درخت جنگلی در ارسباران قطع نمی‌شود

به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی استان آذربایجان شرقی،نشست باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی با حضور دانشجویان فعال در زمینه محیط زیست و رئیس اداره جنگلکاری و جنگلداری اداره کل منابع طبیعی استان بررسی شد.

رئیس اداره جنگلکاری و جنگلداری اداره کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی در این جلسه، پای مشکلات دانشجویان فعال در حوزه محیط زیست و حقوق حیوانات نشست و به سوالات مرتبط با حوزه منابع طبیعی پاسخ داد.

حسن منافی در این جلسه با بیان اینکه مطالبه‌گری نشانه بلوغ یک جامعه بوده و باید از جامعه شروع شود، اظهار کرد: هیچ کشوری را نمی توان پیدا کرد که با وجود داشتن صنعت پیشرفته دارای منابع طبیعی ضعیفی باشد و توسعه پایدار همه جانبه و در تمامی حوزه‌ها می‌افتد؛ به همین ترتیب اگر کشوری جهان سومی محسوب می‌شود، در تمامی زمینه‌ها جهان سومی است.

وی اضافه کرد: کشورهایی که برای پیشرفت در صنعت شروع به ارتزاق از جنگل و بریدن درختان نشان کردند، به زودی به این اشتباه پی برده و متوجه شدند که صنعت بدون پشتوانه منابع طبیعی ارزشی ندارد و عوارض آن مانند بیماری‌های مختلف به جامعه باز می‌گردد؛ چند سالی است که از گرد و غبارهایی صحبت می‌شود که از عراق وارد کشور شده‌اند، در حالی که این غبارها به دلیل نابودی جنگل‌های زاگرس وارد کشور شده‌اند.

وی جنگلکاری، سطح جنگل و منابع طبیعی را یکی از شاخصه‌های پیشرفت در کشورهای پیشرفته عنوان کرد و گفت: تمامی کشورهای پیشرفته هم برای صنعت و هم برای کشاورزی و منابع طبیعی و جنگل‌هایشان برنامه دارند.

وی در پاسخ به آخرین وضعیت قاچاق چوب در جنگل‌های ارسباران، اظهار کرد: افراد، قانون ادارات و خبرگزاری‌ها تعبیر و تفسیرهای مختلفی از قاچاق چوب دارند، بریده شدن چوب جنگلی به صورت غیرمجاز و حمل توسط افراد از نظر قانون، قاچاق چوب محسوب می‌شود؛ سال‌های قبل عکس گرفتن از ماشین‌های حمل چوب تبدیل به عادت شده بود، درحالیکه هر حمل چوبی قاچاق نیست.

حسن منافی گفت: چوب تا سال ۹۶ ارزشی نداشت، اما با مطرح شدن طرح تنفس جنگل‌های شمال و ممنوع شدن درختان جهت بهره برداری، چوب ارزش پیدا کرد، تا قبل از سال ۹۶ خلاء قانونی داشته و هیچ برنامه‌ای برای حمل چوب نداشتیم، اداره کل منابع طبیعی نیز مسئولیتی در این راستا ندارد، زراعت چوب یکی از طرح‌های این اداره است که در آن باغدار تشویق می‌شود تا درخت کاشته و با بریدن و فروش آن ارتزاق کند.

وی خاطرنشان کرد: وزارت جهاد کشاورزی از سال ۹۲ به سازمان جنگل‌ها جهت هدفمند کردن حمل چوب‌آلات و طراحی قانون دستور داد، بخش نامه‌ای هم در خصوص بررسی قطع درختان باغی به اداره کل منابع طبیعی صادر شد؛ ما قطع درختان جنگلی در جنگل‌های شمال و ارسباران نداریم، ضمن اینکه جنگل‌های ارسباران قابل بهره‌برداری نیستند و همکاران منابع طبیعی و محیط زیست کاملا موضوع را رصد می‌کنند؛ سامانه‌ای به منظور حمل درختان باغی طراحی شده است و کارشناسان جهاد کشاورزی قبل از قطع درخت توسط باغدار به محل رفته و بررسی و نشانه‌گذاری و حجم‌یابی انجام داده و سپس مجوز توسط داره کل منابع طبیعی صادر می‌شود.

