداد تلفات جانی آن کم خواهد بود اما عدد و رقم مشخصی اعلام نکرد و کسی هم در این مورد سوالی نپرسید».
وی ادامه میدهد: «با شناختی که از ترامپ داشتم میدانستم که او میخواهد بیشتر از آنچه ما پیشنهاد دادیم، حمله صورت بگیرد و در این مورد از من سوال کرد که من پاسخ دادم ما میتوانیم همه آنها را یکباره انجام دهیم، میتوانیم به صورت جداجدا این کار را انجام دهیم، هرطور که شما میخواهید. فقط برای اینکه ترامپ بفهمد که ما نظر او را در مورد دیگر گزینههای رد نمیکنیم». بولتون مطمئن است ترامپ با پیشنهاد آنها موافقت میکند. جلسه ادامه پیدا میکند؛ درحالیکه پمپئو تقریبا ساکت است.
ترامپ به قانون کری/لاگون اشاره میکند که هیچ نوع مذاکرهای با ایران قانونی نیست و در نهایت، پرسید که حمله چه زمانی صورت خواهد گرفت و دانفورد گفت احتمالا در ساعت۹ بعدازظهر به وقت واشنگتن. دانفورد همچنین گفت آقای رییسجمهور، اگر آنها [ایرانیها] سعی کنند آمریکاییها را بکشند، ما به شما مراجعه خواهیم کرد و ترامپ پاسخ داد من فکر نمیکنم. من نگران سربازانمان در سوریه هستم. آنها را از آنجا بیرون آورید. دانفورد پاسخ داد. ما میخواهیم به آن نقطه برسیم و ترامپ گفت سوریه دوست ما نیست».
بولتون ادامه میدهد: «در این تصمیمگیری سه جنبه مهم وجود داشت: اول، ما به اهداف نظامی حمله میکردیم، همانطور که در بالا توضیح دادم، نه فقط به آنهایی که سمبل هستند؛ دوم، ما داخل ایران را هدف قرار میدادیم و از خط قرمز ایران عبور میکردیم و مطمئنا بیانیههای آنها را تکرار میکردیم که میگفتند چنین حملهای با پاسخ بسیار بزرگی مواجه خواهد بود؛ و سوم، ما با این حمله خساراتی وارد میکردیم و با این سوال از طرف ترامپ مواجه بودیم که این حملهای که او دستورش را میدهد، آیا باعث کشته شدن ایرانیها میشود (و احتمالا کشتهشدن روسها). پس از آن، جلسه با حضور نانسی پلوسی برگزار میشود. و چاک شامر میگوید که دموکراتها از این حمله حمایت میکنند. ترامپ وضعیت موجود را تشریح میکند و میگوید که آنها [ایرانیها] خواستار گفتوگو هستند. «دموکراتها نگران حمله نظامی بودند؛ اما ترامپ میگوید ما حمله میکنیم؛ اما نه حملهای که فاجعهبار باشد. بعد ترامپ ادامه داد اگر کاری نکنیم، خطر کردهایم».
جلسه با تاکید بر انجام حمله به پایان میرسد. ساعت ۵ و ۳۵دقیقه بولتون با ترامپ تماس میگیرد و اعلام میکند که همهچیز آماده است. اما پس از ساعتی شاناهان با او تماس میگیرد و خبر از حمله بزرگ به سفارت بریتانیا در تهران را میدهد و بنابراین، «او و دانفورد تصمیم گرفتهاند حمله به ایران را یک ساعت عقب بیندازند… من با ترامپ تماس گرفتم و گفتم باید برنامه حمله به ایران یک ساعت عقب انداخته شود. ترامپ موضوع را ملتفت نشد که چرا باید حمله عقب انداخته شود». بولتون با پمپئو تماس میگیرد، پمپئو میگوید «دانفورد و شاناهان دستپاچه هستند و موافق این هستند که حمله چند روزی عقب بیفتد تا موضوع حمله به سفارت بریتانیا کاملا مشخص شود و آیا میتوانیم بریتانیا را با خودمان همراه کنیم.»
پس از آن، ترامپ با بولتون تماس میگیرد و میگوید تصمیم گرفته است حمله را لغو کند چون «متناسب» نیست. ترامپ میگوید: «یکصد و پنجاه به یک» و «من فکر کردم که احتمالا منظور ترامپ تعداد موشکهایی که باید ما در مقابل یک موشک ایرانیها که گلوبال هاواک را سرنگون کرد، پرتاب کنیم. در عوض، ترامپ گفت که در صحبت با کسانی گفتهاند که شاید تلفات جانی ایرانیها صد و پنجاه نفر باشد». او دوباره تاکید میکند که «متناسب نیست». ترامپ با تاکید بر این نکته تلفن را قطع میکند که دوست ندارد در تلویزیون شاهد کلی جنازه باشد. «من سعی کردم نظرش را تغییر دهم اما نشد». بولتون در ادامه با تشبیه رفتار ترامپ به «عجیب و غریب بودن» مینویسد که برای تغییرنظر رییسجمهور به کاخسفید میرود و میشنود که حمله لغو شده است. بولتون به این نتیجه میرسد که ایزنبرگ بوده که عدد ۱۵۰نفر را به ترامپ تلقین کرده و «مدعی شده که این نوع تلافی کردن روش متناسبی نیست».