بازیافت پسماندهای مختلفی که در زندگی روزمره انسان یا در صنایع مختلف تولید می‌شوند، روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. محققان کشور در همین زمینه، روشی برای تبدیل ضایعات پارچه‌ای به تخته‌های MDF یافته‌اند.
به گزارش باش خبر وبه نقل از ایسنا، بر اساس آمار بانک جهانی، پیش‌بینی می‌شود مقدار کل تولید پسماند شهری تا سـال ۲۰۲۵ به حدود ۶ میلیارد تن در روز برسد که با توجه به جمعیت شهرنشین احتمالی حدود ۴.۳ میلیارد نفری جهان در آن سال، سرانه تولید پسماند، چیزی حدود ۴۲ کیلوگرم در روز خواهد بود. این در حالی است که از کل تولید زباله، تنها ۶ درصد آن بازیافت شده و ۱۰ درصد به کمپوست تبدیل می‌شود و حدود ۸۴ درصد آن از طریق فرایند دفن کردن، دفع می‌شود. لذا مسئله پسماند یا به عبارت دیگر مواد زائد، امروزه به یکی از معضلات محیط زیستی برای بشر تبدیل شده است.
به گفته محققان، نظر به این‌که میزان زیادی از مواد زائد جامد را می‌توان مورد پردازش و بازیافت قرار داد، سوزاندن، دفن و رهاسازی این مواد، راه و روشی منطقی برای رهایی از آن‌ها به نظر نمی‌رسد. به همین دلیل امروزه در کشورهای توسعه‌یافته، بازیافت و استفاده مجدد از ضایعات مورد توجه خاص قرار گرفته و به یک صنعت تبدیل شده است که این خود نشان‌دهنده اهمیت بازیافت مواد است. در کشور ما نیز، امروزه به خاطر محدودیت منابع چوبی یا جنگلی، استفاده از ضایعات کشاورزی و ضایعاتی مثل کناره بری تخته فیبرها، پلاستیک‌ها، کارتن، کاغذ باطله و غیره در ساخت فرآورده‌های مرکب چوبی مانند تخته فیبر، تخته خرده چوب یا نئوپان و چوب پلاستیک مورد توجه قرار گرفته است.
در همین راستا، پژوهشی توسط یکی از محققان کشور از دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی انجام شده است که در آن تلاش شده امکان استفاده از پسماند پارچه در ساخت تخته فیبر با چگالی یا دانسیته متوسط مورد بررسی علمی قرار گیرد.
در این مطالعه که به شکل تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است، ضایعات پارچه به روش تفکیک در مبدأ از یک تولیدکننده لباس در تهران تهیه و به الیاف تبدیل شد. سپس تخته‌های آزمونی با درصد وزنی اختلاط الیاف ضایعات پارچه به الیاف صنعتی در سطوح مختلف با چسب اوره‌فرمالدهید به مقدار ۱۰ درصد با پرس گرم آزمایشگاهی ساخته شدند. بعداز این کار، ویژگی‌های مکانیکی تخته‌ها شامل مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته، چسبندگی داخلی، سختی و نیز ویژگی‌های فیزیکی شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت بعد از غوطه‌وری در آب اندازه‌گیری شدند.
نتایج این تحقیق نشان داد که ساخت MDF با الیاف ضایعات پارچه، امری امکان‌پذیر بوده و می‌توان از آن برای مدیریت پسماند پارچه‌ها استفاده کرد. درواقع، استفاده از پسماندهایی مانند پارچه در تولید محصول کاربردی جدید می‌تواند یکی از راهکارهای کاهش پسماندها و در نتیجه حفظ بیشتر سلامت انسان‌ها و محیط زیست باشد.
در این خصوص، پانته‌آ عمرانی، محقق گروه صنایع چوب دانشکده مهندسی مواد و علوم میان‌رشته‌ای دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی می‌گوید: «در این پژوهش تأثیر استفاده از الیاف ضایعات پارچه در تخته فیبر دانسیته متوسط مورد بررسی قرار گرفت که طبق نتایج به‌دست‌آمده، افزودن الیاف ضایعات پارچه سبب بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی تخته فیبرهای ساخته‌شده می‌شود که بهترین نتایج در نمونه‌های حاوی ۱۰ درصد الیاف ضایعات پارچه به دست آمد».
به گفته این محقق، «تولید MDF با ضایعات پارچه می‌تواند ازیک‌طرف به دلیل مدیریت و استفاده مجدد یا بازیافت پسماند، سبب کاهش آلودگی‌ها، حفظ سلامتی انسان‌ها و محیط زیست شده و از طرف دیگر با کاهش نیاز به منابع چوبی یا جنگلی که در کشور ایران بسیار محدود است، سبب حفظ منابع طبیعی و جنگلی، کاهش مشکلات تأمین مواد اولیه صنعت چوب و مبلمان و نیز فرآورده‌های مرکب چوبی شده و ازلحاظ اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه باشد».
بر اساس اطلاعات ارائه‌شده در این مطالعه، تحقیق و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش و مدیریت پسماندها ضروری است، زیرا کاهش حجم ورودی پسماندهای جامد شهری به محیط زیست، مانند پارچه که حجم قابل توجهی را نیز به خود اختصاص می‌دهد، کمک بسیار زیادی به پاکیزگی محیط زیست و متعاقباً سلامتی انسان‌ها کرده و در بازه زمانی بلندمدت، اثرات مثبت خود را بیشتر نشان خواهد داد.
این یافته‌های پژوهشی در فصل‌نامه «سلامت و محیط زیست» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده‌اند. این مجله، مقالاتی را که در زمینه‌های مرتبط با اثرات عوامل محیطی بر سلامت انسان تألیف شده‌اند، منتشر می‌کند.
