تکرار نوستالژی کوپن؛ برای حل معیشت مردم/ سامانه ای برای سبد کالا اما بدون صف!
صفهای طولانی در سرمای زیر صفر درجه، کلافهگی، سردرگمیو در نهایت مرگ ۲ نفر و زخمیشدن چندین شهروند دیگر، دستاورد پخش کالاهای اساسی در ماههای اول دولت تدبیر و امید بود.
بهمن ماه ۹۲، دولت روحانی یا وعده تامین کالاهای اساسی، مردم ایران را در شرایطی قرار داد که آن زمان، بسیاری از رسانهها از وجود قحطی در کشور سخن گفتند و این طرح نه تنها موجب بهبود معیشت مردم نشد، بلکه تحقیر و خواری مردم ایران را به همراه داشت.
آشِ تامین کالاهای مصرفی به قدری شور بود، که خود روحانی اولین عذرخواهی دوران ریاستش را رسما انجام داد اما در هر حال طرحی که قرار بود نیازهای اولیه مردم ایران را تامین کند پس از اجرای اشتباه و تاسف بار، به کلی از یاد رفت. بعدها، با افزایش سرسامآور تورم و قیمت کالاهای مصرفی، انتظار میرفت دولت وقت با تدابیر مناسبتر، نسبت به توزیع اقلام اقدام کند که بازهم در بی تدبیری محض، مدیریت اوضاع از دست خارج شد و بحرانهای خودساختهای همچون نبود روغن، کره، پوشک بچه، قند، شکر، برنج و… درکنار صفهای طولانی، علاوه بر سرخوردگی ملی، پیام ضعف و ناتوانی را به دنیا مخابره کرد.
یکی از مشکلات و شکایات مردم در طول سالهای اخیر بی ثباتی در بازار اقلام معیشتی بوده است؛ در این میان دولت روحانی با توزیع اقلام در فروشگاهها و جایگاهها منتخب سعی در توزیع مناسب برای ثبات بازار بود، اما تشکیل صفهای طلانی مدت و عدم مدیریت صحیح در این خصوص موجب شد که خاطره تلخ از این نوع مدیریت بر ذهن مردم نقش ببندد.
در آن مقاطع بود که برخی از نمایندگان مجلس، از طرح احیای کوپن سخن گفتند. طرحی که در همان ابتدا، دولت روحانی آن را رد کرد و نسبت به آن موضع گرفت اما هیچ جایگزینی برایش مطرح نکرد.
محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو به همراه جمعی دیگر از نمایندگان مجلس، معتقد بودند میتوان با شناسایی و ایجاد نظام توزیع جدید، علاوه بر رفع ایرادات به تولید ملی کمک نمود و با توزیع کارتهای هوشمند خرید برای سرپرستان خانوار، بخش مهمیاز مشکل معیشتی مردم را حل کرد. این طرح نیز به دلایل نامعلومیبه اجرا در نیامد.
با تغییر دولت روحانی و استقرار دولت جدید، ابراهیم رئیسی یکی از برنامههای اصلی خود را تامین معیشت حداقلی برای مردم ایران عنوان کرد. طرحی که این روزها در بخش اقتصادی دولت در حال چکش کاری است تا در ماههای آتی در خدمت مردم ایران باشد.
مشاهدات خبرنگار آناج از بازارهای سطح شهر تبریز هر چند کنترل افسار گسیخته اقلام را در دو ماه اخیر نشان میدهد اما بر اساس اظهارات مخبر که در کف بازار هم مشاهده میشود، کمبود اقلام وجود ندارد اما قیمت هایی که در طول ۹ ماه گذشته به طرز عجیبی افزایش پیدا کرده، به سبد غذایی مردم خصوصا طبقات پایین دستی ضربات اساسی وارد کرده است.
حال دولت رئیسی با چند مدل برای حل این مساله روبرو است، توزیع اقلام به روش صفی یا احیای کوپن البته به صورت مدرن؛ مردم ایران خاطره تامین اقلام اساسی به صورت کپنی را در دوران ۸ سال دفاع مقدس و سالهای پس از آن را به خاطر دارند، با وجود درگیری کشور در مدیان جنگ تحمیلی، دولتهای وقت با توزیع اقلام معیشتی با قیمتهای مصوب و به صورت سهمیه
کوپنی، مدیریت بازار معیشت مردم را در دست گرفت و بدین صورت با وجود سختیهای جنگ تحمیلی، مساله معیشت مردم دچار اخلال نشد.
آنطور که شنیده میشود گویا دولت رئیسی هم همین طرح را در دوران جنگ اقتصادی که کشور با آن روبرو است با هدف تامین سبد غذایی مردم به خصوص اقشار آسیب پذیر را در دستور کار قرار داده است. در این طرح وزارت جهاد کشاورزی با طراحی سامانه ای و ثبت نام خانوارها اقدام به توزیع شناسنامه دار و هدفمند اقلام معیشتی مینماید تا هم صفها مطرح شود و هم اقلام به اندازه لازم به دست مصرف کننده واقعی برسد.
طرحی که به نظر میرسد اگر با پختگیهای لازم همراه باشد، مساله معیشت حداقلی مردم را تا اندازه زیادی حل خواهد کرد. بازار توزیع اقلام خوراکی و معیشتی درطول ۲۰ سال گذشته دچار سرطانی به نام دلالی شده است و دولتها هر اندازه هم خواسته اند این مساله را با ورود مستقیم حل کنند به آشفتگی بازار منجر شده است.
در این میان برخی رسانهها و جریانات با فراموشی خاطرات تلخ مدیریت صفی دولت روحانی، به طرح پیش بینی شده دولت رئیسی با تمسخر و استهزا مینگرند. در این میان واکنش کاربران فضای مجازی به این تمسخرها قابل توجه است. رسانهها و جریانات خاص با این جنگ روانی به دنبال شکست طرح قبل از اجرا هستند. البته ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست این جریانات سیاسی عمده مخالف دولت از صفهای طولانی بهرههای سیاسی برای پیش برد برنامههای سازش کارانه خود با غرب بهره میبردند حال این طرح هوشمندانه دولت یکی از مهمترین استنادها آنان را برای وخیم نشان دادن وضعیت اقتصادی کشور را از بین میبرد.
با این تفاسیر در صورت اجرای این طرح، یکی از مهمترین چالشهای این روزهای مردم توسط دولت حل میشود که در سالهای اخیر با بی مدیریتی محل جولان دلالها و سو استفاده گران سیاسی بود.//اناج