اغلب نقص‌های تکاملی قلب جنین در ۳ ماه اول بارداری ایجاد می‌شود

یک فوق تخصص قلب کودکان گفت: قلب عضو حیاتی و پیچیده بدن آدمی است که به همراه اغلب دستگاه‌های بدن معمولا بین هفته دوم تا دهم بارداری تشکیل می‌شود، بنابراین اغلب نقص‌های تکاملی که در ساختمان قلب ایجاد می‌شود، در سه ماهه‌ی اول حاملگی رخ می‌دهد.

دکتر علی رفیعی در گفت‌وگو با خبرنگار اظهار کرد: اغلب بیماری‌های قلبی که به‌عنوان بیماری‌های مادرزادی شناخته‌ می‌شوند، در سه ماه اول بارداری تشکیل می‌شوند و دو فاکتور ژنتیکی و محیطی در ایجاد آنها تاثیرگذار است.

وی ادامه داد: فاکتورهای ژنتیکی، عواملی هستند که علت ژنتیکی و کروموزومی دارند مانند بیماری داون که مجموعه بیماری‌هایی را جنین دارد و از جمله یکی از آنها می‌تواند بیماری‌های قلبی باشد.

وی افزود: در فاکتور محیطی، جنین از لحاظ ژنتیکی سالم است اما یک عده از عوامل محیطی سبب اختلال در قلب جنین می‌شوند که یکی از آنها سن مادر است و در مادران بالای ۴۰ سال، احتمال وقوع بیماری‌های قلبی بیشتر است.

رفیعی یادآور شد: در خصوص مادرانی که دیابت، فشارخون، صرع، تیروئید و عفونت حاملگی دارند یا داروهای مختلفی از جمله داروهای ضد افسردگی، ضد صرع و یا آرامش بخش مصرف می‌کنند که بر روی متابولیسم بدن آنها تاثیر می‌گذارد، احتمال بروز بیماری‌های مادرزادی در جنین آنها بیشتر است.

وی همچنین بیان کرد: قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس به‌ویژه در سه ماهه اول نیز بسیار حائز اهمیت است و مصرف سیگار، مواد الکلی، سابقه‌ی بیماری‌های قلبی در خانواده و سابقه‌ی سقط‌های مکرر از جمله عوامل محیطی هستند که در بروز بیماری‌های جنین تاثیرگذار هستند.

وی خاطرنشان کرد: بیماری‌های مادرزادی قلبی می‌توانند ساده باشند مانند نقص کوچک بین دهلیزها یا بطن‌ها که به مرور زمان بسته می‌شوند که اگر بسته نشوند با درمان طبی و ترمیمی می‌توان آنها را اصلاح کرد ولی برخی از بیماری‌ها پیچیده‌تر بوده و نیاز به مراقبت و جراحی‌های متعددی دارند.

این فوق تخصص قلب کودکان گفت: برخی از جنین‌ها نیز دچار آریتمی‌ها و نامنظمی‌های قلبی هستد که اگر به موقع تشخیص داده شود، می‌توان آن را درمان کرد البته بیماری‌های بسیار پیچیده‌ی قلبی نیز وجود دارد که مغایر با حیات است.

وی در رابطه با روش‌های تشخیصی متذکر شد: یکی از روش‌های تشخیص بیماری‌های مادرزادی قلبی در دوره‌ی جنینی، اکوکاردیوگرافی است؛ اکوی جنین بعد از هفته‌ی هجدهم کمک می‌کند تا ساختمان‌ها و تکامل قلب را مشاهده کنیم که دیواره‌ها، دریچه‌ها، قوس آئورت، عروق بزرگ و ساختمان‌هایی که باید در دوره‌ی جنینی بسته یا باز باشند به طور کامل دیده شده و مسائل مربوط به ریتم قلب در دوره‌ی جنینی با اکو قابل تشخیص است.

وی تاکید کرد: در طی بررسی‌های سریالی انجام شده، اگر در سونوگرافی، بیماری قلبی تشخیص داده شود و یا اگر مادری در خانواده‌ی خود سابقه‌ی بیماری قلبی و یا مبتلا به فشار خون، دیابت، مشکوک به سندرم‌های انتقال قل به قل در دوقلوها، سن بالا، صرع و مصرف داروهای مضر داشته باشد، باید بررسی شود.

رفیعی در خصوص راه‌های درمان نیز خاطرنشان کرد: وقتی قلب جنین بررسی می‌شود، برخی از بیماری‌ها را می‌توان با دارو درمان کرد؛ بیماری‌هایی که بلوک قلبی یا ریتم قلبی بالا و پایین دارند با دارو درمان می‌شوند اما برخی از بیماری‌ها را باید پیگیری کرد برای مثال زمانی که قسمتی از دریچه تنگ باشد، باید به‌صورت دوره‌ای تحت نظر قرار گرفته و در مورد زمان و نوع زایمان تصمیم گیری شود و همچنین اگر مغایر با حیات باشد، تشخیص داده شده و ختم حاملگی اعلام شود.

وی همچنین در ارتباط با راه‌های پیشگیری گفت: یکی از روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مادرزادی، جلوگیری از ازدواج فامیلی افرادی است که ژن معیوب دارند چراکه اختلالات و نقوص ژنتیکی در ازدواج فامیلی افزایش می‌یابد.

وی اضافه کرد: تمامی زنان قبل از ازدواج باید علیه برخی از بیماری‌ها مخصوصاً سرخچه واکسینه شوند چراکه در افراد واکسینه نشده، ۳۵ درصد احتمال بروز بیماری‌های مادرزادی وجود دارد.

این فوق تخصص قلب کودکان یادآور شد: عفونت‌های حاملگی باید سریع تشخیص داده شوند و هر نوع داروی ضد تشنج، ضد افسردگی و آرام بخش تحت نظر پزشک مصرف شود، همچنین اختلالات تیروئیدی و فشارخون نیز اصلاح شود و میزان قندخون بیماران دیابتی کنترل شود.

وی در پایان تاکید کرد: اکوی جنین به‌عنوان روشی که عارضه‌ی شناخته شده‌ای را در جنین نشان نداده است، در هفته‌ی هجدهم انجام می شود تا از وضعیت قلب جنین آگاه شده و در صورت نیاز بررسی‌ و یا تحت نظر قرار بگیرد و در مورد درمان و نوع زایمان تصمیم‌گیری شود.//ایسنا