جادویی که عصاسفیدها را درگیر دنیای دیگری می‌کند
شاید یکی از مهمترین دلخوشی‌ها و تفریح‌های عصا سفیدان نابینا و کم بینا، موسیقی باشد و یادگیری سازهای مختلف و آواز خواندن نیز امیدی برای برقراری ارتباط با دنیای بینایان را برایشان فراهم کند. موسیقی، جادویی است که عصاسفیدان را درگیر دنیای دیگر و ورای ذهنیت‌های ترحم آمیز می‌کند
مشکلات زندگی شهرنشینی برای نابینایان و کم بینایان در شهر اولین‌ها تمامی ندارد. از عدم مناسب سازی محیط شهر گرفته تا نحوه برخورد و رفتار ترحم آمیز مردم با این قشر، تنها گوشه‌ای از محدودیت‌های تردد در سطح شهر و زندگی بین مردم بینا را برای عصا سفیدان شامل می‌شود.
در کنار این موارد اما می‌توان گفت که وجود حتی یک مرکزی برای حمایت از نابینایان و کم بینایان، الزامی است که نیازمند حمایت بی دریغ مسئولانه است.
تنها موسسه‌ای که فقط در تبریز اقدام به حمایت‌های آموزشی، تحصیلی و معیشتی و برگزاری انواع کلاس‌های هنری و به خصوص موسیقی بدون دریافت حتی ریالی می‌کند، بصیر است. از اساتید توانمند دانشگاهی گرفته تا اساتید مطرح ساز و آواز، علم و دانش خود را در اختیار نابینایان و کم بینایان قرار می‌دهند.
اما این موسسه که تنها از طریق کمک‌های مردمی فعالیت می‌کند و در تلاش است تا تمامی حمایت‌های لازم را از نابینایان و کم بینایان انجام دهد، نور امیدی برای شکوفایی استعدادهای آن‌ها شده است، از مشکا ساختاری رنج می‌برد.
هر نابینایی که از نقاط مختلف استان نیاز به حمایت برای تحصیل و پیشرفت داشته باشد، به این موسسه سر می‌زند و حتی به گفته‌ی مدیرعامل این موسسه، دختر نابینایی از نقاط محروم استان که حتی تا سن ۲۰ سالگی اندک سوادی نداشته اما با حمایت مالی این موسسه توانسته بدون پرداخت هزینه‌ای تحصیلش را آغاز کند و امسال بتواند در کنکور سراسری قبول شود. این دختر حتی اکنون به شعر و شاعری روی آورده و در فکر چاپ کتابی برای خود است.
ساختمان موسسه بصیر در مکان مناسبی واقع شده و از طریق مسیر اتوبوس و بی آر تی دسترسی به آن خوب است، اما خود این ساختمان، متراژ مناسبی جهت حضور تعداد بالای نابینایان را ندارد. به طوری که حتی گروه ۲۰ نفره نقاره زنی نابینایان نمی‌توانند همزمان در یک روز تمرین کنند. از طرفی حضور در میان منازل مسکونی، باعث رنجش همسایگان از صداهای تمرینات موسیقی در این موسسه شده است.
کودکان، نوجوانان و جوانانی که در این موسسه درس موسیقی فرا می‌گیرند و سایر افرادی که در کلاس‌های مختلف دیگری شرکت می‌کنند، اکنون تنها یک خواسته دارند و می‌خواهند مکان بهتری برایشان فراهم شود.
تنها مکان بزرگ برای برگزاری کلاس‌های نابینایان این موسسه، طبقه زیرزمین ساختمان است که در آن هم نهایت ۱۰ نفر بتوانند به سختی حضور داشته باشند. در این طبقه زیر زمین، کلاس‌های موسیقی، چرم دوزی، صنایع دستی و سایر کلاس‌ها برای نابینایان برگزار می‌شود و می‌توان گفت که متاسفانه شرایط فیزیکی این محل نه تنها برای نابینایان مناسب نیست بلکه برای حضور افراد بینا نیز مشکل دارد.
رامین خدابخش یکی از کم بینایان متولد ۸۰ این موسسه است که با استعداد خارق العاده خود، در حال طی کردن مسیر موسیقی و آواز است. او اکنون دانشجوی ترم سه رشته موسیقی بوده و کم بینایی‌اش از سال ۸۴ آغاز شده است.
او در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید: ما به عنوان افرادی که مشکل بینایی داریم، قطعا با برخی محدودیت‌ها در زندگی روبه رو می‌شویم. نمی‌توانیم همانند سایر افراد در سطح شهر تردد کنیم یا از خدمات مختلف به راحتی استفاده کنیم.
