ترمز رفتارهای سلیقه‌ای بر چرخ صادرات چرم تبریز

ایرانیان از نخستین تولید کنندگان چرم و کفش در جهان هستند، به گونه ای که قدیمی ترین کفش جهان با حدود پنج هزار سال قدمت در بخش کفش موزه شهرداری تبریز نگهداری می شود.

اولین کارخانه چرم سازی در ایران به سال ١٣٠٨ شمسی در شهر تبریز شروع به فعالیت کرد و پس از آن در همدان، اصفهان و برخی شهرهای دیگر نیز کارخانه هایی تاسیس شد.

تبریز از دیرباز یکی از پیشگامان صنعت چرم و کفش بوده و قطب اصلی این صنعت در ایران شناخته می شود؛ شهرت و نام آوری تبریز در صنعت چرم و کفش بیش از هرچیز مرهون تولیدکنندگانی است که امروز با مشکلاتی در مسیر فعالیت خود مواجهند.

قاچاق و واردات بی رویه از جمله مشکلات اصلی پیش پای ادامه فعالیت صنعت کفش تبریز است؛ هر چند بنا بر آمار رسمی سالانه حدود ۱۰ میلیون دلار کفش از مبادی گمرکی وارد کشور می شود، اما به گفته فعالان صنعت کفش تبریز، آمار کشورهای صادرکننده حاکی از صادرات ۳۰۰ میلیون دلار از این محصول به ایران است.

البته صنعت دیرپای کفش تبریز با مشکلات دیگری مانند کهنه بودن ماشین آلات، ضعف آموزش، ضعیف بودن کیفیت محصولات تولیدی صنایع پایین دست از قبیل زیره، چسب و میخ و یراق آلات و تبلیغات بی رمق در بازار داخلی و خارجی نیز مواجه است.

بدیهی است که در این میان، رفتارهای سلیقه ای و ترمزکننده در مسیر صادرات چرم و کفش تبریز، شدت مشکلات موجود در این حوزه را آن هم در شرایطی که کشور به شدت نیازمند ارزآوری است، دوچندان می کند و سازمان های مسوول موظف به تسهیل روند تولید و صادرات و مانع زدایی از ان هستند.

در شهر تبریز حدود ۲ هزار و ۴۰۰ کارگاه تولید کفش وجود دارد و حدود ۶۰۰ واحد به علت فعالیت در منازل، فاقد پروانه کسب هستند.

در صنعت کفش تبریز برای ۴۰ هزار نفر اشتغال فراهم شده است، به گونه ای که حدود ۵۵ واحد بزرگ صنعتی تولید کفش در تبریز فعالند.

ترمز رفتارهای سلیقه‌ای بر چرخ صادرات چرم تبریز

تشدید مشکلات صادرات چرم با تداخل در وظایف سازمان های مسوول

دبیر کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید آذربایجان شرقی می گوید: با توجه به روال قانونی، صادرات کالا از جمله انواع پوست و محصولات چرمی باید با تایید دامپزشکی، محیط زیست و گمرک انجام شود، ولی در برخی از مواقع رفتارهای سلیقه ای در این حوزه روی می دهد.

مهدی امینی، می افزاید: به عنوان مثال در مورد کالایی که به عنوان ضایعات به تایید دامپزشکی و حفاظت از محیط زیست رسیده است، گمرک از سازمان صمت استعلام می گیرد و با نظر کارشناس سازمان صمت، نظری مبنی بر عدم ضایعات بودن کالا ارایه شده و با قیمت گذاری و معرفی به تعزیرات توسط سازمان اموال تملیکی، کالای مدنظر به فروش می رسد.

وی اظهار می کند: در حالی که کالای مذکور خام بوده و اختیار ارزیابی کالای خام بر عهده دامپزشکی است و از نظر قانونی سازمان صمت در این خصوص اختیاری ندارد.

مسوول بازبینی گمرک آذربایجان شرقی نیز می گوید: روال کار به این صورت است که طبق بخشنامه ۲۹۱ کالاهای یاد شده توسط ارزیابان گمرک ارزیابی شده و با کسب نظر دامپزشکی و تایید آن به مرز ارسال می شود.

