آینده 1400 شهر ایران چگونه رقم خواهد خورد؟/ نشانههای تنش درآمدی در شهرداریها
آینده 1400 شهر ایران چگونه رقم خواهد خورد؟/ نشانههای تنش درآمدی در شهرداریها
وابستگی شهرداری و شهر به منابع درآمدی که بسیار تحت تأثیر دورههای رونق و رکـود اقتصـادی اسـت، باعـث شده که شهرداریها در هدفگذاری، برنامه ریزی و اجرای اقدامات در حوزههای مختلف فاقد قدرت تصمیمگیری باشند و به شدت متأثر از بازار و عوامل آن اقدام کنند.
آینده 1400 شهر ایران چگونه رقم خواهد خورد؟/ نشانههای تنش درآمدی در شهرداریها-: توسعه فعالیتهای اقتصادی در مناطق مختلف شهری یک کشور، منجر به کمبود منابع سرمایهگذاری گردیده است از این رو ضرورت مطالعه دقیق در اختصاص منابع مالی به طرحها و پروژههای مختلف شهری را بیش از پیش نمایان ساخته است. از این جهت بررسی روشهای سرمایهگذاری در طرحها و پروژههای مختلف شهری اجرا شده در کشورهای مختلف تا حد زیادی در تامین مالی پروژههای شهری کشور مفید واقع شود.
در شرایط فعلی منبع تأمین درآمد شهرداریها در راستای انجام خدمات عمومی، عوارض و بهای خدمات کافی نبوده و در آینده در صورت عدم اتخاذ تدابیر جدی برای توسعه منابع درآمدی، شهرداریها با مشکل موا جه خواهند شد. با بررسی الگوهای تجربه شده و نحوه فعالیت و تأمین اعتبار و ارائه خدمات شهرداریها به نظر میرسد که این نهاد باید شیوههای جدید و نوین جذب اعتبارات و توسعه خدمات را مورد استفاده قرار دهند.
یکی از مهمترین این شیوهها جذب و حمایت از سرمایهگذاری اعم از داخلی و خارجی در امور خدماتی و عمرانی شهرها است. امروزه جای هیچگونه تردیدی نیست که استفاده از منابع سرمایهگذاری بخش خصوصی و سرمایهگذاران اعم از داخلی و خارجی یکی از اصلیترین راهکارهای توسعه و پیشرفت اقتصاد شهرهاست، چرا که نمیتوان به راهکارهای سنتی و کلاسیک تأمین منابع برای پاسخگویی به نیازهای رو به تزاید خدمات عمومی در شهرها وابسته بود.
نگرش شهرداریهای کشور که برگرفته از قانون شهرداریهاست بر نظام درآمد و هزینه پایه ریزی شده است. این قـانون منابع اصلی درآمد را از راه وصول عوارض و بهای خدمات شهری و موضوعات مرتبط با آن میبیند. ایـن نگـرش کـه در زمان وضع قانون شهرداریها مترقی بود، به تدریج و با ورود پارامترهـای جدیـد در عرصـه اقتصـاد و مـدیریت شـهری و پیچیدگی عوامل و عناصر سازنده آن کارایی خود را به عنوان بخش اصلی درآمد شهرداری از دسـت داده اسـت.
در ایـن زمینه، وابستگی شهرداری و شهر به منابع درآمدی که بسیار تحت تأثیر دورههای رونق و رکـود اقتصـادی اسـت، باعـث شده که شهرداریها در هدفگذاری، برنامهریزی و اجرای اقدامات در حوزههای مختلف فاقد قدرت تصمیمگیری باشند و به شدت متأثر از بازار و عوامل آن اقدام کنند.به طوری که در برخی شرایط حتی قادر به پرداخت هزینههـای جـاری خـود نبوده و حقوق پرسنل خود را با تأخیرهای طولانی پرداخت کنند.
مشکلات اقتصادی ناشی از عـدم تولیـد درآمـد در چنـد سال اخیر مانند رکود قیمت زمین و کاهش ساخت وساز در محدوده شهرها به همراه کاهش نقدینگی، یکـی از دورههـای سخت فعالیت برای شهرداریهای کشور است.
با توسعه شهرنشینی ارائه خدمات اصلی شهر به جمعیت روزافزون کلانشهر یکی از آزمونهای معقول برای سنجش کارآیی مدیریت کلانشهری است. درعین حال، یکی از دیدگاههای اساسی مدیران شهری انجام پروژه های شهری است، اما متأسفانه به دلایل گوناگونی، اجرای پروژهها بر مبنای زمانبندی و سرعت قابل قبول، همواره دچار چالشهای جدی بوده و از آنچه که پیش بینی شده است، زمانی بسیار طولانیتر هزینه انجام آن میگردد.
یکی از مهمترین دلایل آن را میتوان عدم تأمین مالی و وجود جریان مناسب نقدینگی در پروژه نام برد؛ به ویژه در پروژههای شهری، به دلیل ویژگیهای ذاتی شهرداری که مدیریت درآمد و هزینه، توأمان باید انجام گیرد، این موضوع خود را بیشتر نشان میدهد. از این رو توجه به ساز و کارهای تأمین مالی پروژههای شهری، به واسطه ویژگیهای حاکم بر آن اهمیت فراوانی دارد. از سوی دیگر، متأسفانه با وجود ظرفیتهای نهفته در این پروژهها، عنصر مشارکت جایگاه خود را نیافته و فرض بر این است که بی شک منابع مالی پروژه باید به دست کارفرما (مدیریت شهری) تأمین گردد.
بنابراین دستیابی به اهداف توسعة شهری و تأمین خدمات مورد نیاز شهروندان، نیاز به مشارکت سرمایهگذاران با شهرداری را طلب میکند.//فارس