وی با بیان اینکه اداره کل منابع طبیعی یگان حفاظت داشته و به تمامی پاسگاه‌ها در خصوص حمل چوب نامه نوشته شده است، اظهار کرد: منکر قطع درختان نیستیم و شاید یکی دو مورد دیده شود و چوب‌ها هم توسط هر خودرویی اعم از خودروی شخصی، باری یا آمبولانس حمل شود، این مسائل بیشتر در مورد جنگلهای شمال که ارزش ریالی دارند، مطرح است، جنگل‌های آذربایجان شرقی چند مقابل بهره‌برداری نیستند. خوشبختانه ما در استانمان قاچاق چوب نداریم و چوب‌هایی که پشت کامیون‌ها می‌بینید، درختان و صنوبرهای باغی هستند.

وی با بیان اینکه فقط برش از مستثنیات مردم اتفاق می‌افتد و فروش درختان جنگلی اتفاق نمی‌افتد، گفت: ممکن است یکی از روستاییان یکی از درختان جنگلی را هم ببرد، اما این تاثیری در رویش درختان جنگل ندارد. خوشبختانه قانون جنگل‌ها که در سال ۴۲ نوشته شده است یکی از کامل‌ترین قانون‌ها بوده و به این نیز توجه دارد که روستاییانی که در مناطق دوردست زندگی کرده و امکانات خاصی ندارند و محروم هستند، باید زندگی کنند، بر اساس این قانون جنگل‌نشینان می‌توانند بر اساس نظرات کارشناسان منابع طبیعی درخت هرز را حذف کرده و استفاده کنند، درختانی که به این منظور بریده می‌شوند، قانونی بوده و حق جنگل نشینان است، اما با قاطعیت می‌گویم که قطع درختی که موجب تخریب جنگل شده و برای ارسباران مضر باشد، نداریم، هم‌استانی‌ها می‌توانند موارد مشکوک را به شماره تلفن گویای ۱۵۰۴ مخابره کنند.

رییس اداره جنگلکاری و جنگلداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه مدیریت کلیه اراضی خارج از مستثنیات شامل کشاورزی، اراضی روستایی و شهری در حیطه مدیریت منابع طبیعی است، گفت: این سازمان از سال ۴۶ تحت عنوان ماده ۵۶ شروع به نقشه‌برداری از اراضی و تفکیک اراضی شهری و روستایی کرد؛ روستاها قبلا به دلیل ارزشمند نبودن زمین‌ها خالی از سکنه شده بودند، اما الان به دلیل ارزش پیدا کردن زمین اغلبشان به روستاها برگشته‌اند و ویلایی‌هایی که در روستاهای جنگلی دیده می‌شود هم در اراضی شخصی ساخته شده‌اند، اما مسئله‌ی تغییر کاربری زمین کشاورزی در حوزه اختیارات امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی است.

وی اضافه کرد: در این زمینه خلأ قانونی وجود دارد و چندین اداره در حوزه زمین مسئولیت دارند که این قانون باید اصلاح شده و مسئولیت به یک متولی سپرده شود. همکاران منابع طبیعی بسیار مظلوم هستند و همیشه مورد هجمه قرار می‌گیرند.

وی در ادامه از تخصیص اعتبار سالانه از محل طرح صیانت از جنگل‌های ارسباران برای حفاظت از احیاء و غنی‌سازی جنگل‌ها و ۱۰۰ هکتار جنگلکاری در هر سال، خبر داد.

وی در بخش دیگری از سخنانش در خصوص معضل‌های منابع طبیعی در معدن اندریان و برداشت‌های شخصی در اطراف معدن، گفت: این طرح، عمرانی بوده و چندین هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم از معدن اندریان ارتزاق می‌کنند، حین صدور مجوز زمین برای انجام اکتشافات سعی می‌کنیم این صدور مجوز با کم‌ترین تخریب زیست محیطی همراه باشد، اندریان تا به حال هیچگونه تخریبی نسبت به منابع طبیعی نداشته و در مورد معادن شخصی هم اگر مستنداتی داشتید، ارائه کنید تا همکارانمان بررسی کنند، اندریان تخریب جنگل نداشته و صرفا تخریب زمین داشته، مملکت ما به درآمد نیاز دارد و معادن هم بخشی از درآمد کشور هستند و باید برداشت شوند.