او ادامه می‌دهد: چگونگی خروج از این محدودیت‌ها و حصارهایی که دور یک فرد نابینا و کم بینا وجود دارد، اعتماد به نفس است. این‌که یک نابینا از این محدودیت‌ها چگونه عبور کند و با سختی‌ها مجادله کند، به اعتماد به نفسش باز می‌گردد.
رامین می‌افزاید: من این پشتکار را در وجود خود می‌بینم و تلاش و مجادله‌ای که در گذر از محدودیت‌هایم صرف کردم را هیچگاه فراموش نمی‌کنم.
او با تاکید بر این‌که تاکنون هیچ محدودیتی از بابت تحصیلات نداشتم، اظهار می‌کند: تا کلاس چهارم ابتدایی در مدرسه عادی تحصیل کردم و بعد از آن وارد مدرسه استثنایی شدم. شاید تنها سختی من در این دوران به یادگیری خط بریل برمی‌گردد.
او با بیان این‌که دلیل ورودش به عرصه موسیقی، علاقه بی حد و اندازه به این حوزه است، می‌افزاید: از کودکی و از زمانی که به یاد داشتم با موسیقی بزرگ شدم. تنها زمانی که موسیقی گوش می‌کردم وارد دنیای دیگری می‌شدم که پر از نور بود.
دید خودم را در موسیقی پیدا کردم
این هنرمند کم بینای جوان می‌گوید: من با موسیقی زندگی می‌کنم و به عنوان یک کم بینا، دید خودم را در موسیقی پیدا کردم.
او با بیان این‌که موسیقی غذای روح است و برای یک کم بینا و نابینایی که دید ندارد، حس و حال دیگری را می‌بخشد، ادامه می‌دهد: موسیقی برایم، دلیل زندگی و امید به آینده شده است و اصلا قابل توضیح نیست که در زمان غرق شدن در این جادو چه احساسی پیدا می‌کنم.
اصلی ترین رقیب انسان، خودش است
او می‌گوید: اصلی ترین رقیب هر انسان، حتی انسان نابینا، خودش است. می‌دانم محدودیت‌هایی که امروز مسیر زندگی من را در رسیدن به اهداف بزرگ سد کرده است، بعد از ۱۰ سال به آوانتاژی تبدیل می‌شود و نتیجه تلاش من را نشان خواهد داد. ۱۰ سال دیگر خودم را هنرمند وطنم می‌بینم که در جامعه خواهم توانست به هم نوعانم انجام وظیفه کنم.
رامین خاطرنشان می‌کند: اگر اکنون بخواهم چیزی را در دنیا تغییر دهم، دیدگاه مردم نسبت به کم بینایان و نابینایان است. مردم عادی، بسیار جزئی با این افراد برخورد می‌کنند و بیشتر حس ترحم و دلسوزی از خود نشان می‌دهند چرا که احساس می‌کنند یک نابینا فقط در محدودیت و رنج قرار دارد، اما این تفکر اشتباه است و هر نابینایی، استعداد و توانایی خاصی دارد.
او در خاتمه با اشاره به کمک‌ها و حمایت‌هایی که موسسه بصیر از نابینایان و کم بینایان داشته، می‌گوید: ما در تمرین خود با کمبود جا مواجه هستیم. حیف است که با پتانسیلی که در این موسسه وجود دارد، در مضیقه مکان باشیم.
محمد جاوید نیز یکی از دانش آموزان پایه دهم عضو این موسسه است که علاوه بر استعداد و توانایی خاصی که در حوزه تحصیل دارد، در زمینه موسیقی و خوانندگی و به خصوص تلاوت و قرائت قرآن، فعالیت جدی دارد.
علاقه وصف ناپذیری به موسیقی و قرآن دارم/این دو تنها راه ارتباطی با دنیای اطرافم است
او در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید: علاقه‌ای وصف ناپذیری به عرصه موسیقی و قرآنی دارد به طوری که از هیچکدام نمی‌توانم دست بکشم.
او ادامه می‌دهد: حس و حال عجیب و بسیار خوبی در زمان آواز خواندن متون موسیقی برایم ایجاد می‌شود که قابل توضیح نیست. موسیقی و قرآن هم‌چون طنابی تنها راه ارتباط با دنیای اطرافم شده است.
