اثربخشی موزه مجازی در کهن‌شهر مراغه
ایده راه‌اندازی موزه مجازی در شرایط ناشی از شیوع کرونا با جدیت بیشتر دنبال می‌شود تا بدون بستن بار سفر، فرصتی برای دیدن آثار تاریخی و هنری فراهم گردد اما به نظر می‌رسد کارایی و اثربخشی موزه‌های مجازی تابع مولفه‌هایی چون کیفیت تصویربرداری، به روز بودن نرم‌افزارها و منابع مالی است.
در حقیقت راه‌اندازی موزه مجازی به متولیان امر این امکان را می‌دهد که جذابیت بصری آثار و محوطه موزه را خواسته یا ناخواسته دستکاری کند؛ حتی ممکن است محدودیت‌های مالی بر کیفیت کار سایه بیاندازد و زیبایی‌های موزه از آنچه که هست، کمتر جلوه کند یا مخاطب را با زیبایی‌های ساختگی فریب دهد و از بازدید حضوری‌اش پشیمان سازد.
کارایی و اثربخشی راه‌اندازی موزه مجازی زمانی در کانون توجه قرار می‌گیرد که شهرستانی با منابع مالی محدود از موزه‌های منحصربفرد و ملی برخوردار باشد که کهن‌شهر مراغه با برخورداری از دو موزه تخصصی سنگ‌نگاره و ایلخانی از جمله آنهاست.
به ویژه آنکه موزه ایلخانی مراغه در ردیف موزه‌های دارای رده حفاظتی کشور قرار دارد و به عنوان تنها موزه ایلخانی کشور از اشیای تاریخی منحصربفردی بهره می‌برد؛ به همین دلیل نشان دادن جذابیت‌های بصری سکه‌ها و سفالینه‌های آن به منابع مالی قابل توجه، هنر تصویربرداری و بهره‌مندی از تکنولوژی روز نیاز دارد.
اثربخشی موزه مجازی در کهن‌شهر مراغه
موزه ایلخانی مراغه
حتی ممکن است هنر هم در به تصویرکشیدن جذابیت‌های بصری آثار این موزه کم بیاورد اما هیچ یک از این اما و اگرها دلیل نمی‌شود که ایده راه‌اندازی موزه مجازی کنار گذاشته شود زیرا تصویر می‌تواند بر ذهن بشر تاثیر عمیق بگذارد.
علاوه بر آن در مورد این جمله معروف که «دوربین نمی‌تواند دروغ بگوید» باید شک و تردید داشت زیرا «عوامل متغیر بسیاری وجود دارد که تصویربردار به وسیله انتخاب آنها می‌تواند نظارت و احاطه نظر خود را در استفاده از تصویر نشان دهد» و این عوامل را می توان در کتاب مبانی سواد بصری، نوشته «دونیس اِ.دانیس» ترجمه مسعود سپر واکاوی کرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراغه نیز در مورد اهمیت موزه ایلخانی و راه‌اندازی تور مجازی این موزه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: این موزه منحصربفرد از تمام ایلخانان دارای سکه و از همه تکنیک‌ها دارای سفالینه است و راه‌اندازی تور مجازی می‌تواند ظرفیت آن را به تعداد بیشتری از علاقه‌مندان در سطح دنیا معرفی کند.
موزه ایلخانی مراغه که در ردیف موزه‌های دارای رده حفاظتی کشور قرار دارد، از تمام ایلخانان دارای سکه و از همه تکنیک‌ها دارای سفالینه است
یعقوب طالبی بیان می‌کند: موزه‌ها در خودشناسی و احراز هویت تاریخی به ما کمک می‌کند اما شکل سنتی بازدید از موزه در عصر ارتباطات نخواهد توانست رسالت این مراکز فرهنگی را حفظ کند.
به گفته وی شعار امسال روز جهانی موزه با مضمون «آینده موزه‌ها، بازیابی و تصور دوباره» نیز این موضوع را القا می‌کند که باید به جای راهنمایی حضوری و شکل معرفی گردشگری در داخل موزه به فکر استفاده از تکنولوژی باشیم.
وی به یکی از مزیت‌های اصلی موزه‌های مجازی یعنی معرفی اشیا در سطح جهانی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: مکتب فرهنگی و هنری مراغه و حتی جلوه‌های معماری این کهن‌شهر در خلال موزه مجازی ایلخانی به جهانیان معرفی می‌شود.
«طالبی» این را هم مورد تاکید قرار می‌دهد که وجود موزه‌های ارزشمندی چون سنگ‌نگاره‌ها و ایلخانی از یک سو و مکتب فرهنگی و هنری مراغه از سوی دیگر، وظیفه متولیان و اهالی فرهنگ و هنر در زمینه اثربخشی فعالیت‌ها را سنگین‌تر می‌کند.
اثربخشی موزه مجازی در کهن‌شهر مراغه
موزه سنگ نگاره‌های مراغه
وی با اشاره به اینکه اداره‌کل میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی نیز با راه‌اندازی گردشگری دیجیتال و مارکتینگ صنایع دستی به فعالیت‌های مجازی روی آورده، اظهار داشت: با بهره‌مندی از تکنولوژی ارتباطی، صرفا به بازدید حضوری و خود اثر محدود نخواهیم شد.
راه‌اندازی موزه مجازی به عنوان یکی از مصادیق رسانه‌ای شدن فرهنگ در آینده نه چندان دور جنبه عمومی خواهد یافت اما آنچه مسلم است کیفیت کار نباید قربانی محدودیت‌های مالی شود زیرا کاستن از زیبایی‌های وجودی آثار اجحاف در حق تاریخ خواهد بود.//ایرنا