وی ادامه داد: با معدن مس سونگون هم بر سر محل باطله‌ریزی مشکل داریم و در این خصوص مقاومت کرده‌ایم و به هیچ وجه مجوز قطع یک اصله درخت را هم نمی‌دهیم، باید باطله‌ها را با تسمه نقاله به جای دیگری انتقال دهند. مجوز صادر شده برای معادن در شورای تامین استان توسط ۹ کارشناس زبده بررسی می‌شود و کسی حق ندارد منابع طبیعی را برای درآمدزایی شخصی تخریب کند.

منافی در ادامه اشاره به حیطه وظایف اداره کل منابع طبیعی در خصوص کاشت درخت در شهرها، اظهار کرد: همه ساله همزمان با روز منابع طبیعی به همراه آحاد مردم درخت می دهیم، هرچند جزو وظایف سازمانی اداره کل منابع طبیعی نیست، امسال حدود ۵۰ الی ۶۰ هزار اصله نهال در بین مردم به منظور ترویج و درختکاری توزیع کرده‌ایم. به سازمان سیما منظر شهرداری تبریز پیشنهاد کردیم از درختان مثمر جنگل‌های ارسباران مانند تمشک و زالزالک وحشی به منظور کاشت در شهر استفاده شود، مسئولیت مستقیم کاشت درخت در شهر بر عهده شهرداری‌ است.

وی خاطرنشان کرد: نحوه مهندسی فضای سبز تبریز و نوع انتخاب گونه‌های آن اشتباه است، در برخی موارد که باید چمن کاشته شود، چمن نمی‌کارند و در جایی که باید درخت کاشته شود، چمن کاشته می‌شود، درحالیکه چمن در شرایط اقتصادی و شرایط بارندگی تبریز چندان جوابگو نیست و می‌توان به جای آن از انواع درختان پاکوتاه با نیاز آبی کم و منظره بهتره استفاده کرد.

وی در خاتمه بهترین کمک به ترویج فرهنگ کاشت درخت و حفظ منابع طبیعی را فرهنگسازی به ویژه توسط دانشجویان و رسانه‌ها و سمن‌ها عنوان کرد و گفت: هنوز هم بسیاری از افرادی که به جنگل‌ها می‌روند، درختان جنگلی را برای افروختن آتش می‌برند و به نظر می‌رسد راه زیادی برای جا افتادن فرهنگ منابع طبیعی داریم؛ بسیاری از افراد از ما نهال می‌گیرند و می‌کارند، اما از آن مراقبت نمی‌کنند و نهال خشک می‌شود، مهم تنها کاشتن درخت نبوده و باید در نگهداری از آن هم تلاش کرد.

جامعه شناس و عضو هیات علمی پژوهشکده توسعه و برنامه‌ریزی سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی نیز در این جلسه با بیان اینکه باید نگاهی جهانی به مسائل محیط زیست و منابع طبیعی داشته باشیم، اظهار کرد: این دو حوزه در قرن بیستم بعد غالبی داشتند و انسان بیشتر تحت تاثیر منابع طبیعی و محیط زیست بود، اما با ورود به قرن ۲۱ و برخی تحولات در زندگی بشری این رابطه پس از رسیدن به تعادل، دچار تحول و دگرگونی اساسی شد.

ابراهیم ایران نژاد افزود: محیط زیست و منابع طبیعی در قرن بیست و یکم با رنسانس و انقلاب صنعتی بیشتر تحت تاثیر انسان گرفتند و انسان با حس ولع و سیری‌ناپذیری‌اش توانست به اتفاقات ناشی از این دو حوزه غالب شود و استفاده حداکثری از منابع زیست محیطی و منابع طبیعی اتفاق افتاد.

وی خاطرنشان کرد: با توسعه یافته شدن کشورها استفاده انسان از منابع زیست محیطی و منابع طبیعی به حداکثر رسیده و از این پس برخی از سازمان‌های مردم نهاد و کمپین‌هایی به منظور حمایت از محیط زیست و منابع طبیعی تشکیل شد.

