مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: جوجه‌هایی که دستگاه گوارش آنها از مواد پلاستیکی پر شده و تلف شده‌اند، تورهای پلاستیکی‌ای که به دور یک جانور پیچ خورده و باعث گرفتارشدن، قطع تنفس و مرگ حیوان شده، نمونه‌هایی از آسیب‌های عینی مواد پلاستیکی برای پرندگان و سایر گونه‌های حیات وحش است.
حسن اکبری در گفت‌وگو با خبرنگار، ، به مناسبت هشتم ماه مه (هجدهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۰) مصادف با روز جهانی پرندگان مهاجر، افزود: پلاستیک، بحران جدی طبیعت خراسان جنوبی است که زندگی پرندگان را تحت تاثیر خود قرار داده و اگر چاره اندیشی نشود باید در انتظار چالشی بزرگ در آینده باشیم.
وی ادامه داد: روز جهانی پرندگان مهاجر رویدادی بین المللی است که در آن بر اهمیت وجود پرندگان مهاجر برای حفظ تعادل زمین، اکوسیستم و انسان تاکید شده است؛ بر همین اساس به منظور افزایش توجه جهانی به اهمیت پرندگان مهاجر، از سال ۲۰۰۶ میلادی، با حمایت کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر وحشی (CMS) و همچنین توافقنامه حفاظت از کریدورهای مهاجرتی اوراسیا- آفریقا (AEWA)، دومین شنبه ماه می را به عنوان روز جهانی پرندگان مهاجر نام گذاری کردند.
اکبری اظهار کرد: پرندگان مهاجر با ایجاد پیوند اکولوژیکی از طریق مسیرهای مهاجرت خود، مردم، کشورها و قاره‌ها را به هم متصل می‌کنند.
وی بیان کرد: پرندگان به عنوان نماد ارتباط اکولوژیک زیستگاه‌ها، به ما این دیدگاه را گوشزد می‌کنند که اکوسیستم جهان یک ساختار در هم تنیده و مرتبط است و نمی‌توان این پیوستگی را نادیده گرفت. برای داشتن جهانی با پرندگان مهاجر و از همه مهم تر برای داشتن جهانی مناسب زندگی بشر، ما نیازمند یک دیدگاه جامع هستیم که طبیعت را ورای مرزهای سیاسی و جغرافیایی ببیند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی تصریح کرد: مراسم روز جهانی پرندگان مهاجر امسال بدلیل همه گیری بیماری کرونا به صورت مجازی برگزار می‌شود؛ همچنین می‌توان انتظار داشت که مسئولان، سازمان‌های مردم نهاد، باشگاه‌ها، دانشگاه‌ها، مدارس و … در سراسر دنیا فعالیت‌ها و برنامه‌هایی را طراحی و اجرا کنند.
اکبری بیان کرد: هر سال شعاری بر روی هدف و عنوان به خصوصی متمرکز می‌شود که در سال ۲۰۲۱ میلادی تمرکز بر آواز پرندگان و پروازشان است.
پرندگان خراسان جنوبی و اهمیت آنها
وی خاطرنشان کرد: هرساله اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی تمامی آبگیرهای استان را پایش و پرندگان مهاجر را همزمان با تمام دنیا سرشماری می‌کند؛ در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۶۰۰۰ قطعه پرنده مهاجر شامل انواع اردک‌ها، حواصیل، خوتکا، اردک سرسبز ، باکلان و انواع پرندگان کنار آبزی در استان خراسان جنوبی سرشماری شد.
وی بیان کرد: خراسان جنوبی میزبان نزدیک به ۱۸۰ گونه پرنده بومی و مهاجر بوده که از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی و زیبایی‌های شگفت انگیز استان محسوب می‌شود.
اکبری با اشاره به آبگیرها، تالاب‌ها و زیستگاه‌های پرندگان مهاجر در خراسان جنوبی، اظهار کرد: پناه گاه حیات وحش تالاب کجی نمکزار نهبندان، نیزار خور، رودخانه تجنود، رودخانه و سد مهوید، رودخانه و سد برکوه، دره بید، کال نی، سد کریت، رودخانه، وبیاض و سد بیهود، رودخانه فرخی، رودخانه و سد حاجی آباد، رودخانه مردان شاه، رودخانه اسفشاد، رودخانه قرقاب( قورقوری )، رود شور نهبندان، رود شور قله ریگ، رود سیاهو، ماهیرود و رود گزدز، زیستگاه این پرندگان در استان هستند.