رضا پیروی، با بیان این که تعریف مرز ضایعات و کالاهای سالم، مرز ضایعات و کالاهای مستعمل در کشورهای مختلف متفاوت است، می افزاید: در این زمینه همیشه اختلاف نظر وجود دارد، اما این موضوع در گمرک جلفا اتفاق افتاده و سوالی که در این خصوص مطرح است، این است که چرا گمرک جلفا از سازمان صمت استعلام گرفته و سازمان صمت به چه علت به این استعلام پاسخ داده است؟

اظهار نظر در خصوص فرآورده های خام دامی در حیطه وظایف و اختیارات سازمان دامپزشکی است

رییس اداره قرنطینه و امنیت زیستی دامپزشکی آذربایجان شرقی نیز می گوید: طبق قانون، اظهار نظر در خصوص هرگونه دام زنده و فرآورده های خام دامی در حیطه وظایف و اختیارات سازمان دامپزشکی است.

محمدتقی محمدی، با بیان اینکه کارشناسان ما در حین بارگیری در محل حضور یافته، بازدید لازم را انجام می دهند و نظر خود را به گمرک اعلام می کنند، می افزاید: از هفتم فروردین امسال تا کنون اجازه صادرات ۷۹۳ تن از این کالا داده شده و از این تاریخ مجوز صادراتی صادر شد که بعد از ۲۰ روز EPL در خصوص استعلام گمرک ارسال کردند.

رییس اداره قرنطینه و امنیت زیستی دامپزشکی آذربایجان شرقی علت این موضوع را درخواست آزمایش از سوی محیط زیست اعلام کرده و می گوید: به علت این که کالا فاسدشدنی بود به ناچار EPL را تایید کردیم که بعدها اعلام کردند این موضوع با محیط زیست حل شده است.

محمدی، ادامه می دهد: در کل اگر محموله، ضایعات پوست خام نباشد، دامپزشکی به هیچ عنوان اجازه صادرات نمی دهد و تنها بعد از محرز شدن این موضوع، مجوز صادرات صادر می شود.

نبود معیارهای سنجش دقیق، در تسریع صادرات چرم تبریز مانع ایجاد می کند

رییس اداره مدیریت زیست محیطی آب و خاک پسماند اداره کل محیط زیست آذربایجان شرقی نیز می گوید: ما این محصولات را به عنوان پسماند می پذیریم و مانع بحث صادرات ضایعات نیستیم ولی طبق دستورالعمل ابلاغ شده از سوی سازمان مرکزی، از بابت آنالیز

وی با اشاره به اینکه اگر ثبت، آنالیز و تایید گمرک شهرستان مربوطه مشکلی نداشته باشد پاسخ سه روزه اعلام می شود، اظهار می کند: صادرکننده پسماند برای نمونه گیری باید چند روز قبل از بارگیری به کارشناس ما مراجعه کند و حداقل سه روز قبل در سامانه ثبت اطلاعات کند.

نماینده تعزیرات حکومتی آذربایجان شرقی نیز می گوید: در خصوص موضوع مدنظر با وجود این که محیط زیست، دامپزشکی و کارشناسان گمرک نظر خود را اعلام کرده و ثبت سفارش انجام شده بود، گمرک مقصد بار را بررسی کرده و مشکل دار اعلام کرده است.

احمد محمدی عظیم، می افزاید: از کارشناس صمت نظرخواهی شده و اعلام کرده که محموله ضایعات نبوده و پوست است و برای آن قیمت گذاری انجام شده است.

وی با بیان اینکه وقتی بار با پلمب سالم به گمرک مقصد می رسد نیازی به بررسی مجدد نیست و نباید گمرک مقصد به گمرک تبریز ایراد بگیرد، اظهار می کند: گمرک مقصد بار را کالای قاچاق تلقی کرده و به تعزیرات حکومتی مرند ارجاع داده است.

نماینده تعزیرات حکومتی آذربایجان شرقی می گوید: تعزیرات حکومتی مرند نیز اعلام کرده تخلفی صورت نگرفته و اگر هم باشد مربوط به گمرک تبریز است، به این علت به تعزیرات حکومتی تبریز ارجاع داده شد.

