دلایل خطاهای دارویی پرستاران در بیمارستان‌ها
پژوهشگران کشور در یک مطالعه پژوهشی، به بررسی دلایل و عوامل تأثیرگذار بر بروز خطاهای دارویی پرستاران در بیمارستان‌های آموزشی پرداخته‌اند.
به گزارش باش خبر وبه نقل از ایسنا، نظام‌های سلامت در تمام کشورها نسبت به گذشته نقش عمده و مؤثرتری در زندگی و سلامت انسان‌ها ایفا می‌کنند. این نظام‌ها در حقیقت مسئولیت حیاتی و مداومی نسبت به تمام افراد یک جامعه در تمام دوره زندگی‌شان داشته و ایجاد آن‌ها برای رشد سالم افراد خانواده‌ها و جوامع در هر جای دنیا ضروری و حیاتی است. بااین‌حال در چنین نظام‌هایی، فرآیندهای بهداشتی و درمانی می‌توانند با بروز خطراتی برای بیماران همراه باشند. اگرچه مقوله خطای عملکردی بشر، به‌طور کلی اجتناب‌ناپذیر است، اما خطاهایی ازجمله خطاهای دارویی که در فرآیند ارائه خدمات سلامت رخ می‌دهند، بایستی با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرند.
به اعتقاد پژوهشگران، خطاهای دارویی یکی از علل مرگ‌ومیر و آسیب به بیماران و از چالش‌های مهم تهدیدکننده نظام سلامت در تمامی کشورها و از شایع‌ترین خطاهای پزشکی شناخته‌شده محسوب می‌شوند. خطاهای دارویی، کلیه ابعاد فرایند دارویی از تجویز، نسخه‌نویسی، توزیع، دادن دارو و پایش را که همگی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند، شامل می‌شوند. نتایج مطالعات مختلف بیانگر آن هستند که خطاهای دارویی به دلایل قابل پیشگیری متعددی ازجمله دوز اشتباه دارو، زمان و روش نامناسب انتقال دارو به بیمار، خطاهای انسانی خاص، عدم آگاهی کامل از دارو و حجم بالای کار رخ می‌دهند.
این موضوع مهم، دستمایه گروهی از محققان کشور از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جیرفت، ایران و شیراز با همکاری دانشکده علوم پزشکی اسفراین قرار گرفته تا درباره آن مطالعه‌ای را انجام دهند. در این مطالعه، محققان به شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بروز خطاهای دارویی پرستاران بیمارستان‌های آموزشی پرداخته‌اند.
آن‌ها در این مطالعه توصیفی تحلیلی، از مشارکت ۳۴۰ پرستار از ۱۰ بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز بهره برده و با استفاده از پرسشنامه، داده‌های مورد نیاز خود را جمع‌آوری کرده‌اند.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که خستگی ناشی از بار کاری، شیوه نظارت و سرپرستی و همچنین تراکم زیاد کارها از مهم‌ترین علل تأثیرگذار در بروز خطاهای دارویی در پرستاران هستند.
در این خصوص، علی‌رضا یوسفی، استادیار گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جیرفت و سایر همکارانش در این تحقیق، توضیح داده‌اند: «بر اساس نتایج، عوامل انسانی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در وقوع خطای دارویی بوده‌اند. مهم‌ترین علت خطاهای دارویی در حیطه‌های عوامل انسانی، مدیریتی و محیطی به ترتیب شامل خستگی ناشی از بار کاری، شیوه نظارت و سرپرستی بخش و تراکم زیاد کارها بودند».
آن‌ها افزوده‌اند: «بین عوامل انسانی با متغیرهای سن، جنسیت، رابطه استخدامی و وضعیت تأهل و بین عوامل مدیریتی با متغیرهای رابطه استخدامی و تعداد بیمار تحت نظر، ارتباط آماری معنی‌دار و قابل‌توجهی مشاهده شد».
مجریان این پژوهش با توجه به یافته‌های حاصله، به‌کارگیری راهکارهای کاهش خستگی ناشی از بار و تراکم کاری نظیر برقراری تعادل در شیفت‌های کاری پرستاران و همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی نحوه نظارت و سرپرستی بخش به‌منظور ارتقاء سطح توانمندی‌های مدیریتی پرستاران را پیشنهاد کرده‌اند.
این یافته‌های علمی پژوهشی را «مجله راهبردهای مدیریت در نظام سلامت» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد منتشر کرده است.
