تپه «الله‌قلی» شهر لیلان، ظرفیت ویژه تاریخی شمال‌غرب کشور
بهروز عمرانی روز پنجشنبه در بازدید از تپه «الله قلی» شهر لیلان در ۱۵۰ کیلومتری جنوب تبریز با اشاره به اینکه سایت‌موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی مقصد اصلی گردشگران در دوران پسا کرونا خواهند بود، اظهار کرد: باید توجه داشت که سیاق گردشگری در دوران پسا کرونا با تحولات شگرفی همراه خواهد بود، به طوری که محوطه‌های تاریخی و سایت‌موزه‌ها در راس توجه گردشگران قرار می گیرد، لذا در این راستا تپه «الله‌قلی» و قلعه «بختک» شهر لیلان از جمله محوطه‌های تاریخی است که بنابه قدمت و ارزش تاریخی آن‌ها گردشگران بسیاری را به سمت شمال‌غرب کشور راهی خواهند کرد.
وی با اشاره به اینکه مراحل لایه‌نگاری و تعیین عرصه و حریم تپه تاریخی «الله‌قلی» آغاز شده است، افزود: مطالعات و کاوش‌های اولیه در این محل آغاز شده و در راستای مطالعه جامع و دستیابی به شواهد تاریخی بیشتر در این تپه تاریخی، همکاری با هیات باستان شناسی کشور آلمان نیز در دستور کار قرار گرفته است.
عمرانی تاکید کرد: با توجه به اینکه تپه «الله‌قلی» یکی از گنجینه‌های تاریخی و ارزشمند شمال‌غرب کشور است، لذا حفاظت، صیانت و همچنین مطالعه دقیق بر یافته‌های حاصل از آن در راستای معرفی در سطح ملی و بین‌المللی، امری است که توسط اداره‌کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی و پژوشگاه میراث فرهنگی کشور به صورت جدی در حال پیگیری است.
فرماندار شهرستان ملکان نیز با قدردانی از اقدامات موثر اداره‌کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در راستای صیانت از آثار و ابنیه تاریخی این شهرستان، گفت: امروز شاهد فعالیت مجدد پایگاه ملی قلعه «بختک» لیلان و همچنین اجرای گمانه‌زنی های تپه تاریخی «الله‌قلی» در راستای تعیین عرصه و حریم آن هستیم که به عنوان ۲ اثر شاخص و گواهی بر قدمت تاریخی شهرستان ملکان، شناخته شده اند.
نقی محمدی اظهار کرد: خوشبختانه با اتمام مرمت پل‌های تاریخی ملکان و تکمیل بزرگ ترین مرکز اطلاع رسانی گردشگری آذربایجان شرقی در این شهرستان و استقرار غرفه‌های صنایع‌دستی هنرمندان آن در این محل، شاهد رونق بیش از پیش گردشگری فرهنگی و تاریخی در این شهرستان خواهیم بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز با تاکید بر اینکه در راستای حفاظت و صیانت از آثار تاریخی شهرستان ملکان، ۲ پل تاریخی «لیلان» و «قلی کندی» به صورت کامل مورد مرمت قرار گرفت، گفت: مجموعه تاریخی قلعه «بختک» لیلان و تپه «الله‌قلی» از دیگر ظرفیت‌های تاریخی شهرستان ملکان است که خوشبختانه مجموعه تاریخی این قلعه به پایگاه ملی تبدیل و مراحل تعیین عرصه و حریم تپه الله‌قلی نیز آغاز شده است.
احمد حمزه‌زاده همچنین از تکمیل بزرگ‌ترین مرکز اطلاع‌رسانی استان در شهرستان ملکان خبر داد و افزود: شهرستان ملکان به عنوان دروازه ورودی آذربایجان شرقی اهمیت ویژه‌ای دارد، به همین منظور بزرگ‌ترین مرکز اطلاع‌رسانی استان در این شهرستان در حال اجرا و با پیشرفت ۹۰ درصدی همراه است.
نمایی از میدان اصلی شهر «لیلان»
شهر «لیلان» کجاست؟
«لِیلان» یکی از شهرهای آذربایجان شرقی است که در ۱۵۰ کیلومتری جنوب تبریز در محدوده شهرستان ملکان واقع شده است.
شهر باستانی «لیلان» که پس از اسلام به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهرهای آذربایجان مطرح می شد، بر اثر زلزله‌ها، سیل‌ها و سایر بلایای طبیعی از بین رفته‌است و امروزه تنها شهری متروکه در معرض دید قرار دارد.
تاریخ شهر کنونی «لیلان» بسیار کوتاه است. در واقع چند دهه پیش، یکی از ایلات، در نزدیکی شهر باستانی «لیلان» سکنی گزید و مسئولین کشوری به دلیل نزدیکی این روستا به شهر باستانی لیلان، نام «لیلان» بر آن گذاشتند.
در سال‌های اخیر هم با توجه به باستانی بودن منطقه، کاوشگران و مورخان بسیاری در محل شهر باستانی «لیلان» مشغول به تحقیق و جست‌وجو شده‌اند؛ این خود عاملی برای جذب جمعیت در این روستا شد، تا جایی که علاوه بر این که تعداد بسیار معدودی از اهالی روستا به سایر نقاط کوچیدند، مهاجرانی نیز از روستاهای مجاور وارد این روستا شدند.
در سال ۱۳۷۴ خورشیدی بر اساس آمارهای جمعیتی که جمعیت آن بیش از ۵,۰۰۰ نفر برآورد شده بود و با توجه به باستانی بودن منطقه، روستای «لیلان» به شهر تبدیل شد.
امروزه «لیلان» پیش‌رفت‌های زیادی را تجربه کرده است و در واقع لیلان امروزی، وارث آن شهر باستانی است. پلی تاریخی نیز در یک کیلومتری جنوب این شهربر روی رودخانه «لیلان چای» بنا شده است.
به گزارش ایرنا، تپه «الله قلی» شهر «لیلان» شهرستان ملکان، مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد است و در ضلع شرقی شهر لیلان واقع شده است که در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ به ثبت ملی رسید.