محمدی عظیم، ادامه می دهد: با توجه به گرمای هوا و احتمال فاسد شدن کالا، از کارشناسان رسمی دادگستری درخواست قیمت گذاری شد تا با این نرخ به عنوان ضایعات پوستی به فروش رسد.

وی یادآوری می کند: ما در این خصوص از صاحب کالا تا صادرکننده تحقیقات لازم را انجام دادیم حتی جلسه ای به صورت ویدیو کنفرانس برگزار کردیم با حضور سه کارشناس قبلی که قیمت گذاری کردند و ۲ کارشناس جدید و نظرخواهی کردیم که تا کنون نتوانستند نظر نهایی خود را اعلام کنند.

محمدی عظیم، می افزاید: گمرک جلفا با توجه به این که نظر گمرک تبریز را رد کرده است، اعلام کرده در صورت اعتراض باید در کمیسیون مطرح شود و برای طرح در کمیسیون باید نیم درصد مبلغ کالا واریز شود در این زمینه برای اتخاذ تصمیم نهائی منتظر مطالبی هستیم.

حسن نجفی، نماینده دادگستری کل آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه حکم و موضوع مشخص است، می گوید: در تشخیص سالم یا ضایعات بودن کالا شبهه ایجاد شده و مراجع مرتبط باید با تعیین صورت جلسه ای، تعریف و مصادیق آن را مشخص کنند.

مسوول دبیرخانه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی نیز می گوید: با توجه به صحبت های ارائه شده، تعریف مشخصی از ضایعات وجود ندارد چرا که باعث ایجاد اختلاف نظرهایی در این زمینه شده است.

نسرین درخشانی، می افزاید: با توجه به این که متولی اصلی بحث انواع پوست خام و دام زنده، دامپزشکی است، بنابراین درخواست استعلام از سوی گمرک و پاسخ سازمان صمت مغایر با قانون است.

وی اظهار می کند: این موضوع توسط اتحادیه چرم استان و پیگیری کارگروه تسهیل استان به دبیرخانه شورا برای جلوگیری از تکرار چنین ارزیابی ها و حل مشکلات این شرکت ارجاع شده است.

درخشانی، ادامه می دهد: با توجه به اعلام نمایندگان سازمان صمت و گمرک مبنی بر بررسی موضوع، ضرورتی برای طرح در شورا دیده نمی شود و با توجه به این که حساسیت کامل برای حل موضوع از سوی سازمان تعزیرات وجود دارد؛ بنابراین برای عدم تکرار رفتارهای سلیقه ای خواستار همکاری کامل دستگاه های متولی در این زمینه هستیم.

معاون استاندار آذربایجان‌شرقی: مشکلات صنعت چرم تبریز احصاء شود

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان‌شرقی نیز با تاکید بر اینکه باید مشکلات صنعت چرم تبریز احصاء شود، گفت: این صنعت بایستی از منظر ارتقا دانش و همچنین رفع موانع و تسهیل‌گری مورد توجه و حمایت قرار گیرد.

محمد کلامی اظهار داشت: با توجه به قدمت دیرینه صنعت چرم در آذربایجان شرقی این صنعت بخشی از هویت اجتماعی و فرهنگی استان است.

وی ادامه داد: تبریز و آذربایجان را با محصولات چرم، فرش و خشکبار در کشور می شناسند و در واقع این صنایع پیشران اعتبار برند تبریز هستند.

کلامی با بیان اینکه بخش دولتی به عنوان تسهیل گر و رفع موانع در کنار بخش خصوصی قرار دارد، اضافه کرد: فعالان صنعت چرم برنامه خود را برای رفع مشکلات این صنعت ارایه دهند، تا هماهنگی ها لازم جهت حمایت از این صنعت انجام گیرد.

وی با تاکید بر لزوم وجود نقشه‌ راه برای آینده صنعت چرم، افزود: این صنعت قدیمی و ریشه دار، نقش مهمی در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال ایفا می کند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: با توجه به سابقه دیرینه تبریز در حوزه کفش و چرم و حضور فعال واحدهای تولیدی این بخش ، ارتقای علمی و تجربی دست اندرکاران این صنعت ضروری است.