ارتقای سلامت اجتماعی با “سواد رسانه‌ای”
محققان در یک پژوهش جدید، نقش مهم افزایش سواد رسانه‌ای را بر سلامت اجتماعی عموم مورد بررسی قرار داده و آن را به‌واسطه سواد اخلاقی، بسیار مؤثر تشخیص داده‌اند.
به گزارش باش خبر وبه نقل از ایسنا، سواد رسانه‌ای، مهارتی حیاتی برای انسان‌هایی است که در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنند، زیرا فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی مانند رایانه، خطوط تلفنی، شبکه‌های فیبر نوری، ماهواره‌ها و سایر وسایل ارتباطی، جوامع را متحول ساخته و فهم و ادراک ما را از خود و جهان پیرامون افزایش داده‌اند. براین اساس، سـواد رسانه‌ای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های عصـر اطلاعات، مطرح‌شده تـا مخاطـب را در افزایش سـطح اطلاعات و آگاهی‌ها، اسـتفاده از رسانه‌ها بـا رویکـردی فراتـر از عادت و سـرگرمی و کسـب بینـش و دانـش لارم بـرای تفسـیر پیام‌ها کمـک کند. همچنیـن، در سایه برخورداری از سـواد رسانه‌ای می‌توان بـه ارزیابـی باورهـای مـردم و تأثیر رسـانه بر شکل‌گیری فرهنـگ عمومـی پرداخـت.
به اعتقاد متخصصان این حوزه، سواد رسانه‌ای به همراه خود شرایطی را پدید می‌آورد که می‌تواند بر مفهوم سلامت اجتماعی مؤثر واقع شود. طبق گزارش سازمان جهانی سلامت، نظام‌های سلامت باید سه هدف بنیادین داشته باشند که شامل فراهم کردن وضعیت مناسب سلامت عمومی، ایجاد مشارکت مالی عادلانه از مردم برای دسترسی به خدمات سلامت و پاسخگویی به انتظارات غیر بالینی مردم یعنی حفظ کرامت فردی و انسانی افراد، استقلال و جایگاه اجتماعی در پاسخ به انتظارات آنان است. لذا، سلامت از دیدگاه سازمان جهانی سلامت نه‌تنها به مفهوم فقدان بیماری و ناخوشی است، بلکه عبارت است از: رفاه کامل جسمانی، روانی و اجتماعی. لذا، بعد اجتماعی سلامت پیچیده‌ترین و درعین‌حال بحث‌انگیزترین جنبه از این موهبت بزرگ است.
در این زمینه، یک مطالعه تحقیقاتی توسط دانشگاه پیام نور تهران انجام شده است که در آن تأثیر سواد رسانه‌ای بر سلامت اجتماعی کادر درمان مورد بررسی علمی قرار گرفته است.
در این پژوهش کاربردی که ابزار جمع‌آوری داده در آن شامل سه پرسشنامه سواد رسانه‌ای، سلامت اجتماعی و سواد اخلاقی بوده است، 217 نفر از کادر درمان شهرستان الیگودرز مشارکت داشته‌اند.
نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهند که سواد رسانه‌ای به‌طور غیرمستقیم و از طریق مفهومی به نام «سواد اخلاقی» بر سلامت اجتماعی تأثیر دارد و می‌توان گفت، سواد اخلاقی نقش یک میانجی کامل را در ارتباط بین سواد رسانه‌ای و سلامت اجتماعی بازی می‌کند.
به گفته فرحناز مصطفوی کهنگی، استادیار و پژوهشگر گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور و دیگر همکارش در این تحقیق، «با توجه به این‌که هریک از مؤلفه‌های سواد رسانه‌ای بر سلامت اجتماعی افراد تأثیر مثبت دارد، می‌توان با بهره‌گیری از سواد اخلاقی به ارتقای بیشتر سلامت اجتماعی در میان افراد به‌ویژه کادر پزشکی کمک کرد».
آن‌ها می‌افزایند: «با توجه به حساس و مهم بودن جایگاه کادر درمان در نظام سلامت کشور و ارتباط کارکنان با مراجعین که بیشتر در حوزه بهداشت و درمان است، سواد رسانه‌ای از طریق سواد اخلاقی می‌تواند زمینه را برای شناخت و تقویت این مؤلفه‌ها درکنار رضایتمندی خود و مراجعین به بهترین شکل ممکن فراهم کند».
در این تحقیق به‌منظور افزایش نتایج مطلوب اثر سواد رسانه‌ای، به مدیران ارشد پیشنهاد شده است که با تولید محتوا و افزایش مهارت‌های گزینشی به حفظ ابعاد سلامت اجتماعی قشر درمان کمک شایانی کنند، زیرا این کادر مهم اجرایی می‌تواند در سایه برخورداری از سلامت اجتماعی مناسب، به ایجاد فضاهای جدید توسط آن‌ها برای دیگر افراد جامعه منجر شود.
یافته‌های پژوهشی فوق در نشریه «مدیریت سلامت» متعلق به دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران منتشر شده‌اند.
انتهای پیام
