«اول آمریکا»

به گزارش ایرنا، موضوع چندان هم پیچیده نیست. توافقی جهانی با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک معروف به برجام در تیرماه سال ۱۳۹۴ بین پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان و ایران امضا شد که برابر با این توافق، تعهداتی برای هر کدام از امضا کنندگان آن تعریف شد و همه طرف ها براساس قواعد و مقررات حقوقی و بین المللی موظف به انجام تعهداتشان شدند.

زمانی که برجام امضا شد، دولت باراک اوباما در آمریکا در راس کار بود اما با روی کار آمدن دولت تندرو دونالد ترامپ، او در اردیبهشت ۱۳۹۷ با یک امضا آمریکا را از برجام خارج کرد و حرف شنوی های متحدان اروپایی واشنگتن از دولت ترامپ به رغم میل آنها، باعث شد تا این توافق هسته ای که از آن به عنوان توافق قرن نام برده می شود، در مسیر پر دست انداز قرار گیرد. آمریکا کلا تعهداتش را رها کرد و اروپایی ها نیز فقط روی کاغذ عضو برجام باقی ماندند.

برجام سندی بین المللی است و طرف های امضا کننده این توافق، ۷ کشور بودند صرف نظر از اینکه کدام شخص، دولت، جناح یا حزبی و با کدام رویکرد در این کشورها در راس کار بوده است.

اینکه آمریکا از در سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده و بعد از خروج از برجام تحریم های غیرقانونی علیه ملت ایران وضع کرده، و حالا برای بازگشت به این توافق، باید عکس این مسیر را طی کند، موضوع پیچیده ای نیست.

جمهوری اسلامی ایران در راستای رویکرد صبر راهبردی و بنا به درخواست دیگر اعضای برجام، یک سال خویشتنداری کرد و نهایتا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام، با هدف حفظ این توافق و براساس بند ۳۶ آن، در چند مرحله و به ترتیب زمانی، برخی از تعهداتش را در قبال برجام کاهش داد.

حالا دولت آمریکا تغییر کرده و دولت جدید واشنگتن به ریاست جو بایدن وعده بازگشت به برجام را داده اما برای بازگشتش، برای ایران شرط و شروطی تعیین کرده که اول ایران باید به تعهداتش بازگردد!

به نظر نمی رسد مرور تاریخ کوتاه ۳۳ ماهه (از زمان خروج آمریکا از برجام تاکنون) برای آقای بایدن و کابنیه باتجربه اش کار چندان سختی باشد. او خوب می داند اولین گام برای  خروج از بن بست کنونی برجام، باید از جانب آمریکا برداشته شود، همان کشوری که اول زیر میز برجام زد صرف نظر از این که کدام رئیس جمهوری و کدام دولت این کار را کرد؛ گامی که البته برای دولت بایدن چندان ساده نخواهد بود زیرا او ناگزیر به یافتن راهی آبرومند برای بازگرداندن کشورش به این توافق است ضمن اینکه خواسته ایران، تنها با یک امضا از سوی کاخ سفید قابل تحقق نیست و تحریم ها هم باید بطور موثر لغو شود آن هم در شرایطی که پنجره فرصت برای واشنگتن درحال بسته شدن است و بایدن زمان زیادی برای درس گرفتن از رویکرد شکست حداکثری سلف خویش ندارد.

ایران به صراحت اعلام کرده است بازگشت آمریکا به برجام زمانی معنا پیدا می کند که همه تحریم های ضدایرانی واشنگتن لغو شود و در این صورت، تهران بلافاصله به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت.

«اول آمریکا»، شعاری که دولت قبلی واشنگتن آن را برای توجیه افکار عمومی کشورش و با هدف صاف کردن جاده یکجانبه گرایی های خود طراحی کرده بود، اتفاقا امروز کلید طلایی خروج دولت کنونی از بن بست برجام است: «اول آمریکا».