یک روانشناس گفت: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌های نئاندرتال در ۵۰۰ هزار سال پیش چپ دست بوده‌اند.
جمیله کیانی در گفت‌وگو با خبرنگار درباره چگونگی چپ‌دست شدن در وهله نخست زندگی اظهار کرد: پیتر هاپر، روانشناس اهل ایرلند شمالی بر روی چند صد اسکن از جنین انسان مطالعاتی را انجام داد، آن هم در زمانی که جنین در رحم مادرش در حال مکیدن انگشتان خود بوده است، حدود ۹۰ درصد از نوزادانی که انگشتان دست راست خود را می‌مکند در ۱۲ سالگی راست دست می‌شوند، درحالی‌که سه چهارم از نوزادانی که انگشتان دست چپ خود را می‌مکند، چپ دست می‌مانند.
نقش ژنتیک در چپ‌دست بودن
وی به مسئله ژنتیک اشاره کرده و بیان کرد: در همین حال وضعیت ژنتیکی شما هم در این موضوع مهم است، اگر پدر یا مادرتان چپ‌دست باشند به احتمال زیاد شما هم چپ‌دست خواهید شد و اگر هر دوی آنها چپ‌دست باشند، یک در چهار، شانس این که چپ دست شوید، وجود دارد.
از کی متوجه راست دست و چپ دست بودنمان می‌شویم؟
کیانی بیان کرد: نوزاد انسان نه راست دست است و نه چپ دست، ولی در ماه‌های اول زندگی کم کم به یکی از دست‌ها تمایل بیشتری نشان می‌دهد، در شش ماهگی اکثر نوزادان دو دست را به طور مساوی به‌کار می‌برند و در پایان سال اول زندگی، تمایل به یکی از دست‌ها قابل مشاهده و تشخیص است.
وی ادامه داد: در دومین سال نیز کودکان گاهی دست اصلی خود را به دیگری تغییر می‌دهند، ولی تعداد این تغییر کمتر از سال اول است، طوری که تعداد تغییر در سومین سال زندگی کمتر از سال دوم می‌شود، تا این که در شش سالگی دیگر به‌طور تقریبی ترجیح دستی ثابت باقی می‌ماند، پس قبل از شش سالگی جواب این سوال که از کجا بفهمیم نوزاد چپ دست است یا راست دست بسیار مشکل است، اما راه‌های شناسایی وجود دارد.
چپ دست و راست دست بودن، سلامتی شما را تعیین می‌کند
این روانشناس تصریح کرد: دانشمندان همچنین دریافته‌اند شیوع اختلالات شنوایی، بیش فعالی و برخی اختلالات رفتاری خاص در چپ‌دست‌ها بیشتر است، با این حال دلیل واقعی این مسئله هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما به نظر می‌رسد مغز این افراد پیچیدگی بیشتری نسبت به راست دست‌ها داشته باشد.
کیانی گفت: چپ دست‌ها در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های عصبی و روانی قرار دارند، همچنین اختلالات یادگیری و ناهنجاری‌های روانی در چپ دست‌ها بیشتر خواهد بود. همچنین مطالعه‌های زیادی نشان داده‌اند که شیوع بیماری‌هایی نظیر آرتریت روماتوئید و زخم‌های گوارشی در جمعیت چپ دست به طور قابل توجهی کمتر از راست دست‌ها خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد چیزی حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد افراد جهان چپ‌دست هستند.
هنر و خلاقیت چپ دست‌ها بالاتر از راست دست‌ها است
این روانشناس در زمینه تفاوت‌های مغزی چپ دست‌ها مطرح کرد: آنها جالب‌تر و پیچیده‌تر فکر می‌کنند و به‌طور معمول در یک گروه از دوستان، ایده‌های بهتری به سرشان می‌زند، مغز انسان به دو نیم‌کره تقسیم شده است، نیم‌کره راست و نیم‌کره چپ مغز. افراد برای انجام بیشتر فعالیت‌هایشان، مثل صحبت کردن به نیم‌کره چپ مغز وابسته هستند. بیشتر راست دست‌ها در این گروه قرار دارند، اما حدود ۳۰ درصد چپ دست‌ها برای بیشتر فعالیت‌ها به نیم‌کره راست مغز وابسته‌اند و در بقیه آنها در انجام فعالیت‌ها نیمی از مغز بر نیمی دیگر برتری ندارد.
شنوایی و سخنرانی چپ دست‌ها با راست دست‌ها متفاوت است
کیانی گفت: چپ دست‌ها قدرت بالاتری در شنیدن تغییرات ریز و ظریف صداها دارند.
وی افزود: نیم‌کره‌های راست و چپ مغز هر کدام در درک و تحلیل برخی صداهای خاص قدرت دارند و چیزی که واضح است قدرت نیم‌کره راست مغز، یعنی همان نیم‌کره‌ای که چپ دست‌ها بیشتر به کار می‌گیرند قدرت بیشتری در تحلیل و شناخت تغییرات ریز و دقیق در صداها دارد.