نقش بحران پلاستیکی بر پیکره محیط زیست
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: تولید سالانه پلاستیک در جهان بیش از ۳۰۰ میلیون تن است. پس پلاستیک یکی از پرمصرف ترین مواد در دنیاست؛ آنچه که اغلب از نظرها دور می‌ماند این است که در مقایسه با طول عمر ۲۰ تا ۵۰۰ ساله پلاستیک، گویی تنها برای یک لحظه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اکبری اظهار کرد: پلاستیک ماده‌ای سبک وزن است و به گونه‌ای طراحی شده که زود از بین نرود؛ به همین علت تکه‌های رهاشده پلاستیک که به آسانی در طبیعت جابجا می‌شوند، خطراتی جدی برای جانوران مهاجر وحشی به همراه خواهند داشت؛ اسف بارتر آنکه، مواد پلاستیکی به آسانی به شکل محلول در نمی‌آیند؛ یعنی وقتی مواد پلاستیکی تحت تأثیر عوامل محیطی مثل آب، نور آفتاب و باد به ذرات کوچکتری تقسیم می‌شوند، اغلب توسط جانوران بلعیده می‌شوند که می‌تواند منجر به مرگ آنها شود و یا زمینه گره خوردن یک قطعه یا نوار پلاستیکی به دور جانور و گرفتار شدن موجود را فراهم می‌آورد.
مواد پلاستیکی چگونه بر پرندگان اثر می‌گذارد؟
اکبری ادامه داد: متأسفانه توانایی پرواز کمکی به پرندگان نمی‌کند تا بتوانند از خطرات مواد پلاستیکی بگریزند؛ جوجه‌هایی که دستگاه گوارش شان از مواد پلاستیکی پر شده و تلف شده‌اند، تورهای پلاستیکی‌ای که به دور یک جانور پیچ خورده و باعث گرفتار شدن، قطع تنفس و مرگ حیوان شده، نمونه‌هایی از آسیب‌های عینی مواد پلاستیکی برای پرندگان و سایر گونه‌های حیات وحش است.
وی افزود: مطالعات نشان می‌دهد آثار مثبت مدیریت زباله‌های پلاستیکی حتی پس از دوره‌ای کوتاه نمایان می‌شود؛ از این رو می‌توان نتیجه گرفت احساس مسئولیت اجتماعی و آگاهی جامعه خطر آلودگی‌های پلاستیکی را کم می‌کند.
اکبری اظهار کرد: پرندگان مهاجر در اثر آسیب‌های ناشی از وجود پلاستیک در محیط شان متحمل جراحت و تلفات می‌شوند و لازم است جامعه جهانی برای بهبود وضعیت پرندگان مهاجر اقدامی عاجل در پیش گیرد؛ روز جهانی پرندگان مهاجر امسال فرصتی خوب است تا برای مبارزه با مشکل جدی آلودگی محیط زیست به مواد و زباله‌های پلاستیکی با دنیا همگام شویم و آثار مخرب این معضل را که روز به روز جدی تر می‌شود برای همگان روشن سازیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به راهکارهایی برای حل معضل آلودگی محیط به مواد پلاستیکی، تصریح کرد: باید میزان استفاده از مواد پلاستیکی را کاهش داده و از جایگزین‌های دوستدار محیط زیست بهره بگیریم و به هنگام مصرف مواد پلاستیکی و همچنین دورریختن زباله هایشان به روش‌های کم ضرر توجه بیشتری کنیم.
اکبری ادامه داد: از فعالیت‌ها و برنامه‌های پاکسازی محیط زیست از زباله‌های پلاستیکی که در محله یا شهرمان برگزار می‌شود، حمایت کنیم و به آنها بپیوندیم و حرکتی در جهت افزایش آگاهی جامعه انجام دهیم.
وی افزود: لازم است با اقداماتی که برای جلوگیری از مصرف بی رویه و غیرضروری مواد پلاستیکی و تشویق دفع صحیح زباله‌های پلاستیکی صورت می‌گیرد، در سطح محلی و یا حتی جهانی، همگام شویم.
اکبری، توصیه‌هایی نیز برای حفاظت از پرندگان و زیستگاه‌های آنان داشت و بیان کرد: حذف چراغ های غیرضروری، ممانعت از شکار غیرمجاز پرندگان، حفاظت از مناطق و ممانعت از تخریب زیستگاه آنان، مد نظر قرار دادن راهکارهای اجرایی توسعه پایدار برای کاهش اثرات سوء بر زیستگاه‌های پرندگان از راهکارهاست.
وی بر لزوم اجرای طرح‌های ارزیابی زیست محیطی در مناطق مهم تجمع و یا مسیرهای اصلی پرواز تاکید کرد و گفت: خودداری از ریختن زباله و پلاستیک در محیط زیست و طبیعت و استفاده از شیشه‌های رفلکس برای عدم آسیب به محیط زیست از دیگر اقدامات است که نباید چشم خود را بر روی آنها ببندیم چراکه به هرحال ما در برابر آیندگان مسئولیم.//ایسنا