بصیر، تنها مرکز در تبریز که بدون چشمداشتی به نابینایان خدمات می‌دهد
مادر محمد در این راستا در خصوص این موسسه، اظهار می‌کند: موسسه بصیر، تنها مرکز در تبریز است که به نابینایان بدون چشمداشتی خدمات می‌دهد. هر زمانی که یک فرد نابینا یا کم بینا در زمینه‌های مختلف تحصیلی و آموزشی به مشکل بربخورد یا نیازمند تفریح و برخی کلاس‌های دیگر باشد، موسسه بصیر تمامی نیازهای او را بدون دریافت هزینه و گاه تقبل پول به فرد نابینای نیازمند برطرف می‌کند.
او با بیان این‌که شاید اغراق به نظر برسد اما واقعا این موسسه، تنها مکانی است که پسرم بدون مشکل می‌تواند در کلاس‌هایش شرکت داشته باشد، خاطرنشان می‌کند: تنها مشکل ما در این زمینه، محدودیت در اجرای کلاس و برنامه‌ها است. به خاطر کمبود فضا، کلاس‌ها با تعداد اندکی برگزار می‌شود و در واقع زمان برای تدریس نیز در این راستا کم می‌آید.
او می‌گوید: در آموزشگاه‌های عادی سطح شهر به خصوص حوزه آموزشی، وقتی می‌فهمند پسرم شاگرد اول کلاسش است، مشتاق حضور فرزندم در کلاس‌هایشان می‌شوند اما وقتی می‌بینند محمد نابینا است، می‌گویند بروید بعدا تماس می‌گیریم و بعدا دیگر سراغی نمی‌گیرند. این موسسه در تبریز تنها مرکزی است که نابینایان را با اشتیاق قبول می‌کند و خدمات رایگان ارائه می‌دهد.
مهدی رفعتی، معلم روشندل مدرسه نابینایان مردانی آذر تبریز و مدیرعامل موسسه بصیر که خود هنرمند عرصه پیانو است، به ایسنا می‌گوید: ما در موسسه بصیر فضا برای تدریس نداریم. بزرگترین محیطمان جهت تدریس، تنها زیرزمین ساختمان است که آن هم باز گنجایش زیادی ندارد و تمرین موسیقی در این محل نیز صحیح نیست زیرا صدای صحیح درنمی‌آید.
مسئولان، صدای نابینایان را نمی‌شنوند
او می‌افزاید: وجود این موسسه فعال هنری برای نابینایان بهتر از نبودن است، ولی متاسفانه هیچ گونه حمایت یه خصوص معنوی از سوی ارگان‌های مختلف از این موسسه انجام نمی‌گیرد و مسئولان صدای نابینایان را نمی‌شنوند و به بهانه‌های مختلف از زیر بار در می‌روند.
او در ادامه با اشاره به موفقیت‌های این موسسه در عرصه موسیقی، اظهار می‌کند: یک گروه نقاره زنی و ریتم توازی آذری متشکل از ۲۰ نابینا به همراه تعدادی افراد دیگر که هماهنگی آن‌ها در نوع خود بی نظیر است، با مدیریت ایوب پاشنگ، از موسیقی‌دانان بزرگ و مطرح به صورت کاملا رایگان و فداکارانه آموزش می‌بینند.
رفعتی خاطرنشان می‌کند: به دلیل نبود فضا برای تمرین، پیش از کرونا، مکانی را اجاره کردیم اما در طول دو سال گذشته به خاطر محدودیت‌های کرونایی، مجوزی برای ما داده نمی‌شود و الان نیز مجبوریم برای رعایت فاصله گذاری اجتماعی در گروه‌های کوچک تمرین کنیم.
او با بیان این‌که مشکل اصلی دیگرشان، اذیت کردن صداهای تمرین موسیقی برای همسایگان است، می‌گوید: کلاس ویالن نوازی با هشت نفر از نابینایان توسط استاد امیر مصور به صورت تک نوازی تشکیل می‌شود. استاد مصور نیز به صورت افتخاری در این موسسه تدریس می‌کنند و علاوه بر درس موسیقی، مهندس مکانیک و صنعتگر هستند.
او با اشاره به تشکیل گروه همخوانی نابینایان زیر ۱۰ سال زیر نظر استاد سعیدی در این موسسه، می‌افزاید: گروه همخوانی کر نیز برای نابینایان علاقه مند به آواز در این موسسه تشکیل شده و بنده رهبری آن را برعهده دارم.
این معلم روشندل ادامه می‌دهد: کلاس‌های متفرقه نیز برای سازهای گیتار، پیانو و ارگ برای علاقه مندان عزیز تشکیل می‌شود. با یک آکادمی موسیقی نیز ارتباط داریم که تعدادی از نابینایان تحت پوشش آن قرار گرفته و به صورت افتخاری، درس آواز به کودکان تدریس می‌کنند.