چپ دست‌ها هنرپیشه‌های قوی‌تری هستند
وی تصریح کرد: هنر و خلاقیت چپ‌دست‌ها بالاتر از راست دست‌ها است. جالب است بدانید با مطالعه‌های انجام شده پی برده اند که چپ دست‌ها در انتخاب یک کار و روش، کمتر به نقاط منفی آن فکر می‌کنند و به همین خاطر قدرت ایده پردازی و خلاقیت آنها بالاتر است.
چپ دست‌ها در مسابقه‌های ورزشی هم شما را شکست خواهند داد
این روانشناس عنوان کرد: اگر نگاهی به تاریخ ورزش و قهرمانان جهانی بیندازید، متوجه می‌شوید که تعداد بالایی از قهرمانان ورزشی چپ دست بوده اند، به‌ویژه در ورزش‌هایی مانند گلف و تنیس. در حقیقت چپ دست‌ها در ورزش‌هایی که نیاز به تمرکز بیشتر دارد موفق‌ترند، مانند تنیس، بوکس، بیس بال و بولینگ.
در تغییر چپ دستی نباید اجباری باشد
کیانی تصریح کرد: این عقیده وجود دارد که راست یا چپ دستی وراثتی است و چنان‌چه بخواهند به زور آن را تغییر دهند، ممکن است کودک به اختلالات عصبی، مانند لکنت زبان دچار شود.
وی خاطرنشان کرد: تغییر از چپ دستی به راست دستی امکان پذیر است، ولی نباید فراموش کرد که هرچه دیرتر اقدام شود به همان نسبت نیز دشوارتر خواهد بود، باید توجه داشت که این تغییر می‌تواند باعث ناراحتی و هیجانی شدن کودک شد و هنگامی که این تغییر با زور و اجبار باشد ممکن است سبب لکنت زبان نیز شود.
این روانشناس ادامه داد: البته این بدان معنی نیست که اگر بخواهیم چپ دستی را به راست دستی تغییر دهیم، دچار لکنت زبان خواهیم شد، بلکه تأثیر ناراحتی و هیجان‌های همراه است که باعث این اختلالات می‌شود و به‌طور عمول پس از آن‌که تغییر صورت گرفت و ناراحتی و هیجان کاهش پیدا می‌کند این اختلالات نیز از بین می‌رود. نکته مهمی که در تغییر چپ دستی وجود دارد این است که نباید در این کار اجبار وجود داشته باشد، به‌خصوص زمانی که کودک یه شدید به حفظ چپ دستی خود تمایل دارد، نباید دخالتی کرد، اگر به کودک اجبار شود یا مقاومت او را در حفظ چپ دستی نادیده بگیریم ممکن است آسیب‌های جسمی و روانی جبران ناپذیری به او وارد سازیم.
درصد معنا داری از ایرانی‌ها با دست راست و درصد معنا داری از غربی‌ها با دست چپ می‌شمارند
کیانی تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که ۹۶ درصد افراد راست دست زمانی که بیهوش بوده‌اند توقف در گفتار نیم‌کره چپ را نشان داده‌اند، در صورتی که در حالت مشابه گفتار نیم‌کره چپ فقط در ۷۰ درصد افراد چپ دست توقف داشته است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که درصد معنا داری از ایرانی‌ها با دست راست و درصد معنا داری از غربی‌ها با دست چپ می‌شمارند.
حیوانات چپ دست
وی اظهار کرد: انسان از معدود حیواناتی است که دست چپ یا راستش توانایی بیشتری دارد. اغلب حیوانات توانایی دست و پاهایشان به طور مساوی است؛ حتی میمون‌ها که در میان حیوانات بیش از همه به انسان‌ها نزدیک هستند.
این روانشناس بیان کرد: اما برخی حیوانات از جمله کانگوروها، بیشتر از پای چپ خود استفاده می‌کنند یا تحقیقات نشان می‌دهد که ۹۰ درصد مواقع طوطی‌ها خوردنی‌ها را با پای چپ برمی‌دارند.
بشر اولیه هم چپ دست بوده است
کیانی یادآور شد: به انسان‌های نخستین اشاره کرده و مطرح کرد: مثل خیلی از آدم‌های امروزی، انسان‌های نخستین هم راست دست بوده‌اند، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌های نئاندرتال در ۵۰۰ هزار سال پیش چپ دست بوده‌اند.
وی ادامه داد: زنان و مردان غارنشین در آن زمان گوشت خام می‌خوردند و به دلیل سفت بودن گوشت از ابزاری برای بریدن آن استفاده می‌کردند؛ از یک تکه سنگ، و باستان‌شناسان از روی جهتِ خراش‌هایی که در اثر ضربه سنگ روی دندان آنها ایجاد شده بود، نتیجه گرفته‌اند که آنها سنگ را در دست چپ خود می‌گرفتند.//ایرنا