ایران‌نژاد در خاتمه با اشاره به توسعه پایدار، گفت: توسعه پایدار صرفا در حوزه صنعت مورد توجه قرار گرفته و ما باید توجه کنیم که جایگاه نسل آینده در توسعه پایدار کجا است و از خود سوال کنیم که آیا ما حق داریم که منابعی مانند جنگل‌ها و منابع آبی را که در طول میلیون‌ها سال به ما رسیده در عرض چند روز و مدت کوتاهی از بین ببریم.

یک حامی حقوق حیوانات در این جلسه با تاکید برضرورت عقیم‌سازی حیوانات به منظور جلوگیری از ازدیاد جمعیت حیوانات بلاصاحب، اظهار کرد: تنها خواسته‌ی من به عنوان فردی که از سال 80 تا به الان حدود 19 سال از زندگی و وقتم را صرف حمایت از حیوانات، غذا دادن به آن‌ها و انجام امور درمانی حدود 350 حیوان کرده‌ام، این است که مسئولان امر همکاری‌های لازم را در این زمینه داشته باشند.

اشرف یوسفی ادامه داد: ماموران شهرداری سال ۸۶ سگی را که به او رسیدگی می‌کردم را جلوی چشمانم کشتند و همین امر باعث شد تا به اداره‌ها سر بزنم، زمینی به وسعت پنج هکتار به این منظور اختصاص داده شد، اما از آنجایی که من تحت نظارت شعبه تهران فعالیت می‌کردم، مسئولان تبریز نپذیرفتند زمین به نام تهران باشد، سه سال تمام برای ثبت NGO خودمان در تبریز دوندگی کردم، اما متاسفانه موفق نشدیم و زمین‌ها هم همچنان بلاتکلیف ماندند.

وی ادامه داد: غذارسانی و رسیدگی به حدود ۳۵۰ حیوانات مسیر پایگاه شکاری تا روستاهای اسپیران در اطراف تبریز را بر عهده گرفته‌ام، هر چند تامین غذا برای این تعداد حیوان بلاصاحب و بی‌پناه در این مسیر کار بسیار سختی بوده و وانتی هم که به این منظور خریداری کرده بودم، فرسوده شده، اما من این کار را به خواسته و علاقه‌ی خودم انجام می‌دهم و مردم هم می‌توانند در تامین غذا کمک کنند.

پریسا منصور، عضو کانون محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم در ادامه منابع طبیعی و محیط زیست را دو حوزه تفکیک‌ناپذیر عنوان کرد و گفت: هر حرکتی که در راستای حفظ منابع طبیعی انجام می‌گیرد، در راستای حفظ محیط زیست هم است و بالعکس.

وی با اشاره به اثرگذاری شرایط کرونایی بر روی محیط زیست، اظهار کرد: ماسک و لوازم بهداشتی که به این منظور استفاده می‌کنیم در سطح شهر و بر روی خاک رها شده و بر منابع طبیعی و محیط زیست تاثیرات منفی می‌گذارد، به همین دلیل معتقد هستم اداره کل منابع طبیعی و محیط زیست می‌توانند با همکاری هم دستگاه‌هایی را برای جلوگیری از آلودگی در سطح شهر و بازیافت تعبیه کنند.

وی خاطرنشان کرد: چنین دستگاه‌هایی در سطح جهان و حتی در کشورهایی که از نظر تجهیزات عقب‌تر از کشور ما هستند هم وجود دارد، اما چرا دستگاه‌هایی که زباله‌ها را بازیافت کرده و یا به ازای دریافت زباله کارت اتوبوس‌ها را شارژ می‌کنند، در کشور ما نیست؛ هرچند تبریز یکی از کلانشهرهای کشور است، اما من هیچ دستگاهی در راستای حفظ منابع طبیعی و محیط زیست در این شهر ندیده‌ام.

منصور در خاتمه گفت: زباله‌های پلاستیکی به ویژه لیوان‌های یکبار مصرف در سطح کلان و یا در سطح کوچکی مانند دانشگاه‌ها روی دست دانشجویان مانده و ما نمی‌دانیم زباله‌ها را به کجا تحویل بدهیم؟.

//ایسنا