او که خود در حوزه پیانو و آواز فعالیت دارد، می‌گوید: موسیقی، عشق، زندگی و حیات و جریان است. یک فرد نابینا نمی‌تواند زیبایی دیداری را درک نکند اما هر چقدر که بتوانیم روح و روان او را بیشتر نوازش دهیم و زیبایی‌ها را القا و انتقال دهیم، می‌توانیم به موفقیتش کمک کنیم.
شهرداری تبریز در حق نابینایان کوتاهی می‌کند
او در ادامه با بیان این‌که شهرداری تبریز در حق نابینایان کوتاهی می‌کند، تاکید می‌کند: عاجزانه از مسئولان شهری خواهشمندیم که یک مکان مناسب برای نابینایان این موسسه ترتیب دهند. چرا که تنها مرکز فعال شهر تبریز برای نابینایان، موسسه بصیر است. مسئولان شهری چندین بار قول دادند تا در این راستا به ما کمک کنند اما تاکنون اجرایی نشده است.
مدیرعامل این موسسه با گلایه مندی از بی توجهی نهادهای اجرایی به خواسته‌های نابینایان به خصوص در اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، می‌افزاید: برخی علاقه مند به پیشرفت نابینایان نیستند و بر سر راه آن‌ها سنگ اندازی می‌کنند و ارگان‌های مختلف بدون هیچگونه توجه به مجموعه‌ی نابینایان، کار خود را انجام می‌دهند.
باید جلوی موانع پیشرفت نابینایان گرفته شود
او با تاکید بر این‌که باید جلوی سد و موانع پیشرفت نابینایان گرفته شود، ادامه می‌دهد: در اصفهان بالغ بر ۹ مجموعه برای نابینایان وجود دارد که همگی آن‌ها از امکانات کافی برخوردار هستند، در حالی که در تبریز فقط گفته می‌شود یک تشکل نابینایان می‌تواند خدمات دریافت کند که آن هم از سالی به سال دیگر، هیچ فایده‌ای به جز از لحاظ معیشتی برای نابینایان ندارد.
او می‌افزاید: اولین مدرسه نابینایان کشور در تبریز بنا شده اما امروز عقب مانده ترین شهر از بابت حمایت‌های دولتی و سازمانی برای نابینایان هستیم.
رفعتی متذکر می‌شود: اگر امروز نابینایان تبریزی و حتی سطح استان می‌توانند فعالیت کنند و موفق شوند، به جرئت می‌توان گفت که فقط موسسه بصیر است که برایشان از جزوات درسی گرفته تا کلاس‌های تقویتی و تفریحی برگزار می‌کند.
او با اشاره به تحصیل تعدادی از نابینایان تبریزی در سطح دکتری، می‌گوید: نباید بگذاریم که فرهیخته ترین قشر معلولان از تحصیل و پیشرفت باز بماند.
در ادامه هادی حیدری، از اعضای هیات مدیره این موسسه که امروز دانشجوی دکترای رشته حقوق در دانشگاه تهران است، به ایسنا می‌گوید: موسسه بصیر، تاثیر ۹۹ درصدی در تحصیل بنده داشته است.
او ادامه می‌دهد: اگر من در کنکور سراسری رتبه زیر ۱۰۰۰، در کنکور ارشد رتبه دو رقمی و در کنکور دکتری رتبهذتک رقمی کسب کردم، همگی زیر سایه کمک‌های بصیر بوده است. من و امثال من در این موسسه، از بهترین اساتید تحصیلی بهره مند می‌شویم و بستری که در اینجا فراهم است، شاید در شهرها و موسسات دیگری به سختی پیدا شود.
او می‌گوید: از ۹۰۰ نابینای عضو این موسسه، نزدیک به ۳۰۰ نفر دانش آموز و دانشجو هستند که تمامی نیازهای تحصیل و … آن‌ها در این موسسه برطرف می‌شود.
بر اساس این گزارش، اختصاص یک محیط مناسب برای خدمات دهی به قشر نابینا شاید تنها کمک بزرگی می‌تواند باشد که مسئولان شهری تبریز می‌توانند برای این افراد داشته باشند.
نباید به راحتی از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بزرگ خیران نیک اندیش شهر غافل شویم، بلکه باید با همکاری مسئولان و خیران از نابینایان شهرمان دستگیری کنیم تا آینده‌ای بهتر برای پیشرفت و شکوفایی استعدادهای آن‌ها رقم زنیم.//ایسنا
